Plusy i minusy hormonu estrogenu

O tym, że estrogen może sprzyjać niektórym rodzajom nowotworów, wiadomo od kilkunastu lat. A pierwsze podejrzenia, że związek ten nie należy do najbezpieczniejszych leków i trzeba go rozważnie dawkować, pojawiały się już w latach 60. Dziś wielu naukowców jest zdania, że długotrwałe przyjmowanie estrogenu, na przykład w okresie klimakterium, może stanowić zagrożenie dla zdrowia. Jak duże jest to zagrożenie?

W tej sprawie trwa dyskusja. Niemniej - jak podkreśla amerykański toksykolog, prof. Christopher Portier - "terapie hormonalne, obok wielu dobrych, mają też swoje złe strony. Dlatego każda kobieta powinna się poważnie zastanowić, zanim się zdecyduje na długotrwałe stosowanie leków opartych na estrogenie".

Trudna decyzja

A podjęcie decyzji wcale nie jest łatwe. Korzyści związane z przyjmowaniem hormonów są bowiem rozliczne. Estrogen podawany w ramach hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), łagodzi objawy menopauzy, chroni kobiety przed chorobami serca, poprawia nastrój, przeciwdziała osteoporozie, a także - jak sugerują nowe doniesienia naukowców - zapobiega chorobie Alzheimera oraz zmniejsza ryzyko raka jelita grubego.

Już w latach 60. lekarze doszli jednak do wniosku, że podawanie samego estrogenu zwiększa prawdopodobieństwo nowotworu szyjki macicy. Uznano wówczas, że najlepszym rozwiązaniem będzie częściowe zastąpienie estrogenu innym żeńskim hormonem płciowym - progesteronem. Wkrótce udało się opracować syntetyczną odmianę tej substancji nazwaną progestinem. Zestaw estrogen-progestin jest dziś powszechnie przepisywany kobietom po menopauzie.
Nic za darmo

Okazuje się jednak, że nie ma nic za darmo. Ostatnio prowadzone badania sugerują, że taka mieszanka, jeśli jest stosowana przez wiele lat, może nieco zwiększać ryzyko raka piersi. Grupa naukowców z amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowego Środowiska (NIEHS), którą kierował Portier, zaproponowała nawet dopisanie estrogenu do listy substancji powodujących nowotwory.

Do swojej propozycji dołączyli zastrzeżenie, że nie chodzi wcale o wprowadzenie zakazu stosowania tej substancji. - Dla wielu kobiet korzyści związane z przyjmowaniem estrogenu znacznie przewyższają ewentualne zagrożenia. Dzięki progesteronowi można poważnie zmniejszyć ryzyko raka szyjki macicy. Zagrożenie rakiem piersi wzrasta wówczas w niewielkim stopniu i to tylko u tych kobiet, które długo przyjmują hormony - mówi Portier.

Raport przygotowało dziewięciu ekspertów reprezentujących rozmaite specjalności medyczne, m.in. onkologię, epidemiologię i toksykologię. Większość opowiedziała się za uznaniem estrogenu za substancję potencjalnie niebezpieczną dla zdrowia. Naukowcom chodziło przede wszystkim o to, aby kobiety, które podejmują decyzję o przyjmowaniu hormonów, nie czyniły tego pochopnie. - Najpierw powinny skonsultować się z lekarzem - doradza Porteir.