Pożar w Czarnobylu. Grozi nam radioaktywna chmura? Opinie ekspertów 29.05.2020

Pożary lasów wokół nieczynnej siłowni jądrowej w Czarnobylu trwają od kilkunastu dni. Gasło już, gdy porywy wiatru przywróciły ogień. Jednak inna siła przyrody przyszła strażakom w sukurs: deszcze. Trwa dogaszanie tlących się traw i... niepokojów Polaków, czy pożary nie naruszyły „resztek” po dawnej katastrofie i nie wywołały nowej chmury radioaktywnej, która może nam zagrozić.

Ukraińcy podawali różne źródła pożarów, w tym podpalenie wysypiska śmieci i wypalanie traw. Zatrzymano nawet podejrzanego o spowodowanie jednego z zarzewi. Ogień zaangażował 1.000 strażaków i Gwardię Narodową. Zarejestrowano podwyższony poziom formaldehydu i dwutlenku azotu. Gdy dym dotarł do Kijowa, mieszkańcom zalecono niewychodzenie z domów, zamykanie okien, niekorzystanie z klimatyzacji, sprzątanie na mokro i picie dużej ilości płynów.

Jednak od początku ukraińskie władze podkreślają: nie ma zagrożenia radioaktywnością.

Tymczasem wielu internautów w Polsce przeczytało w sieci lub w SMS-ach ostrzeżenia o chmurze radioaktywnej, która może przejść nad Polską. Zwłaszcza że płomienie dotarły do jednego z najbardziej skażonych miejsc na świecie – Czerwonego Lasu koło Czarnobyla.

Mimo uspokajających komunikatów opartych na informacjach władz ukraińskich ostrzeżenia wywołały niepokój. Adresaci przesyłali je dalej, rodzinom i znajomym.

26 kwietnia miną 34 lata od katastrofy w Czarnobylu (wówczas terytorium ZSRR). W 1986 r. wybuchł tam reaktor elektrowni atomowej, co doprowadziło do bezpośrednich strat ludzkich i gospodarczych oraz do skażenia części Ukrainy i Białorusi. Substancje radioaktywne dotarły nad Skandynawię, Europę Środkową, w tym Polskę, a także do Grecji i Włoch. Wokół Czarnobyla wciąż nie wolno się osiedlać.

Władze radzieckie blokowały wtedy wypływ informacji o samym wybuchu, a potem o rozmiarach jego skutków. Stąd trwająca do dziś nieufność Polaków do komunikatów z Ukrainy, choć jest to już odrębne państwo.

Decydujące znaczenie dla nas mają komunikaty polskich służb, oparte o własne pomiary i analizy sytuacji. Dlatego musiały się odezwać nasze instytucje, przede wszystkim Państwowa Agencja Atomistyki z Warszawy.

„W związku z pojawiającymi się w przestrzeni publicznej nieprawdziwymi informacjami na temat sytuacji radiacyjnej na terenie kraju” PAA zakomunikowała, iż „stanowczo zaprzecza tego rodzaju informacjom”. Sytuacja radiacyjna na terenie Rzeczypospolitej Polskiej pozostaje w normie, a agencja stale to monitoruje.

Porywy wiatru wprawdzie zwiększyły obszar objęty akcją, ale nie zagroziło to kluczowym obiektom w strefie dawnej elektrowni ani miejscom przechowywania wypalonego paliwa jądrowego. Obecnie trwa dogaszenie tlącej się ściółki. Tylko gdzieniegdzie występuje zagrożenie pojawieniem się otwartego ognia.

• Stacje wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych nie zanotowały podwyższonej mocy dawki promieniowania jonizującego.
• Stacje poboru aerozoli w powietrzu w Polsce wykryły mikroskopijne ilości cezu-137 zbierane na filtry przez cały tydzień pożarów na Ukrainie. Ale podobne wartości stacje odnotowywały w poprzednich latach. Ilości te nie mają wpływu na zdrowie ludności przebywającej w Polsce.

Zarazem agencja ostrzegła przed przyjmowaniem preparatów jodowych na własną rękę.

Samodzielne przyjmowanie preparatów ze stabilnym jodem może szkodzić zdrowiu, skutkiem ubocznym mogą być nadczynność tarczycy i zaburzenia układu krążenia.

W punktach pomiarowych SZ RP nie stwierdzono skażeń chemicznych, biologicznych ani wzrostu poziomu tła skażeń promieniotwórczych.

Nikt z naszych pracowników prywatnymi kanałami nie rozsyłał informacji o zagrożeniu promieniowaniem i żadnego zagrożenia nie ma. Centrum pracuje normalnie, biorąc pod uwagę warunki epidemiologiczne. W samym instytucie nie miały miejsca żadne zdarzenia nietypowe czy problemy techniczne, które mogłoby budzić niepokój. Nasze służby ochrony radiologicznej nie rejestrują też żadnych odczytów wskazujących na anomalie w poziomie promieniowania tła.

Zobacz także: Trwa dogaszanie pożaru wokół Czarnobyla. Sytuacja radiacyjna w Polsce pozostaje w normie