Rosyjscy szachiści uciekają na potęgę. Trwa największy eksodus związany z wojną na Ukrainie. FIDE ułatwia wybór innego kraju

36-letni Nikita Witiugow zajmuje 25. miejsce w rankingu FIDE (2720), jest wielokrotnym mistrzem świata w drużynie Rosji.

Wcześniej 60. w rankingu FIDE Classics 28-letni Władimir Fiedosejew (w szachach szybkich i błyskawicznych był zdecydowanie wyżej – odpowiednio na 9 i 14 miejscu) i 143. na liście FIDE 36-letni Anton Demczenko przeszli pod banderę Słowenii. Inni byli rosyjscy arcymistrzowie wybrali inne kraje: 26-letni Kiriłł Aleksiejenko reprezentuje teraz Austrię, 23-letni Aleksiej Sarana i 29-letni Aleksander Predke – Serbię, 44-letni Aleksander Motylew – Rumunię, a 30-letni Sanan Sjugirow – Węgry.

Jeszcze wcześniej pod rosyjską flagą przestali występować 26-letni Daniił Juffa (Hiszpania) i jego rówieśnik Grigorij Oparin (USA).

Rosja to kraj o kolosalnych tradycjach szachowych. Aby się o tym przekonać, wystarczy spojrzeć na listę mistrzów świata, na której łącznie znajduje się więcej flag ZSRR i Rosji niż wszystkich pozostałych razem wziętych.

W XX wieku czasami trudniej było zdobyć mistrzostwo ZSRR niż mistrzostwo świata, a w Rosji przez wiele lat poziom rywalizacji pozostawał zaporowy. Tubylcy nie tylko bronili honoru swojej flagi, ale także wzmacniali inne drużyny – Związek Radziecki, a potem jego spadkobierczyni – Federacja Rosyjska miała świetnych szachistów pod dostatkiem.

Teraz jednak sytuacja się zmienia.

Przejście Rosyjskiej Federacji Szachowej z Europy do Azji, a także późniejsza decyzja Mięzynarodowej Federacji Szachowej (FIDE) o uproszczeniu zmiany obywatelstwa dla tych Rosjan, którzy chcieliby kontynuować grę w Starym Świecie, spowodowały exodus rosyjskich szachistów w ramach innych flag. Pomijając ucieczkę mistrzyni świata w latach 2008–2010 Aleksandry Kosteniuk do Szwajcarii i biorąc pod uwagę wyłącznie mężczyzn, warto zauważyć, że obywatelstwa sportowego nie zmieniają gwiazdy, ale ci, którzy mogliby nimi zostać.

Głównym czynnikiem zmian obywatelstwa szachistów jest pokłosie trwającej wojny na Ukrainie. Wspomniany Fiedosejew na przykład wiosną 2022 roku poprosił o zdjęcie flagi FSR ze swojego stołu i oświadczył, że „nigdy w życiu nie zagra dla tego kraju”.

Niedawno pierwszy obecnie rosyjski arcymistrz Jan Niepomniaszczij, grający wiosną z Dingiem Lirenem o mistrzostwo świata, powiedział, że nie chce grać w reprezentacji Rosji pod obecnym kierownictwem RSF.

Kto więc zagra w reprezentacji Rosji Władimira Putina?