Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Przy udarze liczy się czas i szybkie rozpoznanie objawów

Anna Folkman
Anna Folkman
20.09.2017 bydgoszcz szpital jurasza klinika neurologii oddzaial dla pacejntow po udarze. fot: tomasz czachorowski/polska press
20.09.2017 bydgoszcz szpital jurasza klinika neurologii oddzaial dla pacejntow po udarze. fot: tomasz czachorowski/polska press brak
Udary mózgu są częstą chorobą, występującą w Polsce. To około 90 tysięcy przypadków rocznie. Częstość występowania udarów mózgu rośnie, ponieważ żyjemy coraz dłużej, a wiek jest głównym czynnikiem ryzyka. Do udaru mózgu dochodzi nagle, w ciągu kilku minut. Pacjent jest zaskoczony i często zdezorientowany. Objawów udaru, jeśli są lekkie (zdrętwienie lub osłabienie ręki, zaburzenia mowy) nie traktuje poważnie, myśląc, że to nic groźnego i że ustąpią. A dzisiaj właśnie chodzi o to, by szybko udar rozpoznać i wdrożyć niezbędne leczenie.

Udar mózgu to choroba spowodowana zaburzeniem ukrwienia mózgu, która manifestuje się objawami neurologicznymi, tzw. ogniskowymi, pojawiającymi się nagle, często wśród pełnego zdrowia. Objawy udaru mogą być bardzo różne, w zależności od obszaru mózgu, którego dotyczą. Najczęściej jest to osłabienie ręki lub nogi, zaburzenia czucia (zwykle po jednej stronie), wykrzywienie twarzy, zaburzenia mowy, lub zaburzenia widzenia. Objawy pojawiają się w ciągu kilku minut. Znajomość objawów udaru mózgu jest bardzo ważna, skraca bowiem czas w jakim pacjent trafia do szpitala, gdzie może byś podjęte właściwe leczenie.

- Ukrwienie mózgu rożni się od ukrwienia innych narządów. Naczynia mózgowe są naczyniami końcowymi, jeżeli dojdzie do ich niedrożności, to obszar mózgu, przez nie ukrwiony, bardzo szybko umiera – mówi dr n. Med. Jan Stankiewicz, specjalista neurolog ze szpitala wojewódzkiego w Szczecinie.

Udary mózgu dzieli się na niedokrwienne i krwotoczne. W tych pierwszych dochodzi do zamknięcia naczynia na skutek zakrzepu albo zatoru. Zakrzep narasta powoli, zwykle w wyniku miażdżycy naczyń mózgowych i prowadzi do uniedrożnienia naczynia, co skutkuje zawałem mózgu i nagłym wystąpieniem objawów ogniskowych. Zator to uniedrożnienie naczynia przez materiał zatorowy, którym może być oderwany materiał zakrzepowy pochodzący z serca lub naczyń o większym kalibrze. Najczęstszą przyczyną udaru niedokrwiennego mózgu w mechanizmie zatorowym jest migotanie przedsionków. Ryzyko wystąpienia migotania przedsionków wzrasta wraz z wiekiem. To nierytmiczna praca serca, która powoduje zaburzenia przepływu krwi i odrywanie się materiału zakrzepowego.

- Rzadszą przyczyna udaru jest krwotok mózgowy, potocznie nazywany wylewem krwi do mózgu. Jest on spowodowany pęknięciem ściany naczynia – dodaje dr Stankiewicz. – wynaczyniona krew uszkadza mózg. Do udarów krwotocznych zalicza się także krwawienie podpajęczynówkowe, manifestujące się nagłym, bardzo silnym bólem głowy, spowodowane najczęściej pęknięciem tętniaka naczyń mózgowych. Ponieważ możliwości leczenia udaru mózgu zależą w głównej mierze od czasu w jakim pacjent trafi do szpitala, staramy się przede wszystkim uświadomić społeczeństwo, czym może objawić się udar, by można było go skutecznie leczyć. W udarach liczy się bowiem czas, czas to uratowany mózg.

Dziś możemy zastosować leczenie trombolityczne, dzięki któremu możemy rozpuścić zakrzep lub zator, który spowodował niedrożność. Niestety tzw. okno terapeutyczne jest bardzo wąskie, to 4,5 godziny od wystąpienia objawów udaru. Efekty leczenia trombolitycznego są tym większe im wcześniej takie leczenie zostanie zastosowane. Dlatego tak bardzo istotne jest aby wszyscy, potencjalnie chorzy jak i zaangażowani w ratowanie zdrowia chorych z udarami ( ratownicy medyczni, zespoły szpitalne, w skład których wchodzą neurolodzy, anestezjolodzy, neurochirurdzy, radiolodzy, rehabilitanci, pielęgniarki) byli do tego jak najlepiej przygotowani.

