Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Rak jelita grubego. Od nas zależy, czy pokonamy tego cichego zabójcę

Joanna Boroń
Joanna Boroń
Wideo
od 16 lat
Marzec to miesiąc świadomości raka jelita grubego. A każdy pretekst jest dobry, by o profilaktyce rozmawiać. Zaprosiliśmy do studia Agnieszkę Chreptowicz, gastrologa i internistę z koszalińskiej Polikliniki, by was przekonać, że warto się badać.

Marzec to miesiąc świadomości raka jelita grubego. A każdy pretekst jest dobry, by o profilaktyce rozmawiać. Nawet ostatniego dnia marca...

Jak najbardziej!

Rak jelita grubego w statystykach jest dość wysoko. I niestety w Polsce często prowadzi do śmierci. Jest źle?

Choroby nowotworowe to druga przyczyna zgonów w Polsce jak i na świecie, zaraz po chorobach układu naczyniowo-sercowego. Wśród nowotworów ten rak jelita grubego, którego się wszyscy boją, ale rozmawiać o nim nie chcą, stoi wysoko. Wśród kobiet jest na drugim miejscu, zaraz po raku piersi; u mężczyzn zaraz po raku płuca i raku prostaty.

Mam wrażenie, że problem polega też na tym, że wiele chorób nowotworowych długo nie daje objawów. To nas zwodzi. Czujemy się bezpieczni.

Rak jelita grubego to choroba, która rzeczywiście późno daje objawy. Tak późno, że aż za późno. Dlatego tak często mówimy o profilaktyce, która jest w tej chorobie niezwykle przydatna i łatwa do wykonania. Pozwala nam nie tylko wykryć chorobę, w początkowej fazie, ale wręcz leczyć ją, zanim do niej dojdzie.

Kolonoskopia to badanie, które wielu osobom wydaje się być przerażające. Trudno ich do niego przekonać, ale spróbujmy...

Dlaczego warto? Po pierwsze, jak już mówiłam, potrafimy tym badaniem leczyć. Możemy usuwać wczesne zmiany. Mówi się czasem, że ktoś miał usuniętego polipa. Ten polip w perspektywie kilku lat, może pięciu, może dziesięciu może stać się nowotworem. Nie zawsze, ale tak się może stać. Wykonując to badanie, wycinamy te zmiany - mniejsze w warunkach ambulatoryjnych, a gdy zmiana jest większa, możemy to zrobić w warunkach szpitalnych. Usuwamy endoskopowo, pacjent nie wymaga więc żadnych zabiegów chirurgicznych, chemioterapii, no bo już mały zalążek tej choroby zostaje usunięty. Powtórzę raz jeszcze: to badanie leczy. To nie jest tylko badanie diagnostyczne, w którym oglądamy błonę śluzową jelita grubego.

A samo badanie?

Wielu pacjentów, według badań w 80 procentach, akceptuje wykonanie tego badania, bez żadnych dodatkowych leków. Jest grupa pacjentów, którzy się po prostu boją, takich, którzy mają większe czucie trzewne i to badanie jest dla nich nie do zniesienia. To są przede wszystkim osoby po zabiegach chirurgicznych, kobiety po zabiegach ginekologicznych, po cięciach cesarskich, po ciężkim rozlanym zapaleniu wyrostka. To tacy chorzy, którzy mogą mieć zrosty w jamie brzusznej. Dla nich to badanie może, ale wcale nie musi być trudne. Podczas badania możemy zdecydować o podaniu dodatkowych dawek leków, nie jest to jednak znieczulenie z anestezjologiem, pacjent nie śpi, ale leki mu mogą pomóc. To sprawia, że i dla tej grupy pacjentów to badanie staje się akceptowalne.

A zdarza się tak, że ktoś przychodzi na badanie w przeświadczeniu, że to będzie horror, a wychodzi mówiąc: „niepotrzebnie się bałem”?

