Ciąża a grypa. Ekspert odpowiada na pytania

- Czy grypa ma wpływ na przebieg ciąży?

- Zanim bezpośrednio odpowiem na to pytanie chcę wyraźnie powiedzieć, że sprawy grypy u ciężarnych nie należy bagatelizować, ale również nie należy wpadać w przesadną panikę. Proszę pamiętać, że z grypą "jesteśmy zżyci" od lat. Według WHO każdego roku na grypę choruje na świecie ok. 350 mln ludzi, a zdarza się nawet do 1 mld i że z powodu komplikacji grypowych każdego roku umiera 500 tys. do 1 mln osób. Zdarzały się pandemie i o takiej ostrzega WHO. Trzeba pamiętać, że w czasie ciąży ma miejsce ewidentny spadek odporności immunologicznej. Jest to biologiczny wymóg wobec organizmu matki aby nie doszło do odrzucenia "przeszczepu" jakim jest płód. To wszystko sprawia, że przy infekcji grypowej możemy oczekiwać wydłużenia przebiegu samej choroby, a także rozwoju różnych powikłań.

- Jakie miesiące ciąży są najniebezpieczniejsze dla rozwoju płodu?

- W zasadzie w każdym okresie ciąży może dojść do nieszczęścia. Jednak najbardziej niebezpieczny jest okres wczesnej ciąży. Po 16 tyg. jej trwania powinniśmy mieć w pełni wykształcone łożysko, które będzie zabezpieczać płód przed przenikaniem do niego różnego rodzaju mikroorganizmów, w tym wirusów. Wcześniej doszło już do uformowania wszystkich ważnych dla życia narządów. We wczesnym okresie ciąży większość patogenów z tzw grupy TORCH /toksoplazmmoza, inne, różyczka, cytomegalia, opryszczka/ mogła powodować liczne uszkodzenia płodu, m. in. wady serca, słuchu, wzroku. W przypadku wirusa grypy podobne powikłania nie zostały odnotowane. Natomiast ostatnie obserwacje wskazują, że infekcja grypowa może powodować rodzenie się dzieci ze zmniejszoną masą urodzeniową, częściej także występują porody przedwczesne.
- Jeśli przyszła mama ma grypę to co robić? Czy są leki, które chronią przed powikłaniami?

- Może wcześniej warto zróżnicować czy mamy doczynienie z grypą czy z przeziębieniem. Są określone cechy kliniczne, które pozwalają te sytuacje rozpoznać. W przypadku typowej grypy obserwuje się bardzo wysoką gorączkę, do 39 C, pojawiającą się nagle, z silnymi bólami głowy i karku, z ogólnym rozbiciem i wyczerpaniem, z bólami mięśni i stawów, z kaszlem i nieżytem nosa. Przeziębienie ma inny "zestaw" objawów. Są nimi najczęściej bóle gardła i kichanie, stany podgorączkowe, ogólne złe samopoczucie, katar i kaszel. Objawy narastają powoli i po ok. 7 dniach stan zdrowia wraca do normy.

U ciężarnych w sytuacji grypy czy przeziębienia najskuteczniejszym leczeniem jest przebywanie w łóżku. Doradza się picie dużej ilości płynów, jak np. herbaty z cytryną i miodem, czy też z sokiem malinowym. Przy bólach mięśniowo-stawowych można przyjmować paracetamol. W ciąży zaawansowanej należy unikać aspiryny i niesterydowych leków przeciwzapalnych. Stanowisko wobec przyjmowania witaminy C czy rutynoskorbiny nie jest jednoznaczne pozytywne, chociaż negatywnych efektów nie opisano.
- Jakie działania profilaktyczne można podejmować aby nie zachorować?

- Najskuteczniejszym sposobem postępowania profilaktycznego są szczepienia. Niestety, odsetek kobiet szczepionych w Polsce jest bardzo niski, poniżej 10%. Nie ma przeciwwskazań do szczepienia kobiet w 2-gim i 3-cim trymestrze ciąży. Odporność pojawia się już po ok. 7 dniach. Trwają dyskusje co do zasadności szczepień we wcześniejszym okresie. Natomiast inne działania profilaktyczne to przede wszystkim unikanie kontaktów ze środowiskami, czy zgrupowaniami o podwyższonym ryzyku infekcji. Do zakażenia dochodzi na drodze kropelkowej. Zaleca się kobietom noszenie właściwego ubrania oraz dietę z dużą ilością warzyw i owoców aby poprawić wydolność systemu immunologicznego.

- Czy dzieci urodzone po leczeniu in vitro mają prawidłową odporność?

- Dzieci po in vitro to są najnormalniejsze w świecie dzieci i w opiece obowiązują wszystkie te same zasady opieki neonatologicznej co po poczęciu w sposób naturalny. Fakt, że do ciąży dochodzi po latach wyczekiwania, po leczeniu, powoduje traktowanie tych ciąż jako podwyższonego ryzyka, szczególnej troski. Leczenie niepłodności za pomocą in vitro skutkuje zwiększonym odsetkiem ciąż wielopłodowych, przede wszystkim bliźniaczych. Takie ciąże a potem noworodki powinny być pod szczególną opieką.