Historia: Szkoły dawnych koszalinian

Pierwsze szkoły w naszym regionie zaczęły powstawać wraz pojawieniem się zorganizowanych form chrześcijaństwa. W latach 1124 i 1128 z krzyżem w ręku przybył biskup - a później święty - Otton z Bambergu. Wraz z nim zjawiła się cała armia księży i zakonników, którzy oprócz budowy kościołów zaczęli organizować przykościelne szkółki. - Nie mamy pewnych danych, ale w Koszalinie parafialne szkółki powstały zapewne niedługo po założeniu miasta w 1266 roku - mówi Maciej Sprutta, szef Stowarzyszenia Przyjaciół Koszalina, który podzielił się z nami swoją o wiedzą o tworzeniu się koszalińskiej edukacji. - Rodzące się miasto potrzebowało miejskich urzędników. Czyli osób, które opanowały sztukę czytania i pisania. Bo już wówczas szkoły służyły nie tylko potrzebom kościelnym, ale także świeckim i mieszczańskim - mówi Sprutta.

Pierwsza, klasyczna szkoła podstawowa powstała w 1822 roku przy ulicy Grosse Papenstrasse (dziś ulica biskupa Czesława Domina). Wybudowano wówczas w tym miejscu duży, dwupiętrowy budynek szkolny. 1 października uroczyście przekazano go do edukacyjnego użytku. Jednak szkolny gmach szybko okazał się zbyt mały i po kilku latach (1849 r.) miasto zakupiło sąsiednią działkę budowlaną. W 1854 roku wyrósł tu kolejny fragment szkolnego kompleksu. Został on przeznaczony dla dziewcząt (wówczas dziewczęta i chłopcy uczyli się osobno). Od tej chwili szkoła ta miała osiemnaście klas, zatrudniała osiemnastu nauczycieli i liczyła aż 1280 uczniów. Kolejne lata to jej dynamiczny rozwój: w 1861 roku trzeba było otworzyć nowe sale lekcyjne, a to oznaczało ponowną rozbudowę placówki o trzecią kondygnację. Ten szkolny kompleks przetrwał wojnę i dopiero w 1969 roku został wyburzony.

W 1887 roku, przy ulicy Moritzstrasse 9 (dzisiejszy Zespół Szkół nr 2 przy ulicy Jedności) powstała nowa szkoła dla chłopców. Tu również problemem okazała się ciasnota miejsca i w 1913 roku koszalińscy radni zdecydowali o dobudowie północnego skrzydła budynku (dziś Techników Elektroniczne)
- Niestety, materiały do jakich dotarliśmy są skąpe i nie zawierają zbyt wielu informacji - tłumaczy Maciej Sprutta. - Głównie oparliśmy się na monografii Schwenklera z 1966 roku. Dlatego oprócz opisu wspomnianych szkół możemy podać tylko nazwy i miejsca, gdzie funkcjonowały inne "podstawówki" czyli szkoły gminne. - wyjaśnia.

Koszalińskie szkoły średnie

Koszalinianie pierwszą szkołę średnią otworzyli w 1821 roku, w tak zwanym Domu Gubernatorskim (dzisiejszy "ekonom", czyli Zespół Szkół nr 1 przy ulicy Andersa). Budynek ten nie był jednak przystosowany do celów edukacyjnych i w pierwotnych planach miał być szkołą tylko przez krótki czas. Tymczasem Gimnazjum Królewskie i Miejskie - bo tak nazywała się ta placówka - funkcjonowała aż do 1879 roku. Pierwsi absolwenci opuścili szkolne mury w 1825 roku. W tym czasie nauki pobierało tu 203 uczniów (była to szkoła męska). O tym, jakie znaczenie dla ówczesnych mieszkańców miało działające gimnazjum świadczy fakt, że już w dwa lata po jego otwarciu, w 1823 roku, powstało towarzystwo pomocy uczniom. Stworzyli je bogaci i wpływowi obywatele miasta. Celem towarzystwa była pomoc uzdolnionej młodzieży, pochodzącej z mniej majętnych domów, w dostaniu się do szkoły (w 1824 roku członkowie towarzystwa sfinansowali z prywatnych pieniędzy naukę aż 15 ubogim chłopcom).