Tygodniowo wykonuję tych badań bardzo dużo. Wiele osób przychodzi przerażonych. Prosimy, by położyli się na prawym boku, kładą się na lewym, bo są w takim stresie, że nie wiedzą, co zrobić. Z mojego doświadczenia z takimi chorymi trzeba chwilę porozmawiać. Mówimy, by się uspokoili, postarali odprężyć, bo to pomaga w przeprowadzeniu badania. Czasem takiego pacjenta przekładamy na łóżku, co odwraca jego uwagę. I spokojnie przeprowadzamy badanie, a jeśli zachodzi taka potrzeba - usuwamy polipy. Od razu zaznaczam: usuwanie polipów nie boli, jelito nie jest w środku unerwione, to jest całkowicie bezbolesny zabieg. Gdy mówimy, że będziemy usuwać polipy, to widzimy często przerażone oczy pacjenta. Często po zabiegu ci przestraszni pacjenci mówią, że nie było tak źle, że będą bliskim i znajomym mówić, żeby koniecznie się na takie badanie zgłosili.

Program badań profilaktycznych skierowany jest do osób, które ukończyły 50. rok życia, Dlaczego akurat 50 plus?

Polipy, które się rozwijają u nas, są związane z naszą dietą, czynnikami środowiskowymi, bo niestety nasz styl życia wpływa na zachorowalność. Kiedyś nie mieliśmy takiej plagi raka jelita grubego, dziś w krajach wysoko uprzemysłowionych to pandemia. Polipy, zanim urosną do takich rozmiarów, że rozwinie się w nich rak, potrzebują wielu lat. Według badań właśnie w okolicy 50. roku życia należy wykonać pierwszą kolonoskopię. Bywa, że to będzie pierwsza i jedyna kolonoskopia, bo może się okazać, że w jelicie nie ma żadnych zmian. W badaniach przesiewowych chodzi o to, by znaleźć grupę pacjentów, u których są zmiany i by tę grupę monitorować.

Ale bywa i tak, że w rodzinie mamy historie rakowe, więc warto o tę profilaktykę zadbać wcześniej.

Warto powiedzieć, że rak sporadyczny to w Polsce rak najczęściej występujący, mówimy tu o ponad 90 procentach. Tylko kilka procent to rak związany z genami. Jeżeli mieliby się badać tylko ci ludzie, którzy mają, czy mieli w rodzinie chorych, to by była katastrofa. Badać się muszą wszyscy. A ci genetycznie obciążeni, powinni się badać szybciej. Jeśli mamy w rodzinie kilka osób z rakiem: mamę, babcię, rodzeństwo, to powinniśmy być skonsultowani przez poradnię genetyczną. Niektórzy mogą mieć w badaniach genetycznych rozpoznane pewne mutacje. W takich wypadkach lekarz może zalecić badanie i 25-latkowi. Zakładamy jednak, że w przypadku chorób w rodzinie warto ten czas pierwszego badania ustalić na 40. rok życia.

Często tak się zdarza, że ktoś, kto do was trafił, rzeczywiście ma nowotwór?

Oczywiście czasem są bardziej zaawansowane przypadki. Często to osoby, które do nas trafiły, bo już miały objawy, np. krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, bóle brzucha, niedokrwistość, której przyczyna była nieznana. Wtedy trzeba wdrożyć inne procedury. Ale chcę tutaj bardzo i to naprawdę bardzo podkreślić: dziś rak jelita to nie jest wyrok śmierci. Oczywiście nie możemy powiedzieć, że z tego powodu ludzie już nie umierają, ale leczenie jest na bardzo zaawansowanym poziomie. Dla wielu osób trwałe wyleczenie, a co za tym idzie, zupełnie normalne funkcjonowanie, jest możliwe.

Warunek: nie boimy się kolonoskopii, pojawiamy się na badaniach profilaktycznych.

Tak. Badamy się. Wszyscy. I nie dlatego, że mamy objawy.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera