Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Dzieje powiatu: Wielkie i Małe Gwiazdowo

Jan Sroka fundacja Dziedzictwo
Budynek szkoły w Gwiazdowie , przed 1914 rokiem
Budynek szkoły w Gwiazdowie , przed 1914 rokiem
Gwiazdowo to wieś sołecka o średniowiecznej metryce. Położona jest na południu gminy Sławno, około 8 kilometrów od miasta. Sąsiaduje z Gwiazdówkiem, Brześciem, Żukowem i Kwasowem.

Wieś powstała na przełomie XIII i XIV wieku. W średniowieczu należała do rodziny von Bonin. Także w średniowieczu doszło do podziału na Wielkie i Małe Gwiazdowo. Historia obu wsi jest ze sobą związana.
Gwiazdowo pierwotnie miało układ ulicówki. W XX wieku była to wieś wielodrożnicowa z czytelnym pierwotnym układem ulicowym.

Czytelny był też podział na wieś chłopską i dworską. Zespół folwarczny znajdował się w zachodniej części wsi. Po 1945 roku większość zabudowy folwarcznej została wyburzona. Zachowany został obiekt mieszkalno-inwentarski z początku XX wieku zbudowany w technice ryglowej. W zabudowie wiejskiej dominowały zagrody 3 - budynkowe.

Przed 1945 rokiem wieś nosiła nazwę: Quäsdow. Po 1945 roku nazwa przejściowa wsi to Kwasowo (nazwy przejściowe obecnej wsi Kwasow - niem. Ouatzow - po 1945 roku brzmiały Kwakowo i Kwaców).
Gwiazdówko przed 1945 rokiem nosiło nazwę: Klein Ouäsdow.

Po podziale miejscowości w kolejnych wiekach wieś należała do rodu von Masow, a później do Henninga von Stucke. Pod koniec XVII stulecia lenno kupił Adam Podewils z Kręgu. W 1805 roku Gwiazdowo poprzez koneksje rodzinne weszło w posiadanie Wermera von Blumenthala, a w 1874 kompleks dóbr: Janiewice, Żukowo, Łętowo, Gwiazdowo, Gwiazdówko nabył książę Karl A. Hohenzollern- Sigmaringen.

W 1931 roku podupadające dobra książęce sprzedano Berlińskiemu Towarzystwu Osiedleńczemu, które przeprowadziło na tym terenie dużą akcję osadniczą. Osadnicy przybywali z różnych stron Niemiec, ale także osadnikami byli dawni pracownicy majątku, którzy otrzymywali po około 10 hektarów gruntów. W 1818 roku w Gwiazdowie mieszkało 86 osób, a w Gwiazdówku 29. W 1864 roku w obu wioskach 313 osób, w 1885 - 374, w 1905 - 382, w 1939 - 450. Powierzchnia Gwiazdowa wraz z gruntami w 1864 roku: to 905 hektarów , a Gwiazdówka - 383,6 hektara. W 1939 powierzchnia obu wsi to 1274 hektary.

W 1871 roku w Gwiazdowie zamieszkiwało 47 rodzin, w 1905 - 56. W Gwiazdówku zaś w 1871 roku zamieszkiwało 11 rodzin, w 1905 roku 17. W 1939 roku w obu wsiach mieszkało 109 rodzin. W Gwiazdowie nie było kościoła, a ludność należała do parafii w Żukowie. We wsi działała jednoklasowa szkoła. Przez wieś przebiegała linia kolejowa z Darłowa przez Sławno do Korzybia i Bytowa. Zabudowania stacji obecnie pełnią funkcję mieszkalną. W okresie międzywojennym była tu gospoda wraz ze sklepem, punkt pocztowy, tartak (spłonął w latach 30-tych XX wieku), sklep, piekarnia. Usługi rzemieślnicze prowadzili: szewc,3 krawców, 4 murarzy, kowal, kołodziej. Funkcjonował wodociąg.

Szkoła w Gwiazdowie po wojnie rozpoczęła działalność 4 września 1947 roku. W 2012 roku podzieliła los coraz większej liczby szkól wiejskich w Polsce - została zlikwidowana. Obecnie w Gwiazdowie mieszka 340 osób. Liczba gospodarstw wynosi 60.

Czytaj e-wydanie »

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!