Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Odpowiedzialność materialna pracownika. Kiedy pracownik odpowiada za szkodę wyrządzoną pracodawcy?

Sławomir Bobbe
Sławomir Bobbe
123RF
Mienie powierzone to majątek firmy, który trafia w użytkowanie pracownika. Informacja o powierzonym mu mieniu trafia do akt pracowniczych, od tego momentu ponosi on za mienie odpowiedzialność materialną i musi sprawować nad nim pieczę. Jednak każdy pracownik firmy, od chwili podpisania umowy o pracę, ponosi odpowiedzialność materialną na zasadach ogólnych.

Najczęściej mieniem powierzonym jest służbowy laptop, telefon komórkowy, aparat fotograficzny czy samochód. Może być to również odzież służbowa, a także pieniądze, papiery wartościowe, a nawet kosztowności. Dopóki nic niewłaściwego się z tymi rzeczami nie dzieje, pracownicy nie myślą o odpowiedzialności za nie. Sprawy komplikują się, gdy powierzone mienie zostanie uszkodzone, zniszczone albo skradzione.

Warto wiedzieć w jakich okolicznościach to pracownik będzie odpowiadał w pełnej wysokości za wyrządzoną szkodę na mieniu powierzonym. Niekiedy przekazywany pracownikowi majątek firmy ma ogromną wartość, a konieczność wyrównania strat może wpędzić pracownika w potężne kłopoty.

Kiedy pracownik odpowiada za szkodę wyrządzoną pracodawcy

Szkoda wyrządzona pracodawcy nie musi polegać jedynie na stratach wynikających z niewłaściwego posługiwania się mieniem powierzonym. To także celowe bądź nieumyślne działanie na szkodę pracodawcy. W tym wypadku pracodawca ma prawo i możliwość ubiegania się o odszkodowanie.

Warto przeczytać:

Warto wiedzieć, że odpowiedzialność materialna pracownika za szkody wyrządzone nieumyślnie ustalana jest do wysokości wyrządzonej szkody, z pewnym jednak zastrzeżeniem. Otóż pracodawca nie może żądać od pracownika odszkodowania wyższego niż trzymiesięczne wynagrodzenie, które pracownikowi przysługuje. Sytuacja zmienia się, gdy okaże się że szkoda wyrządzona pracodawcy przez pracownika była intencjonalna, spowodowana umyślnie. Wtedy mechanizm ochraniający pracownika przed wysokimi roszczeniami ze strony pracodawcy nie działa – pracownik umyślnie działający na szkodę pracodawcy będzie musiał zapłacić odszkodowanie w pełnej wysokości – i to nie tylko za straty rzeczywiste, ale również za straty, które pracodawca poniesie ze względu na to, że np. nie będzie mógł przez dłuższy czas użytkować sprzętu.

Odpowiedzialność materialna pracownika - wewnętrzne regulaminy

W kwestii odpowiedzialności materialnej pracownika wiele zależy od regulaminów i zasad panujących w firmach. Niektóre wprowadzają pewne obostrzenia przy użytkowaniu i przechowywaniu sprzętu. Jeśli na przykład laptop zostanie skradziony z mieszkania, firma nie będzie robiła problemów pracownikowi i weźmie szkodę na siebie (w ramach ubezpieczenia).

Niektóre firmy wprost informują, że w zaawansowany sposób kontrolują pracowników. Większość pracodawców śledzi jednak podwładnych bez informowania, wykorzystując do tego Facebooka, telefony, monitoring, a nawet detektywów.

Twój szef cię sprawdza, nawet jeśli myślisz, że tak nie jest

Sytuacja zmieni się, gdy okaże się, że sprzęt został skradziony z samochodu, a pracownik pozostawił laptopa na siedzeniu auta albo w jego bagażniku. Jeśli firma zastrzegała, że sprzęt nie może być pozostawiony w aucie bez opieki, pracownik prawdopodobnie – przynajmniej w jakiejś części – będzie musiał pokryć straty firmy. Podobnie będzie, gdy pracownik sprzęt zgubi albo zniszczy poprzez niezgodne z procedurą użytkowanie. Warto wiedzieć, że za szkody w mieniu powierzonym pracownik będzie odpowiadał w pełnej wysokości (w graniach rzeczywistej straty) – bez względu na to czy do szkody doszło w sposób zamierzony czy też nieumyślny.

