Podstępny i groźny wirus C wątroby

Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wirusem zapalenia wątroby HCV zakażonych jest około trzech proc. mieszkańców Ziemi, czyli 170 -200 milionów osób. Wiele umiera na raka wątroby lub powikłania związane z uszkodzeniem tego narządu. W Polsce - jak się szacuje - wirusem HCV zakażonych jest do 1,5 procenta ludzi.

Ukrywa się i rozwija

Co bardzo groźne, wielu z nich w ogóle nie jest tego świadomych. Choroba na ogół przebiega skrycie, często toczy się przez długie lata, nie dając żadnych objawów lub objawiając się w bardzo niecharakterystyczny sposób - złym samopoczuciem, uczuciem przewlekłego zmęczenia, bólami mięśni i stawów, nudnościami, apatią, depresją, niepokojem. Pacjent po prostu źle się czuje, coś mu dolega, ale nie bardzo wiadomo, co. Niezwykle rzadko zdarzają się tak zwane ostre przebiegi, pojawiające się w niedługim czasie po zakażeniu, z wyraźnymi objawami, np. żół­taczką. U większości zakażonych osób choroba przybiera postać przewlekłą, rozwija się długo, ujawniając się często w zaawansowanej już fazie jako marskość czy pierwotny rak wątroby. Przez lata bowiem wirus skutecznie niszczy wątrobę chorej osoby.

Wędrówka wirusa od człowiek do człowieka

Do zakażenia wirusem HCV dochodzi najczęściej drogą kontaktów krew
- krew, czyli na przykład poprzez zabiegi związane z naruszeniem ciągłości powłok ciała - medyczne, kosmetyczne, fryzjerskie, a także kolczyki, tatuaże, stosowanie dożylnych środków odurzających.

Źródłem infekcji są też przetoczenia zakażonej krwi, wykonane w przeszłości, w latach 80. XX wieku, kiedy z obecności wirusa HCV nie zdawano sobie sprawy. Obe­cnie taką drogą do zakażeń już nie dochodzi, ponieważ od początku lat 90. XX wieku krew do przetoczeń jest badana pod kątem ewentualnego zakażenia wirusem HCV.

Trzecią przyczyną zakażeń mogą być kontakty seksualne, w trakcie których dochodzi niekiedy do mikrootarć naskórka, w wyniku czego może dojść do infekcji.

Nie ma szczepionki

Mimo że na początku lat 90. ubiegłego stulecia pojawiły się testy pozwalające wykryć przeciwciała przeciwko wirusowi HCV, co istotnie ograniczyło rozprzestrzenianie się zakażeń i poprawiło wykrywalność wirusowego zapalenia wątroby typu C, choroba nadal jest bardzo groźna, a jej leczenie kosztowne, długotrwałe i skomplikowane. Pacjent, u którego zostanie wykryte zakażenie wirusem HCV, powinien jak najszybciej trafić do poradni hepatologicznej. Takie poradnie znajdują się zwykle przy szpi­talnych oddziałach cho­rób zakaźnych, czyli w większych miastach.

Przeciwko tej chorobie - w przeciwieństwie np. do wirusowego zapalenia wątroby typu B - nie można się zaszczepić, dlatego warto stosować pewne zasady higieniczne, które mogą ograniczyć ryzyko zakażenia. Nie można zarazić się wirusem HCV poprzez kichanie, kaszel, pocałunek, korzystanie z tych samych naczyń czy wspólnej łazienki. Infekcją grozi natomiast używanie tych samych maszynek do golenia, nożyczek, szczoteczek do zębów. Dlatego należy unikać korzystania z cudzych golarek, nożyczek, cążków do manicure i pedicure, szczoteczek itp.

Lepiej też wystrzegać się ryzykownych kontaktów seksualnych oraz usuwać wszelkie zanieczyszczenia krwią, używając jednorazowych rękawiczek i środków dezynfekujących. Jeśli osoba zakażona jest tego świadoma i przestrzega podstawowych zasad higieny, nie powinna być źródłem infekcji dla domowników czy współpracowników.

Nie A, nie B, więc C

Wirusowe zapalenie wątroby typu C to choroba zakaźna wywoływana przez wirusa Hepatitis C Virus - nazywanego w skrócie HCV. Wykryto go stosunkowo
niedawno, bo w 1989 roku. Wcześ­niej rozpoznawano chorobę tylko na podstawie obrazu i przebiegu klinicznego. U pacjenta podejrzewano wirusowe zapalenie wątro­by, badania laboratoryjne jednak nie wykazywały w jego organizmie śladów obecności któregokolwiek ze znanych wirusów zapalenia wątroby. Dlatego na wynikach badań osób, u których wykryto wirusa C, używano z początku określenia "non A, non B", czyli "nie A, nie B". Wirus HCV odpowiedzialny jest za niemal połowę wszystkich przewlekłych schorzeń wątroby. Od początku lat 90. XX wieku wprowadzono obowiązek badania wszystkich krwiodawców i krwi używanej do przetaczania, ponieważ wcześniej do wielu zakażeń dochodziło tą właśnie drogą - przez przetaczanie krwi zakażonej wirusem C.