Opieka skoordynowana: więcej badań, konsultacje ze specjalistami

Od kilku miesięcy przychodnie mogą się zgłaszać do programu opieki koordynowanej. Co się kryje pod tym pojęciem?
Opieka koordynowana to szerszy pakiet badań w POZ, leczenie najczęstszych chorób przewlekłych już u swojego lekarza rodzinnego, konsultacje z dietetykiem oraz edukacja w kierunku radzenia sobie z chorobą przewlekłą. Opieka koordynowana ma pozwolić na szybsze, skuteczniejsze diagnozowanie i leczenie chorób przewlekłych oraz ułatwić dostęp do specjalisty.

O jakich chorobach mówimy i o jakich specjalistach?
Koordynacja opieki nad pacjentem dotyczy schorzeń z zakresu endokrynologii, diabetologii, kardiologii i pulmonologii, czyli chorób na które najczęściej chorują Polacy.

Zatrzymajmy się na chwilę przy tej diagnostyce. Lekarz w ramach opieki koordynowanej może kierować na badania do tej pory zarezerwowane dla specjalistów.
Rzeczywiście, w sytuacjach medycznie uzasadnionych lekarz POZ może zlecać pacjentom badania, których dotąd nie było w jego koszyku świadczeń gwarantowanych, np.: pakiet badań tarczycowych, USG Dopplera kończyn dolnych, EKG wysiłkowe, Holter EKG i RR, ECHO serca. To pozwoli na szybkie i skuteczne wykrywanie i diagnozowanie najczęstszych chorób przewlekłych, a także na ich leczenie we współpracy z lekarzami specjalistami.

Elementem tego programu są konsultacje lekarza rodzinnego ze specjalistą oraz tzw. koordynatorów…
Po pierwsze bezpośrednie konsultacje z lekarzem specjalistą, także w formie zdalnej, które są dla lekarzy POZ nowością. Natomiast koordynator, którego zadania są odrębnie wycenione i dodatkowo finansowane przez NFZ, ustala terminy badań i wizyt zleconych przez lekarza; dba o komunikację z placówkami, które udzielają pacjentowi świadczeń, monitoruje obieg dokumentacji medycznej, kontaktuje się z pacjentem i jego rodziną podczas procesu leczenia. Koordynatorem może być osoba bez wykształcenia medycznego.

Zakładam, że dzięki takiej pomocy koordynowanej chory nie będzie musiał miesiącami czekać na rozpoczęcie leczenia specjalistycznego… Ale może się mylę? Specjalistów szczególnie takich którzy mają z NFZ podpisane umowy brakuje.
Cóż, pozyskanie do opieki koordynowanej lekarza specjalisty nie jest łatwe. Problemem w niektórych gminach naszego województwa jest również niedobór lekarzy POZ, a ci, którzy przyjmują pacjentów, są nadmiernie obciążeni pracą, szczególnie w sezonie grypowym. A zorganizowanie opieki koordynowanej wymaga wysiłku i czasu. Aby podpisać z Funduszem umowę na opiekę koordynowaną, placówka POZ musi pozyskać zarówno lekarza specjalistę w danej dziedzinie, jak i zapewnić pacjentom dostęp do pracowni i laboratoriów, w których będą wykonywane badania. Przy okazji chcę mocno podkreślić - opieka koordynowana nie zamyka pacjentowi drogi do poradni specjalistycznych.

Umowa placówki z Funduszem może dotyczyć wszystkich zakresów opieki lub jednego, np. endokrynologii. Koordynowaną opiekę endokrynologiczną może zapewnić obecnie 14 przychodni POZ i będzie ona dotyczyć pacjentów z niedoczynnością tarczycy oraz wymagających diagnostyki guzków pojedynczych i mnogich tarczycy. Inny przykład: koordynowaną opieką kardiologiczną będą objęci chorzy z nadciśnieniem tętniczym, z niewydolnością serca, przewleką chorobą niedokrwienną serca oraz z migotaniem przedsionków. Model opieki koordynowanej w tym zakresie zapewnia obecnie 20 przychodni POZ, do których należy ponad 97 tys. pacjentów. Jeśli u któregoś zostanie rozpoznana choroba serca lub już teraz objęty jest opieką specjalisty, jego przychodnia zapewni mu świadczenia diagnostyczne i lecznicze zgodnie z jego stanem zdrowia i obowiązującymi wytycznymi.

Jako pacjent widzę zalety takiego rozwiązania – lekarz rodzinny, do którego łatwiej się dostać, zleci mi specjalistyczne badania, skonsultuje mój przypadek, wystawi recepty. Pytanie, co zyska przychodnia?
Opieka koordynowana jest opłacana niezależnie od stawki kapitacyjnej. Lekarz POZ otrzymuje środki na koordynację w formie budżetu powierzonego. Koszt dotychczas zawartych przez nasz oddział NFZ umów, wynosi na I półrocze br. 5,2 mln złotych. Szacuje się, że w skali kraju opieka koordynowana może kosztować w tym roku ponad 1,2 mld zł. Wprowadzanie opieki koordynowanej w przychodniach poprzedziły prace powołanego przy Ministrze Zdrowia zespołu ekspertów i lekarzy praktyków pod kierunkiem prof. Agnieszki Mastalerz-Migas, konsultant krajowej ds. medycyny rodzinnej. Przystąpienie do opieki koordynowanej w POZ jest dobrowolne.

Przychodnie mogą się zgłaszać do programu od października 2022 roku. Jednak niewiele zachodniopomorskich przychodni zdecydowało się na ten krok.
Do tej pory opieką koordynowaną w naszym województwie objęto 138 tys. pacjentów w 30 przychodniach POZ, na podstawie 16 zawartych umów. Niektóre mają umowy na jeden zakres, inne na dwa lub trzy, a kilka przychodni, w których jest zarówno POZ, jak i poradnie specjalistyczne, zapewnia opiekę koordynowaną we wszystkich zakresach. Opieka koordynowana może być sprawowana w każdej przychodni, także w miejscowościach, w których nie ma poradni specjalistycznych. W ramach opieki koordynowanej placówki POZ mogą też współpracować z podmiotami i specjalistami, którzy nie mają umowy z Funduszem. Mamy nadzieję, że zainteresowanie tym modelem sprawowania opieki będzie rosnąć. 21 marca planujemy w Szczecinie spotkanie dla zainteresowanych podmiotów. O szczegółach będziemy informować.