Kiedy pracownik nie ponosi odpowiedzialności materialnej za powierzone mienie

Jeśli sprzęt czy ogólnie – powierzone mienie – jest sporej wartości, lepiej dla własnego bezpieczeństwa spisać umowę o odpowiedzialności materialnej za nie. Pracownik powinien mieć świadomość nie tylko stanu technicznego przekazywanego mu urządzenia, ale również jego wartości.

Warto przeczytać:

Umowa powinna być spisana tym bardziej wtedy, gdy dane urządzenie (mienie) będzie miało w powierzeniu kilku pracowników. Będzie to istotne w sytuacji, gdy dojdzie do jego uszkodzenia, zniszczenia czy kradzieży – pracownicy bowiem ponosić będą wspólną odpowiedzialność materialną za powierzone im mienie. Jednak, jeśli do szkody dojdzie z winy i za sprawą jednego pracownika, pozostali nie będą za nią odpowiadać, a cała odpowiedzialność (i konieczność wyrównania strat) ciążyć będzie jedynie na winowajcy.

Zwolnienie od odpowiedzialności materialnej pracownika

Co do zasady pracownik może zwolnić się od odpowiedzialności za powierzone mienie tyko w dwóch sytuacjach. Pierwsza nastąpi wtedy, gdy do szkoda w majątku firmy nastąpiła z przyczyn od niego niezależnych – na przykład uczestniczył powierzonym mu autem w wypadku drogowym, którego nie był sprawcą.

Druga sytuacja występuje znacznie rzadziej - ma miejsce wtedy gdy to pracodawca nie spełnił warunków, które pozwoliłyby na odpowiednie zabezpieczenie mienia. Trzymając się przykładu z samochodem – może dojść do sytuacji, w której auto zostanie skradzione ze źle zabezpieczonego parkingu na terenie firmy. Przyjmuje się, że ciężar udowodnienia braku winy leży po stronie pracownika.

CV gotowe do wysłania? Stop. Warto przeczytać je jeszcze raz i sprawdzić, czy przypadkiem nie sabotujemy własnych działań. Czasem, zupełnie nieświadomie, wpisujemy w CV sformułowania lub informacje, które osłabiają naszą aplikację. Sprawiają, że dla rekrutujących stajemy się niewiarygodni.

8 rzeczy, które wzbudzą podejrzenia w twoim CV. Niektóre sfo...

Warto wiedzieć, że odpowiedzialność materialna na zasadach ogólnych dotyczy każdego pracownika, nie tylko tego, któremu powierzono służbowe mienie. Odpowiedzialność ta zaczyna obowiązywać zaraz po podpisaniu umowy o pracę i nie potrzeba w tym wypadku żadnych dodatkowych porozumień między pracodawcą i pracownikiem.

Odpowiedzialność na zasadach ogólnych w przypadku np. uszkodzenia mienia firmy oznacza, że to pracodawca musi udowodnić, że szkoda w ogóle powstała, a za jej powstanie odpowiada konkretny pracownik (albo grupa pracowników). W tym wypadku ewentualna odpowiedzialność materialna pracownika zależeć będzie od tego czy wykonując obowiązki postępował zgodnie z procedurami i zachował staranność w wykonywaniu obowiązków służbowych. Jeśli tak – to nawet wówczas, gdy postępując z należytą starannością, w granicach dopuszczalnego ryzyka doprowadził do strat pracodawcy nie poniesie za to odpowiedzialności.

Kiedy wygasa odpowiedzialność za mienie powierzone

Odpowiedzialność za powierzone mienie wygasa wraz z ustaniem stosunku pracy. Najdalej na ostatni dzień zatrudnienia należy zaplanować inwentaryzację powierzonego mienia. W inwentaryzacji sprzętu pracownik powinien osobiście uczestniczyć, by podpisać na koniec protokół zdawczo-odbiorczy. Chodzi o to, by zabezpieczyć się przed ewentualnymi późniejszymi roszczeniami, które pod adresem byłego pracownika zgłaszałby pracodawca.

Jeśli pracownik nie może lub nie chce uczestniczyć w inwentaryzacji może wskazać zaufaną osobę, która może go reprezentować. Jeśli tego nie zrobi, to pracodawca powoła specjalną komisję w minimum trzyosobowym składzie, która zajmie się inwentaryzacją.

od 12 lat
Wideo

echodnia Ksiądz Łukasz Zygmunt o Triduum Paschalnym

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera