Jak zaplanować swoją karierę zawodową? Nie bójmy się pytać i marzyć

Jakie zawody są obecnie preferowane przez absolwentów szkół?
Z uwagi na to, że dzisiejszy świat i rynek pracy bardzo się zmieniają, te zawody przyszłości też się zmieniają. Bardziej odchodzi się od konkretnego podejścia do zawodu, a raczej stawia na kompetencje miękkie, czyli to, czy jesteśmy gotowi na te zmiany i czy chcemy dalej się rozwijać, dalej się uczyć. Będą powstawały nowe zawody, a te, które są, będą wypierane z rynku. Czasem nawet ciężko sobie wyobrazić, czy faktycznie dany zawód powstanie, ale jednocześnie trzeba być na to gotowym. Przechodząc do sedna pytania: na pewno wybierana jest teraz branża IT, nowe technologie, ekologia. W tych obszarach młodzi ludzie powinni się kształcić, ale oprócz tego stawiać na kompetencje miękkie, bo obok samego dyplomu - co oczywiście jest bardzo ważne - dla pracodawców liczy się pracownik, któremu się chce. Trzeba zmienić podejście. Uczymy się całe życie i trzeba być gotowym na to, że zmiany następują.

Czy dynamiczny rozwój nowych technologii, a ostatnio - sztucznej inteligencji - jest bardziej szansą, czy zagrożeniem zarówno dla tych, którzy pracy poszukują, jak i dla samych doradców zawodowych? No bo jak doradzić dobrze w czasach tak szybkich zmian?
Jako doradcy zawodowi uczymy się cały czas. I mnie te wszechobecne, szybkie zmiany, motywują. Wiele rzeczy musimy jednak robić na własną rękę, bo szkolenia komercyjne nie należą do tanich. Staramy się wskazywać ludziom drogi (w pierwszej kolejności bezpłatne, kończące się zdobyciem konkretnych umiejętności i certyfikatem), dzięki którym mogą poszerzyć swoją wiedzę oraz doskonalić się. Mamy dużo wspaniałych młodych osób, które są świadome tego, co się dzieje, że trzeba zmienić myślenie o karierze i rozwoju zawodowym.

A co z osobami starszymi, które chcą się przebranżowić? Takim ludziom też jesteście Państwo w stanie pomóc?
Tak, ale nie jest to możliwe bez zaangażowania samych zainteresowanych. Coraz więcej starszych ludzi, z bogatym doświadczeniem, zauważa, że trzeba być otwartym i można się przekwalifikować. Takie osoby przychodzą do nas zanim podejmą nową pracę. Dowiadują się, co mogą zrobić. Oprócz tego, że jesteśmy otwarci na spotkania w naszej siedzibie, organizujemy dużo webinarów, więc jak ktoś jest zajęty, nie może dojechać, to istnieją inne sposoby, by skorzystać z usług doradcy zawodowego. Rozmawiamy o asertywności oraz autoprezentacji. Najważniejsze, żeby się nie poddawać. Ludziom brakuje wiary w siebie.

Jak typ myślenia dominuje obecnie wśród młodych ludzi? Studia nadal dla wielu są priorytetem, czy jednak najpierw młodzież koncentruje się na zdobyciu zawodu i umiejętności?
Trafił pan w sedno. Po moich rozmowach z młodzieżą, podczas kolejnych edycji targów edukacyjnych, większość uważa, żeby z tymi studiami zaczekać, a jeśli się na nie decydują, to zaocznie. Ale widać aktywność i chęci wśród młodych ludzi. I nieważne jaka to jest praca, grunt, że chcą się jej podjąć w pierwszej kolejności i dalej się rozwijać. Robią sobie dodatkowe kursy, pokazując pracodawcy, ile są warci. Chcą iść za swoimi marzeniami. Sami też polecamy taką formę pracy jak staże. To tam pracodawca może nas poznać oraz zobaczyć, jaką osobą jesteśmy, bo tak naprawdę większość rzeczy uczymy się w samej pracy. I młodzież zdaje sobie z tego sprawę. Młodzi ludzie są naprawdę wspaniali, a rodzice ich w tym wspierają. I żeby nie było, samą ofertę dla rodziców też mamy. By wiedzieli, jak pokierować dziecko w dalszym rozwoju. Utrzymujemy również stały kontakt ze szkołami.

Na jakiej podstawie młodzi ludzie dokonują wyborów? Przez wpływ grup rówieśniczych, rodziców, ekspertów?
Często pytam młodzież o wybory takiej, a nie innej ścieżki edukacyjnej, czy drogi zawodowej. I wśród odpowiedzi pojawiają się takie: no nie wiem, ale mój kolega, czy koleżanka idzie tam, więc może i ja spróbuję. Dlatego w pierwszej kolejności staramy się tę kwestię z młodymi rozmówcami przepracować. Że to ich życie, ich wybory. Są narzędzia, które w tym pomagają. Są całe strony internetowe, który pomagają wybrać ścieżki kariery. Są specjalne programy komputerowe pozwalające zbadać kompetencje, predyspozycje zawodowe. Bo nad tym można pracować, można się pewnych rzeczy nauczyć. Są różne ścieżki dojścia do kariery w danym zawodzie. Największym dobrem jest jednak indywidualna rozmowa z doradcą. W spokoju i ciszy. W atmosferze, w której można się otworzyć i szczerze porozmawiać. Nie ma złych pytań, bójmy się tego. W ten sposób staramy się budować pewność siebie wśród naszych rozmówców. Jeśli bardzo chcemy, nasze plany i marzenia faktycznie mogą się spełnić.

Co z osobami, które po 20 latach w jednej pracy nagle, niekoniecznie z własnej winy, muszą ją zmienić? Dla wielu osób to trauma, szok. Jak Państwo z takimi ludźmi rozmawiacie?
Osób, które po latach się przekwalifikowują, jest coraz więcej, ale dobrym zjawiskiem jest to, że decyzje o zmianie pracy nie są podejmowane pochopnie, pod wpływem chwili i emocji. Najpierw takie osoby się dowiadują, że jest takie miejsce jak Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej. Wiedzą, że mogą tam przyjść i porozmawiać, za darmo. Nigdy nie namawiamy do tego, by podejmować drastyczne kroki. A rynek pracy nie jest łatwy. Są komplikacje, choć faktycznie osoby wysoko wykwalifikowane problemu ze znalezieniem pracy nie mają. Dlatego dalsze kroki w znalezieniu pracy trzeba przemyśleć. Stres i pośpiech nie są dobrymi doradcami.