Czy to już czas na restrukturyzację?

Materiał informacyjny PARP
Z obserwacji wynika, że niejednokrotnie przedsiębiorcy bagatelizują pierwsze sygnały nadchodzących problemów lub są przekonani, że poradzą sobie bez wsparcia z zewnątrz. Takie podejście niepotrzebnie opóźnia moment podjęcia decyzji o zainicjowaniu restrukturyzacji i w konsekwencji już na starcie zmniejsza szanse na zakończenie procedury z sukcesem. Należy podkreślić, że im wcześniej zostaną podjęte działania naprawcze, tym prawdopodobieństwo przywrócenia przedsiębiorstwa do dobrej kondycji jest większe.

Złoty środek na uniknięcie kryzysu niestety nie istnieje, ale z pewnością warto wypracować określone mechanizmy kontrolne i procedury, które zminimalizują ryzyko ogłoszenia upadłości. Pamiętajmy, że najlepiej, jeśli firma ma opracowane plany na wypadek nagłego pogorszenia sytuacji biznesowej – jest na tyle dobrze monitorowana przez właściciela i/lub własne służby kontrolingowe, by móc zdefiniować swoje trudności na takim etapie, gdy do przywrócenia jej na właściwe tory wystarczy restrukturyzacja zapobiegawcza w ramach pomocy publicznej oraz programów wczesnego ostrzegania (czytaj więcej).

Są sytuacje, gdy wewnętrzne systemy w firmie zawiodą lub też sygnały okresowych trudności nie zostaną właściwie zinterpretowane. Wtedy na działania zapobiegawcze może być za późno.

W jakich obszarach firmy można przeprowadzić restrukturyzację?

Proces restrukturyzacji przedsiębiorstwa ma doprowadzić do tego, aby stało się ono płynne finansowo i mogło prawidłowo funkcjonować. Procedura ta sprowadza się do gruntownego przekształcenia struktur przedsiębiorstwa w jego różnych obszarach. Wśród podstawowych typów tego procesu wyróżnić można restrukturyzację finansową, która zakłada redukcję kosztów lub znalezienie dodatkowych źródeł finansowania, które to działania polepszą sytuację finansową firmy. Restrukturyzację można wdrożyć także poprzez sprzedaż składników majątku firmy (restrukturyzacja majątkowa) oraz poprawiając pozycję przedsiębiorstwa na rynku (restrukturyzacja dostosowawcza).

Celem tych działań jest nie tylko poprawa rentowności, ale również stworzenie odpowiednich warunków do wzrostu wartości firmy – to także różni restrukturyzację od upadłości.

Czy warto otworzyć postępowanie restrukturyzacyjne?

Jeśli problemy przedsiębiorstwa prowadzą lub mogą doprowadzić w niedalekiej przyszłości do braku możliwości spłaty wymagalnych zobowiązań albo zagrożone jest finansowanie przedsiębiorstwa – rekomendowaną drogą wyjścia z takiego kryzysu jest zainicjowanie formalnego postępowania restrukturyzacyjnego, które daje przedsiębiorcy szansę na „złapanie oddechu”. Procesowi restrukturyzacji towarzyszy objęcie firmy szczególną ochroną prawną. Jeśli chodzi natomiast o rodzaje tej ochrony, to należy w tym miejscu wymienić kilka sposobów działania wspomagających firmę w tym procesie. Pierwszy z nich polega na wstrzymaniu egzekucji prowadzonych przez wierzycieli. Na czas postępowania zawieszone zostają egzekucje w toku, a nowe nie mogą być wszczynane. Wyjątek stanowią wierzytelności zabezpieczone rzeczowo, których egzekucja jest zawieszona jedynie w przypadku postępowania sanacyjnego oraz postępowania o zatwierdzenie układu. Przedsiębiorca ma także możliwość zawieszenia obowiązku płatności za zobowiązania powstałe przed chwilą otwarcia postępowania. Utrwalenie istniejących kluczowych umów i utrudnienie ich wypowiedzenia przez kontrahentów to także szansa na polepszenie sytuacji restrukturyzowanej firmy. W trakcie postępowania restrukturyzacyjnego wierzyciele są zobowiązani do dalszego wykonywania umów zawartych przed jego otwarciem, nawet mimo braku wynagrodzenia za już zrealizowane prace.

Warto jednocześnie zauważyć, że procesowi restrukturyzacji w mniejszym lub większym stopniu towarzyszy ograniczenie swobody dłużnika w prowadzeniu dalszej działalności. Co do zasady, dłużnik nie może obciążać składników swojego majątku ani wyzbywać się ich. Prawo restrukturyzacyjne przewiduje przy tym pewne wyjątki, te jednak warunkowane są uzyskaniem zgody np. rady wierzycieli czy sędziego-komisarza.

Jak wygląda postępowanie restrukturyzacyjne?

Aby przedsiębiorstwo mogło znaleźć się w restrukturyzacji, dłużnik musi złożyć formalny wniosek do sądu o wszczęcie odpowiedniego postępowania. Celem tego procesu jest przyjęcie oraz zatwierdzenie układu między dłużnikiem a wierzycielami, co w konsekwencji umożliwi restrukturyzację zadłużenia. Należy jednak pamiętać o tym, że sąd rozpatrujący wniosek może odmówić otwarcia postępowania, jeżeli stwierdzi, że jego skutkiem byłoby pokrzywdzenie wierzycieli.

Restrukturyzacja firmy prowadzona jest przez wykwalifikowanego specjalistę – licencjonowanego doradcę restrukturyzacyjnego, który, w zależności od rodzaju postępowania, może pełnić funkcję nadzorcy układu, nadzorcy sądowego lub zarządcy.

Pierwszym krokiem po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego jest sporządzenie spisu wierzytelności, który uwzględnia wszystkich wierzycieli objętych układem oraz wskazuje wartości ich wierzytelności. Następnie przedstawia się propozycje układowe wierzycielom, po czym na ich zgromadzeniu przeprowadzane jest głosowanie nad układem. Zgoda odpowiedniej większości członków tegoż zgromadzenia wierzycieli sprawia, że sąd zatwierdza układ, który potem musi zostać wykonany przez dłużnika. Jeżeli jednak wierzyciele nie przyjmą układu (nie wyrażą zgody na przedstawione propozycje), to sąd umarza postępowanie restrukturyzacyjne.

Podsumowanie – czy przy restrukturyzacji przedsiębiorstwa warto skorzystać z pomocy?

Problemy prowadzące do restrukturyzacji firmy nie zawsze wynikają ze złego zarządzania przedsiębiorstwem. W wielu przypadkach ich przyczyn należy doszukiwać się w zupełnie innej sferze, np. transformacji technologicznej, zmianach prawnych lub sytuacji makroekonomicznej w kraju i na świecie. Jednak niezależnie od przyczyn problemu, kluczem do sukcesu jest szybkie zidentyfikowanie źródła trudności oraz przygotowanie szczegółowego i realnego planu wyjścia z kryzysu. Przygotowując taki plan, z pewnością warto skorzystać z pomocy zewnętrznego doradcy, który oceniając sytuację firmy z boku, najobiektywniej zdiagnozuje przyczyny problemów i podpowie, z jakiego rodzaju restrukturyzacji firma powinna skorzystać.

radca prawny Łukasz Bogaczyk
Kancelaria Radcy Prawnego Maciej Sójka w Poznaniu
maciejsojka.pl

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Czy to już czas na restrukturyzację? - Gazeta Lubuska