W ostatnim czasie poza trombolizą zaczyna być w Polsce stosowana nowa metoda pomocy niektórym chorym z udarami niedokrwiennymi mózgu. Jest to trombektomia, polegająca na mechanicznym usunięciu materiału zakrzepowego lub zatorowego uniedrożniającego duże pnie naczyniowe, takie jak tętnice szyjne, środkowe czy przednie mózgu. Okno terapeutyczne jest tutaj nieco szersze – 6 godzin, ale może ona być zastosowana tylko u niektórych chorych, u których stwierdza się niedrożność dużych pni naczyniowych, po uprzedniej nieskuteczności leczenia trombolitycznego.

Jak objawia się udar?

- Objawy udaru mózgowego mogą być bardzo różne w zależności od tego jakiego obszaru mózgu dotyczy uszkodzenie. Najczęściej pacjent odczuwa osłabienie lub zdrętwienie ręki lub kończyn po jednej stronie ciała, może wystąpić wykrzywienie twarzy (zwykle opadnięcie kącika ust), zaburzenia mowy (mowa niewyraźna lub brak słów), zaburzenia widzenia, zawroty głowy z zaburzeniami równowagi. Objawom tym może towarzyszyć ból głowy i niejednokrotnie zaburzenia świadomości - wymienia dr n. Med. Jan Stankiewicz. - Należy zaznaczyć, że niektóre z tych objawów (zdrętwienie ręki lub nogi, zawroty i bóle głowy) nie muszą być manifestacją udaru, mogą mieć inną niż udarową przyczynę. Jednak zawsze należy to brać także pod uwagę i jak najszybciej zgłosić się do lekarza celem jej ustalenia.

Jeśli chodzi o wylewy, to mogą one być śródmózgowe - kiedy krew wynaczynia się do pewnego obszaru mózgu, powodując jego uszkodzenie, mogą też być podpajęczynówkowe – kiedy krew dostaje się do przestrzeni podpajęczej lub przymózgowe (zwykle na skutek urazów głowy) .

- Udar mózgowy spowodowany krwotokiem jest rzadszą postacią udaru, w którym niemożliwe jest zastosowanie leczenia trombolityczngo. Wynaczyniona krew działa jak guz prowadząc do ciasnoty środczaszkowej co powoduje, że ta postać udaru mózgu zagrożona jest większą śmiertelnością - dodaje doktor. - Przyczynami udarów krwotocznych jest stwardnienie, kruchość naczyń mózgowych będąca najczęściej następstwem miażdżycy lub nadciśnienia tętniczego, szczególnie nieprawidłowo lub nieskutecznie leczonego.

W przypadku krwawienia podpajęczynowego – krew wynaczynia się do przestrzeni podpajęczej. Wystąpieniu krwawienia podpajęczynówkowego towarzyszy nagły, bardzo silny (jak nigdy dotychczas) ból głowy często z wymiotami a nawet utratą przytomności. Najczęstszą przyczyną tego typu krwawień jest pęknięcie tętniaka. Chorzy z takim bólem głowy wymagają jak najszybszej pomocy lekarskiej, bardzo często wiążącej się z koniecznością diagnostyki szpitalnej.

Każdy udar mózgu jest zagrożeniem dla zdrowia i sprawności chorego. Trzeba wiedzieć, że udary są najczęstszą przyczyną niepełnosprawności i trzecią co do częstości przyczyną zgonów.

Jak im zapobiegać?

- Im dłużej żyjemy tym ryzyko udaru jest większe. Na to niestety nie mamy wpływu. Nie bez znaczenia są także współistniejące choroby – nadciśnienie tętnicze, choroby serca, w tym migotanie przedsionków czy cukrzyca. Chcąc zmniejszyć ryzyko wystąpienia udaru mózgu musimy prawidłowo leczyć te choroby – podkreśla dr Stankiewicz. - Istotny jest także zdrowy styl życia, aktywność fizyczna, dieta i unikanie używek. Pamiętajmy - żaden lek nie zastąpi ruchu, ale ruch może zastąpić wiele leków, kontrolujmy swoją wagę, nie palmy tytoniu. To udowodnione, że palenie tytoniu znacznie zwiększa ryzyko udarów mózgu i zawału serca.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Materiał oryginalny: Przy udarze liczy się czas i szybkie rozpoznanie objawów - Głos Szczeciński