Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Dawne dzieje Pieńkowa

Jan Sroka Fundacja Dziedzictwa
Pocztówka z początku lat 40. XX wieku przedstawiająca gospodę, pałac, kościół i szkołę.
Pocztówka z początku lat 40. XX wieku przedstawiająca gospodę, pałac, kościół i szkołę.
Miejscowość tę zamieszkiwało w 1939 roku 701 mieszkańców. Wieś liczyła 164 gospodarstwa. Najwięcej osób pracowało w cegielni w Nowym Pieńkówku.

Pieńkowo to wielodrożna ulicówka leżąca przy drodze Darłowo - Ustka. Ten typ wsi to duża wieś powstająca wzdłuż kilku ciągów komunikacyjnych (ulic), ale o nieregularnym kształcie. Grunty wioski graniczą z Chudaczewem, Królewem, z Wilkowicami i Postominem. Do 1945 roku nosiła nazwę Pennekow, w latach 1945-1950 Pieńkowo Stare, a następnie Pieńkowo.

Dzieje Pieńkowa sięgają średniowiecza - pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1308 roku. Od XIV stulecia do 1945 roku należała do rodziny von Below, która była właścicielem także sąsiednich wsi: Pałowa, Postomina, Pieszcza. W 1784 roku w Pieńkowie były dwa folwarki. Mieszkało 17 chłopów, 6 chałupników (chłop posiadający dom, ale nie posiadający ziemi), nauczyciel. Była także kuźnia. Do Belowów należał folwark Seehof (Stawiska), Kleinwaldhof, Heinrichsfelde (Budziesław) oraz Pieńkówko i cegielnia Nowe Pienkówko (Mszana). Folwarki razem ze wsią miały 36 gospodarstw.
Przed II wojną światową majątek należał do Sybille Schach von Wittenau z domu Below. Miał 818 hektarów, w tym 529 ha pól uprawnych, 49 ha łąk oraz 220 ha lasów.

We wsi były 43 gospodarstwa poniżej 10 ha, 30 od 10 do 20 ha oraz 6 powyżej 20 ha. Była to wtedy jedna z wię-kszych wsi w okolicy. Głównym zajęciem rolników była hodowla krów mlecznych . Mleko odstawiano do mleczarni w Masłowicach.
Pieńkowo zamieszkiwało w 1939 roku 701 mieszkańców (w 1818 - 336, w 1871 - 825, w 1905 - 774, w 1925 - 848). Wieś liczyła 164 gospodarstwa. 136 mieszkańców zatrudnionych było w rzemiośle i przemyśle. Najwię-cej osób pracowało w cegielni w Nowym Pieńkówku. We wsi była gospoda ze sklepem, 2 młyny, kuźnia. Mieszkał cieśla, 2 młynarzy, 2 murarzy, 2 kołodziei, 3 stolarzy, 3 kowali, 3 szewców, 2 ogrodników, piekarz, rzeźnik i wielu innych rzemieślników. Działało stowarzyszenie weteranów wojennych i sportowe. We wsi była dwuklasowa szkoła. Kościół znajdował się w środku wsi. Zbudowany został w XVII stuleciu - do starszej, XV-wiecznej wieży dobudowano nową nawę. Wyposażenie kościoła pochodzi głównie z XVIII wieku. Cmentarz przykościelny pochodzi z XVI wieku. Zachował się tu cokół pomnika poświęconego pamięci mieszkańców, którzy polegli w I wojnie światowej. Na przełomie XIX i XX wieku założono cmentarz wiejski. Znajduje się na nim niewielka kaplica pochodząca z tego samego okresu.
Kompleks pałacowo-parkowy i folwarczny znajduje się w centrum wsi.

Heinrich Friedrich von Below w 1851 roku wybudował pałac w Stawiskach (Seehof). Obecnie to część Pieńkowa. Jego wnuk Gerhard Heinrich Philipp von Below, w latach 1892-1906 starosta sławieński, wzniósł nowoczesną siedzibę z wykorzystaniem części starego domu. Budowę ukończono w 1907 roku. Po II wojnie światowej mieścił się tu Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej. Mieścił się w nim także dom kultury i biblioteka.
Wojska radzieckie wkroczyły do Pieńkowa 8 marca 1945 roku. Ludność niemiecka wysiedlona została w grudniu tego samego roku. Obecnie jest to jedna z większych wsi w gminie Postomino licząca około 700 mieszkańców.

We wsi przez 40 lat działała zasadnicza szkoła zawodowa i zakład doskonalenia zawodowego. Obecnie działają sklepy, zakłady remontowo-budowlane, firma transportowa, zakład elektryczny, przedsiębiorstwo usługowo-produkcyjno-handlowe i turystyczne. Znajduje się 37 gospodarstw rolnych, w tym 6 powyżej 15 ha. Od 2007 roku działa Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Aktywności Pieńkowo-Pieńkówko "Razem lepiej". To tutaj powstał przed laty pomysł utworzenia kapeli ludowej "Pienkowianie", czy wydawania "Szeptu Postomina".

Pieńkówko, to z kolei wieś położona 2,5 kilometra na południe od Pieńkowa. Niemiecka nazwa wsi: Neu Pennekow, nazwa przejściowa po 1945 roku Pieńkówko Nowe. Wioska powstała jako kolonia Pieńkowa w XVIII wieku. Wg Brüggemanna w końcu XVIII wieku były tu 4 zagrody związane zapewne z folwarkiem w Pieńkowie. W XIX wieku miejscowość rozbudowana zostało o kilka zagród.

Mszane - nazwa niemiecka Gross Waldhof, po 1945 roku Mszane. Osada położona 1,5 kilometra na południe od Pieńkowa związana ze wsią Pieńkowo. W XIX wieku należała do rodziny Wittenau, która w 1885 roku buduje tu cegielnię wraz z towarzyszącymi jej zabudowaniami gospodarczymi i mieszkalnymi. Przed 1939 rokiem był to duży, posiadający kilka pawilonów, zakład produkcyjny zatrudniający 30 robotników i produkujący różne wyroby ceramiki. Zabudowania cegielni i dworu zostały rozebrane. Zachowały się jedynie budynki mieszkalne.

Czytaj e-wydanie »

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!