Pij napar z czystka. Dzięki temu odstraszysz kleszcze

Kleszcze, to temat, który co roku w okresie letnim wraca, jak bumerang. Nic dziwnego, że tak wiele się mówi o owadach i skutkach, jakie mogą nieść za sobą ich ukąszenia. Z pozoru niewinny spacer do parku i kontakt z kleszczem może znacznie wpłynąć na stan naszego zdrowia. Zdaje się, że nie ma sposobu na to, by skutecznie chronić się przed tymi pasożytami, są jednak sposoby na to by zminimalizować ryzyko ukąszenia. Od specyfików aptecznych po ubiór.

Kto jest narażony?

Ryzyko ukąszenia zależy oczywiście od tego, czy przebywamy na terenach zielonych. Ku zdziwieniu wielu osób, nie muszą to być tylko lasy i wielkie parki. Kleszcze równie dobrze czują się na małych zielonych skwerkach, w trawie, czy nawet zwykłych krzewach nasadzonych w pobliżu zabudowań.

- Kleszcze lubią parki liściaste i wysokie trawy. Wbrew panującej opinii, nie spadają na nas z drzew. Wspinają się na wysokość ok. 120-150 cm, bo tam może znajdować się grzbiet ich potencjalnego żywiciela - wyjaśnia Marek Posobkiewicz, Główny Inspektor Sanitarny.

Zatem wiele zależy od naszego stylu życia.

- Jeśli ktoś aktywnie spędza czas w plenerze, lubi odpoczywać w parku czy na działce albo spaceruje po lesie, powinien chronić się przed ukąszeniem kleszcza, które grozi m.in. boreliozą i kleszczowym zapaleniem mózgu - wyjaśnia Monika Żyłka z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie. - Szczególnie narażeni na zachorowanie są ci, których praca wiąże się z częstym przebywaniem w lesie, np. leśnicy, drwale, a także osoby zbierające grzyby czy jagody oraz mieszkańcy terenów zalesionych. Uważać powinni również ci, którzy spędzają dużo czasu na działkach, w parku i skwerach.

To letni okres jest czasem największego ryzyka ukąszeń.

- Do ekspozycji na kleszcze dochodzi w okresie wiosenno-letnim, natomiast wzrost zachorowań obserwuje się jesienią i zimą - dodaje Monika Żyłka. - W pierwszym kwartale 2018 roku Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna zarejestrowała 140 osób chorujących na boreliozę z czego 16 wymagało hospitalizacji.

Jak się chronić?

Nie sposób jest unikać kontaktu z przyrodą, zatem, wybierając się do lasu czy parku warto pamiętać o kilku zasadach.

To przede wszystkim odpowiedni ubiór, który będzie chronił mocno ukrwione partie ciała i jasny ubiór, który sprawi, że owad będzie dobrze widoczny, jeśli znajdzie się na garderobie. Należy oczywiście unikać siadania bezpośrednio na trawie. Warto oglądać swoje ciało po pobycie na łonie natury, ale również powierzchnię ciała swojego psa i kota - zwłaszcza głowę szyję i pachwiny. Kleszcze preferują miejsca gdzie skóra jest delikatna i w pobliżu naczyń krwionośnych

W aptekach nie brakuje środków, które po nałożeniu na skórę zmniejszają ryzyko wgryzienia się pasożyta. Zwykle są to kremy i spray‘e, które powstają na bazie olejków eterycznych. Nie brakuje też zwolenników bardziej naturalnych sposobów odstraszania kleszczy.

- W ostatnich latach coraz więcej osób kupuje czystek lekarski, który pity przez dłuższy okres, sprawia, że nasza skóra zaczyna wydzielać zapach, dla człowieka niewyczuwalny, ale odstraszający między innymi kleszcze - mówi Anna Modrzejewska ze sklepu zielarskiego. - Przez wiele lat czystek był wykorzystywany głównie w weterynarii. Podawano go np. koniom po kontuzji, u których zwiększało się ryzyko wystąpienia stanu zapalnego. Czystek ma silne działanie przeciwzapalne. Również ludziom służy w tej kwestii.

Napar ze specyfiku nie należy do najsmaczniejszych, może jednak warto przemyśleć i te metodę? Pewnym jest to, że warto wiedzieć, jak usunąć kleszcza, kiedy nasze metody obronne zawiodą. Ze skóry wyciągnąć go należy specjalnym zestawem do usuwania kleszczy lub pęsetą. Kleszcza ująć trzeba przy samej skórze i pociągnąć ku górze zdecydowanym ruchem, jak najmniej przy nim manipulować lub zgniatać. Wbrew radom naszych babć nie należy smarować kleszcza żadną substancją, aby nie zwiększać ryzyka zakażenia. Sprawa jest prozaiczna - kleszcz, którego łepek zostanie zalany jakąś substancją, zaczyna wymiotować. Jego wydzielina może się dostać do naszego krwiobiegu. Miejsce ukłucia należy zdezynfekować i dokładnie umyć ręce. Natomiast jeśli usunięcie kleszcza sprawia trudności lub nie mamy w tym wprawy, należy zwrócić się o pomoc do lekarza.

Groźne choroby

Jak informuje Główny Inspektor Sanitarny, wszystkie kleszcze są pasożytami zewnętrznymi a w trakcie żerowania przenoszą groźne choroby odkleszczowe. Żyjące w Polsce kleszcze najczęściej przenoszą takie choroby, jak kleszczowe zapalenie mózgu, anaplazmozę, babeszjozę, tularemię, riketsjozę i boreliozę. W niektórych regionach Polski, nawet do 30 proc. żyjących tam kleszczy może przenosić przynajmniej jeden z patogenów powyższych chorób

- Najgroźniejszą chorobą jest kleszczowe zapalenie mózgu - wyjaśnia Marek Posobkiewicz, Główny Inspektor Sanitarny. -Można się przeciwko niemu zaszczepić, jednak dawki przypominające trzeba przyjmować co trzy lata. Objawy choroby pojawiają się w ciągu dwóch tygodni i przypominają grypę. W 70-80 proc. przypadków zostaje ona zahamowana w pierwszej fazie. U reszty zakażonych osób wirusy przedostają się do centralnego układu nerwowego, gdzie mogą wywołać zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Bardzo niebezpieczną, najbardziej znaną i najczęściej przenoszoną przez kleszcze chorobą jest borelioza.

- Jeśli wystąpi rumień wędrujący, to diagnoza jest prosta, jednak często konieczne są badania w kierunku boreliozy - informuje Marek Posobkiewicz. - Borelioza, bez względu na rodzaj i stopień zaawansowania atakuje tkankę łączną, mięśniową i nerwową. Pierwsze objawy choroby rozwijają się w ciągu 1-3 tygodni od ukąszenia. W ciągu 2 tygodni do kilku miesięcy pojawiają się objawy wtórne. Może to być zapalenie stawów, zaburzenia neurologiczne i kardiologiczne. Po około roku od zakażenia borelioza przechodzi w postać przewlekłą. Lista objawów, jakie daje borelioza przewlekła, jest długa. Pojawia się m.in. objawy neurologiczne. Chory może podwójnie widzieć, mieć paraliż mięśni twarzy, zawroty głowy, problemy z mówieniem, orientacją przestrzenną.