Koszalińskie gimnazjum szybko zdobyło renomę. Przodowało głównie w nauce łaciny. Zachowała się ocena krajowych egzaminatorów z 1833 roku. Pisali oni z uznaniem, że "uczniowie koszalińskiego liceum odznaczają się pośród innych dobrym, godnym uznania stylem łaciny. Prace z łaciny są znamienite". Najsłynniejszym absolwentem z tamtych czasów był znany w całym kraju lekarz Rudolf Virchov (maturę zdał w 1839 roku).
Z roku na rok szkoła się rozrastała i palącym problemem stał się brak miejsca. W końcu zapadła decyzja o budowie nowego, szkolnego gmachu. Powstał on w 1879 roku i przetrwał do dziś (znajduje się w nim Zespół Szkół Sportowych przy ulicy Zwycięstwa). Na owe czasy był to bardzo nowoczesny budynek, wyposażony w salę gimnastyczną i prywatne mieszkanie dyrektora.

Kolejne lata to stały wzrost liczby uczniów i poszerzenie zakresu wiedzy, której nauczano. Pod koniec XIX wieku doszły tak zwane przedmioty realne, czyli przyrodnicze. Oznaczało to podział szkoły na gimnazjum i wyższą szkołę realną. W 1920 roku obie placówki łącznie 621 uczniów. W 1931 roku cały ten szkolny kompleks został przeniesiony z powrotem do gruntownie wyremontowanego poprzedniego budynku ("ekonom" przy ulicy Andersa). Jego działalność zakończyła się wraz z końcem II wojny światowej. Ostatni egzamin maturalny odbył się w nim w 1943 roku.

Przed wojną w Koszalinie istniała tez szkoła średnia dla dziewcząt. Powstała w 1863 roku i mieściła się w budynku, na miejscu którego stoi dziś salon "Komfortu" (przy ulicy Połczyńskiej). Stworzyła ją bardzo znana wtedy Luise Freytag, wybitna pedagog (placówka miała charakter prywatny). Szkoła rozwija się tak dynamicznie, że jej właścicielka postanowiła wybudować zupełnie nowy gmach szkolny. W tym celu kupiła od miasta duży teren, przy ówczesnym Targu Drzewnym (obecnie plac Gwieździsty). Luise Freytag jak na tamte czasy miała ambitną wizję: chciała, aby klasy były przestronne, a korytarze rozległe. Planowała też wybudowanie dużej auli z balkonem oraz hali gimnastycznej, co było zupełną nowością w przypadku szkół żeńskich).

Luise Freytag nie doczekała się realizacji swoich planów - zmarła w 1898 roku. Po jej śmierci projekt budowy żeńskiego liceum przejęły władze miejskie. Budowę wkrótce rozpoczęto, a zakończono ją w 1912 roku. Powstał jeden z najciekawszych architektonicznie miejskich obiektów. Nowej szkole nadano imię Księżnej Bismarck (zmarłej na początku XX wieku żonie "żelaznego kanclerza"). Placówka działała do końca wojny. Od 1945 roku, przez kilka kolejnych lat, funkcjonował tu sowiecki szpital wojskowy. Uczelniany gwar wrócił pomiędzy mury wrócił w 1948 roku. Wtedy rozpoczęła się historia najsłynniejszej koszalińskiej szkoły - Państwowego Gimnazjum i I Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Dubois.

Więcej o historii Koszalina możesz też dowiedzieć się na stronie: przyjaciele.koszalin.pl

Motoryzacja do pełna! Ogłoszenia z Twojego regionu, testy, porady, informacje