"Mąż walczy i nie może powiedzieć, gdzie jest". Sześciodniowa ucieczka z Ukrainy

Marię, Weronikę i jej trzyletniego syna spotkaliśmy w Miejskim Ośrodku Sportu i Rekreacji w Bytowie, gdzie prowadzony jest punkt pomocy dla uchodźców z Ukrainy. Wybierały się w drogę. Ale już taką krótką - do ich przyszłego domu - do Ustki. Tam mieszka siostra pani Marii.

Rodzina pochodzi z okolic Donbasu. Gdy Rosja zaatakowali Ukrainę, postanowiły uciec z kraju. - Najbardziej bałam się o syna - mówi pani Weronika. - Mąż walczy. Mam z nim kontakt, rozmawiamy, wiem, że nic mu nie jest. Nie może mówić, gdzie jest, gdzie walczy. Boją się, że Rosjanie mogą podsłuchiwać rozmowy. Bardzo się o niego boję, mamy nadzieję, że niedługo będziemy wrócić do naszego domu. Jestem z niego bardzo dumna, wiem że robi to co należy, ale jak długo nie mam od niego wieści, to bardzo się martwię.

Panie twierdzą, że podróż do Bytowa nie była łatwa. Trwała aż 6 dni! - Najpierw dotarłyśmy do Kijowa, a następnie do Lwowa - opowiadają kobiety. - Gdyby nie ludzie dobrej woli, którzy nam pomagali po drodze nie dałybyśmy rady. Ludzie dzielili się wodą i jedzeniem, pomagali jak tylko się da. W Lwowie było mnóstwo ludzi, którzy chcieli uciec z kraju. Ostatnie kilometry pokonałyśmy pieszo, tak jak wielu innych. Potem znalazłyśmy transport do Bytowa. Stąd jedziemy do mojej siostry do Ustki.

Mieszkańcy Bytowa tak jak wszyscy Polacy robią, co w ich mocy, aby uchodźcom niczego nie brakowało. Organizują noclegi, wyżywienie, lekarstwa. Urzędnicy starają się koordynować działania. Lada dzień ukraińskie dzieci ruszą do szkół.

- Teraz jest zryw- szlachetny i godny podziwu. Ale nie wiemy ani jak długo będzie trwał konflikt, ani tym bardziej jak bardzo długotrwałe będą jego skutki. Należy się jednak nastawiać na pomoc nie w perspektywie tygodni, lecz miesięcy (i oby nie lat – obserwacja konfliktów w innych częściach świata pokazuje, że i tak może być) - mówi profesor Cezary Obracht-Prondzyński, socjolog, antropolog i historyk. - Trzeba zatem robić wszystko jednocześnie – pomagać tym, którzy walczą i cierpią pod bombami, a jednocześnie wspierać tych, którzy zaczynają napływać do nas. Za chwilę trzeba też będzie świadczyć inną pomoc tym, którzy już tu będą od tygodni, a jednocześnie też w trybie interwencyjnym stale pomagać tym, którzy będą nadal docierali. A więc musimy pracować „na już – teraz” i w tym samym czasie starać się ten proces pomocy zracjonalizować, usystematyzować, zinstytucjonalizować, bo tylko to jest gwarancją jego trwałości. Bez niej zaś nasze wysiłki mogą się okazać po prostu nieefektywne, a na to nas nie stać. Musimy też uzbroić się w cierpliwość, bo będą docierali ludzie z traumami, w szoku, z poczuciem krzywdy i zagrożenia (szczególnie dzieci). To nie będzie łatwe – emigracja jest w ogóle trudnym doświadczeniem, a przymusowa ucieczka przed wojną? Dlatego trzeba być bardzo delikatnym, empatycznym, rozważnym… Trzeba będzie umieć słuchać, czego uchodźcy potrzebują, a nie stawiać się w roli tych, którzy wiedzą lepiej, jak to powinno być. Jestem pewien, że potrafimy być takimi spolegliwymi opiekunami! Ale myśląc o przyszłości należy podkreślić, że bardzo ważny będzie wolontariat. Kilka miesięcy temu na spotkaniu z paniami ze środowiska imigracyjnego (a jeszcze nikt wtedy nie myślał o wojnie) padł taki postulat: potrzebujemy „kaszubskich babć”! Bo rodziny imigrantów są tutaj bez swoich dziadków, a niekiedy opieka i pomoc z ich strony jest wręcz niezbędna, choćby wtedy, gdy rodzice muszą iść do pracy. Bardzo mi się ten postulat spodobał – i oczywiście nie idzie tu tylko o „kaszubskie” babcie, ani nawet nie tylko o babcie. A to z tego względu, że jest jedna kluczowa potrzeba – relacji z innymi ludźmi. Zawsze w losie imigranta najgorsza jest izolacja. Sytuacja, gdy nie ma on kontaktów, albo są one ograniczone wyłącznie do własnej grupy. Wolontariat seniorów byłby więc niezmiernie potrzebny, aby dać wsparcie imigracyjnym rodzicom, a dzieciom trochę ciepła i przy okazji pomóc w poznaniu języka, może wesprzeć w nauce. Na drugim biegunie – potrzebny jest wolontariat młodych ludzi, taki koleżeński. To co było niezmiernie ważne kilka miesięcy temu, teraz – w świetle tego co się dzieje i nadchodzi – stanie się potrzebą wręcz palącą. Otwórzmy zatem nasze serca i domy.