Dawny Koszalin w statystyce

Liczba ludności Koszalina przez lata 1919-1939 systematycznie wzrastała. Co ciekawe, niemały wpływ na to zjawisko miał fakt, że po I wojnie światowej powstało państwo polskie. Granica z Polską przebiegała blisko Koszalina i siłą rzeczy niemieccy mieszkańcy z byłego zaboru pruskiego - teraz przyznanego odrodzonej Polsce - opuściło te ziemie i osiedliło się na przygranicznych terenach, w tym także w Koszalinie. W 1919 roku liczba stałych mieszkańców miasta wynosiła 27 tysięcy, gdy dziewięć lat wcześniej, w 1910 roku, w Koszalinie mieszkało ich znacznie mniej, bo 23 tys. 326 osób.
Więcej z roku na rok

W kolejnych latach międzywojennego dwudziestolecia koszalinian systematycznie przybywało (patrz ramka). Tendencja ta spowodowała była także tym, że w latach 20. nasiliło się tak zwane zjawisko "ucieczki ze wsi", czyli masowych przenosin do Koszalina mieszkańców okolicznych wsi. Efektem tego był zauważalny skok liczby ludności pomiędzy rokiem 1933 (30 tys. 389), a rokiem 1939 (33. tys. 497). Spis z maja 1939 roku pokazywał, że w mieście zameldowanych jest 31 tys. 937 mieszkańców stałych i 1542 na pobyt czasowy. Liczba mężczyzn wynosiła wówczas 14 tys. 962 (46,8 procent ogólnej liczby mieszkańców). Z kolei dzieci poniżej szóstego rok życia było w Koszalinie 3 tys.274, a dzieci w wieku od 6 do 14 lat 3 tys. 946. Statystyki z tego czasu odnotowują też, że koszalinian pomiędzy 14 rokiem życia, a 65 było 21 tys. 861, a liczba starszych mieszkańców, po 65 roku życia, zamykała się cyfrą 2 tys. 856. Warto też wiedzieć, że przez cały okres między dwiema światowymi wojnami pod względem liczby ludności Koszalin ustępował dwóm innym miastom rejencji koszalińskiej: Kołobrzegowi i Słupskowi.
Ewangelicy, katolicy, Żydzi

A jaka była struktura wyznaniowa ówczesnych koszalinian? W 1935 roku 91 procent mieszkańców stanowili ewangelicy. Katolików było jedynie 3 procent (po części składających się z Polaków, którzy za pracą przyjechali do Koszalina), a 0,4 procent mieszkańców deklarowało, że są ateistami. Ludność ewangelicka skupiała się przede wszystkim wokół parafii kościoła mariackiego (dzisiejsza katedra), sprawującego, obok opieki duszpasterskiej nad 28 tysiącami wiernych z Koszalina, także posługę wobec mieszkańców wsi Jamno. Katolicy, liczący 650 osób, modlili się w kościele znajdującym się dziś na trenie parafii świętego Józefa (tuż obok katedry). Niewielką rolę w życiu miasta odgrywała ludność żydowska. W 1932 roku jej liczba wynosiła 140 osób. Do czasów pogromu Nocy Kryształowej (10 listopada 1938), dysponowała własną synagogą i cmentarzem, a jej społeczność zamieszkiwała głównie rejon dzisiejszych ulic Zwycięstwa i Modrzejewskiej. d
Korzystałem z publikacji "Problemy ludności Koszalina na tle bazy finansowej miasta i publiczno -prywatnych instytucji obrotu finansowego w latach 1918-1939" autorstwa Kacpra Pencarskiego, pracownika Akademii Pomorskiej w Słupsku i Archiwum Państwowego w Koszalinie.