Niezwykłe nagrobki i pomniki na cmentarzu w Koszalinie [ZDJĘCIA]

Nekropolia przy ulicy Gnieźnieńskiej powstała 1897 roku (zastępując tzw. Stary Cmentarz, który w latach 1819 – 1926 funkcjonował wzdłuż dzisiejszej ulicy Kościuszki, zajmując większą część parku, który okala Koszalińską Bibliotekę Publiczną). Była ona znacznie oddalona od miasta i przez wiele lat ówcześni koszalinianie byli do niej nie najlepiej usposobieni. Decydowały o tym słabe zagospodarowanie oraz mało urokliwy teren. Dopiero po jakimś czasie powiększono cmentarne aleje i nasadzono drzewa i krzewy. Przy głównej bramie cmentarnej przez długie lat stał biały krzyż z napisem „Jezus żyje”.

Dawnych, niemieckich mieszkańców chowano tutaj jeszcze do 1947 roku ( do końca 1947 roku spoczęło na cmentarzu 3254 Niemców). W maju 1945 roku do Koszalina przyjechali pierwsi, polscy osadnicy, osiągając bardzo szybko liczbę 14 tys. 476 osób. Liczba ludności niemieckiej w tym czasie spadła z 18 tys. 600 do 7 tys. 411. Przez pierwsze powojenne lata - aż do zupełnego wysiedlenia niemieckiej ludności - na cmentarzu grzebano zarówno Polaków jak i Niemców (oficjalnie źródła informują, że w 1945 roku pochowano tutaj 421 osób, w rok później 219 osób).W latach 90. XX wieku teren cmentarza powiększono o teren leżący za torami kolei wąskotorowej, przy czym stał się on ewenementem w skali całego kraju. Przez teren cmentarza przebiegają bowiem tory, na których prowadzone są przewozy (z przerwą w latach 2001-2008).

Kilkanaście lat temu, podczas przebudowy głównej arterii miasta, ulicy Zwycięstwa, robotnicy natrafili na płyty nagrobne lub ich części, których użyto do tworzenia miejskiej infrastruktury. Odzyskane w ten sposób pomniki - wraz z poniemieckimi nagrobkami pochodzącymi z różnych koszalińskich cmentarzy ewangelickich - przewieziono na cmentarz i utworzono z nich lapidarium rzeźby nagrobnej. Uroczystego odsłonięcia dokonano 23 maja 2002 w kolejną rocznicę nadania Koszalinowi praw miejskich (w 1266 r.). Aktualnie na cmentarzu komunalnym w Koszalinie spoczywa około 60 tysięcy osób.