Mleko dla dzieci. Dla dorosłych przetwory.

W sklepach możemy kupić kilka odmian mleka. Jedną z nich jest mleko UHT z kartonika. Ze względu na proces sterylizacji w wysokiej temperaturze, w granicach 135-150 stopni Celsjusza, traci ono wiele cennych składników.
- Wysoka temperatura niszczy wszystkie formy drobnoustrojów, łącznie z korzystnymi dla naszego zdrowia bakteriami probiotycznymi. Pozbawia mleko witamin, takich jak tiamina czy kwas foliowy, oraz wapnia - zauważa Ewa Mirkowicz, dietetyk z Centrum Dietetyki i Edukacji Żywieniowej Salvere w Szczecinie. - Zaletą takiej obróbki jest, że poddane jej mleko można przechowywać nawet kilka miesięcy. Natomiast po otwarciu opakowania powinno się je spożyć w ciągu 48 godzin.

Mleko świeże jest sprzedawane w kartonikach, butelkach lub w folii. Najlepiej kupować takie w opakowaniach szklanych, bo szkło nie wchodzi w reakcję z mlekiem. Jest pasteryzowane w niższej temperaturze - 72-90 stopni Celsjusza. W tym przypadku straty w składnikach odżywczych są mniejsze.
- Dzięki temu m.in. nie dochodzi do zmian w smaku mleka - dodaje Ewa Mirkowicz. - Zniszczeniu ulegają wszystkie formy wegetatywne drobnoustrojów i niektóre przetrwalniki. Aby nie doszło do ponownego namnażania się bakterii, takie mleko musi być przechowywane w zimnie, w przeciwieństwie do mleka UHT. Po otwarciu zaleca się spożycie mleka w ciągu 24 godzin.

Uczulające białka

W mleku krowim znajduje się ponad 20 białek, z których teoretycznie każde może powodować nadwrażliwość, czyli alergię. Jednakże największe znaczenie w tym przypadku mają tylko cztery proteiny. Są to beta-laktoglobulina, alfa-laktoalbumina i albumina surowicy bydlęcej (należące do białek serwatkowych) oraz kazeina (główny alergen serów). Alergia pokarmowa występuje u 1-7 proc. niemowląt. Białka mleka krowiego są pierwszym obcym alergenem w diecie człowieka, dlatego też alergia na ten produkt jest u maluchów dosyć częsta. Na szczególne ryzyko wystąpienia alergii na białko mleka krowiego narażone są osoby już cierpiące na inną nadwrażliwość oraz te, u których ta alergia pokarmowa występuje w rodzinie, np. u któregoś z rodziców.

Szkodliwe cukry

Mleko bardziej polecane jest dzieciom niż osobom dorosłym, m.in. z powodu możliwości pojawienia się nietolerancji laktozy, która jest wynikiem niedoboru w organizmie enzymu rozkładającego ten dwucukier. Objawami nietolerancji są wzdęcia i biegunka obserwowane po spożyciu mleka. Według niektórych autorów od 80 do nawet 100 procent dorosłych nie toleruje tego dwucukru! Ci, którzy nie mają z tym problemów, zawdzięczają to przystosowaniu do specyficznych zwyczajów żywieniowych.

Mleko oraz produkty mleczne wykluczane są również u osób cierpiących na galaktozemię - nietolerancję galaktozy (cukru wchodzącego w skład laktozy). Jest to choroba wrodzona, wynikająca z zaburzeń przemiany galaktozy. Nieleczona w porę prowadzi do uszkodzenia miąższu wątroby, nerek, zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego.

Dla dorosłych jogurt, kefir, maślanka

- Mleko nie jest zwykłym napojem i nie służy do zaspokajania pragnienia, co, niestety, często ma miejsce - mówi Ewa Mirkowicz. - Wraz z mlekiem wprowadzamy do organizmu białko zwierzęce, a musimy pamiętać, że norma na białko to jeden gram na kilogram masy ciała, nie biorąc pod uwagę kobiet ciężarnych, matek karmiących, osób chorych. Z tego tylko jedna trzecia powinna być pochodzenia zwierzęcego. W przypadku dzieci i młodzieży proporcja jest odwrotna - jedną trzecią powinno stanowić białko roślinne, a dwie trzecie zwierzęce. Weźmy pod uwagę osobę dorosłą o umiarkowanej aktywności fizycznej o masie ciała 60 kg. Wskazana ilość białka w diecie takiej osoby to 60 gramów, z czego jedynie 20 gramów może stanowić białko zwierzęce. Dwie szklanki mleka spożywczego o zawartości tłuszczu 2 proc. dostarczają 15 gramów białka. Zatem do dyspozycji na cały dzień pozostaje nam tylko 5 gramów białka zwierzęcego. A przecież jak łatwo jest wypić pół litra mleka w jeden dzień.

Osobom dorosłym zamiast mleka poleca się spożywanie jogurtów, kefirów i kwaśnego mleka. Są one dla nich lepszym źródłem wapnia, dostarczają bakterii probiotycznych, a także charakteryzują się mniejszą niż mleko zawartością laktozy (dzięki bakteriom kwasu mlekowego). Produkty te różnią się od mleka przede wszystkim sposobem produkcji.
Jogurt jest to mleko ukwaszone i poddane działaniu bakterii kwasu mlekowego, które m.in. rozkładają laktozę i są probiotykami.
Kefir, podobnie jak jogurt, należy do mlecznych napojów fermentowanych. Powstaje w wyniku dodania do mleka ziaren kefirowych - zwanych również grzybkami kefirowymi.
Natomiast maślanka jest produktem ubocznym uzyskiwanym podczas produkcji masła. Ze względu na skład (obecność lecytyny) i lekkostrawność ma wysoką wartość odżywczą.
Wszystkie te produkty stanowią dobrą alternatywę dla mleka i zaleca się ich wprowadzenie do diety w ramach jej urozmaicenia. d

Co jest w mleku?

Mleko, jako pierwszy pokarm ssaków, jest produktem pełnowartościowym pod względem odżywczym, ponieważ zawiera wszystkie niezbędne składniki pokarmowe w odpowiednich ilościach dla prawidłowego rozwoju organizmu oseska. Mleko krowie zawiera wiele substancji biologicznie aktywnych, takich jak kwasy tłuszczowe, witaminy A, D3, E, K2, kazeina, białka serwatkowe, peptydy, aminokwasy. Ponadto stanowi bogate źródło składników mineralnych, takich jak wapń, fosfor i magnez. Istotnym składnikiem mleka jest białko - jest ono pełnowartościowe i dobrze przyswajalne. Głównym białkiem mleka jest kazeina, stanowiąca około 80 proc. białka ogólnego, będąca najważniejszym białkiem z uwagi na wysoką wartość technologiczną (z niej powstają sery). W aspekcie prozdrowotnym szczególnie ważna jest zawartość w mleku białek serwatkowych. Zapobiegają one występowaniu wielu schorzeń cywilizacyjnych.