Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Stan wojenny - kalendarium najważniejszych wydarzeń od grudnia 1981 do lipca 1983

Michał Elmerych
Michał Elmerych
Marek Biczyk, Mieczysław Awiżeń/Archiwum IPN o. Szczecin
13 grudnia 1981 roku, w niedzielę o godzinie szóstej rano słuchacze Polskiego Radia usłyszeli: „Obywatelki i obywatele Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej! Zwracam się dziś do Was jako żołnierz i jako szef rządu polskiego. Zwracam się do Was w sprawach wagi najwyższej. Ojczyzna nasza znalazła się nad przepaścią. Dorobek wielu pokoleń, wzniesiony z popiołów polski dom ulega ruinie…”

Generał Wojciech Jaruzelski obwieścił wprowadzenie stanu wojennego. Oto jego kalendarium:

11 grudnia 1981 r.

Gen. Wojciech Jaruzelski podjął decyzję o rozpoczęciu akcji wprowadzenia stanu wojennego

12 grudnia 1981

Dyslokacja oddziałów 12 Dywizji Zmechanizowanej w Szczecinie zmierzającej do blokady miasta. Rozpoczęcie akcji „Azalia” (blokada łączności) oraz „Jodła” (internowanie) przez wojsko oraz milicję.

13 grudnia 1981 r.

O godz. 6 w radio, a następnie w telewizji gen. Wojciech Jaruzelski ogłosił stan wojenny i powołanie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Zaczęły obowiązywać dekrety o stanie wojennym, w tym godzina milicyjna od 22 do 6 rano.
Powstaje Międzyzakładowy Komitet Strajkowy w Stoczni Szczecińskiej im. Warskiego z przewodniczącym Mieczysławem Ustasiakiem, zastępcą Stanisławem Zabłockim oraz Andrzejem Milczanowskim. Internowano 25 z 35 osób przeznaczonych do internowania, w tym większość prezydium Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Pomorza Zachodniego. Umieszczono ich tymczasowo w Zakładzie Karnym w Goleniowie. Władzę administracyjną w województwie sprawuje Wojewódzki Komitet Obrony pod przewodnictwem wojewody Tadeusza Waluszkiewicza, od marca 1982 r. Stanisława Malca.

14 grudnia 1981 r.

Strajk okupacyjny w całym kraju. Władze przystępują do siłowej pacyfikacji. W Szczecinie strajkuje 14 zakładów pracy.
Ukazuje się 16 gadzinówek stanu wojennego ze specjalnie dobranymi redakcjami oraz „Trybuna Ludu” i „Żołnierz Wolności”.
Odbywa się pierwsze posiedzenie WRON.

15 grudnia 1981 r.

O północy wydzielone oddziały 12 Dywizji Zmechanizowanej (5 pz i 41 pz) oraz ZOMO rozpoczynają pacyfikację Stoczni im. Warskiego. Aresztowano 30 osób.

16 grudnia 1981 r.

W Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” oddział specjalny ZOMO zabija na miejscu siedmiu górników. Dwóch dalszych zmarło w szpitalu. Bici są ranni górnicy, lekarze i pielęgnarki. Pacyfikacja Szczecińskiej Stoczni Remontowej „Gryfia” przez wydzielone pododdziały 12 DZ w postaci piechoty i czołgów oraz pododdziałów ZOMO, które dokonały desantu okrętami Marynarki Wojennej. Załogę wyprowadzono ze Stoczni.

17 grudnia 1981 r.

W Szczecinie obchody rocznicy Grudnia ’70 odbywają się spokojnie. Plac, na którym znajduje się pomnik, zostaje otoczony przez wojsko, ale dopuszczane są delegacje z kwiatami. O godz. 14.00 pod pomnikiem odprawione zostaje nabożeństwo.

18 grudnia 1981 r.

Władze zawiesiły działalność Stoczni Szczecińskiej im. A. Warskiego i rozpoczęły zwolnienia pracowników (zwolniono w ten sposób 1015 osób). Wojsko i ZOMO pacyfikowały ostatnie miejsca oporu w mieście.

23 grudnia 1981 r.

Prezydent USA Ronald Reagan ogłosił decyzję o zastosowaniu sankcji ekonomicznych wobec PRL.

28 grudnia 1981 r.

Po dwóch tygodniach zakończył się ostatni w kraju strajk okupacyjny w KWK „Piast” w Bieruniu.

31 grudnia 1981 r.

Do końca roku aresztowano w województwie szczecińskim 31 osób.

25 stycznia 1982 r.

Sejm PRL uchwala – przy pięciu głosach wstrzymujących się i jednym głosie sprzeciwu (poseł Romuald Bukowski, artysta malarz z Gdańska) – ustawę o szczególnej regulacji prawnej w okresie stanu wojennego, zatwierdzającą dekrety z 12 grudnia 1981.

4 marca 1982 r.

Sąd Pomorskiego Okręgu Wojskowego Bydgoszczy skazał kilku członków MKS na kary od półtora roku do pięciu lat więzienia, w tym Andrzeja Milczanowskiego, Mieczysława Ustasiaka, Tadeusza Lichotę, Ryszarda Drewniaka, Witolda Karolewskiego, Stefana Niewiadomskiego. Wobec pozostałych uczestników strajku sprawy umorzono lub uwolniono od zarzutów.

22 kwietnia 1982 r.

Powstaje Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ „Solidarność” w składzie: Zbigniew Bujak (Region Mazowsze),
Władysław Frasyniuk (Region Dolny Śląsk), Władysław Hardek (Region Małopolska), Bogdan Lis (Region Gdańsk) oraz członek Komisji Krajowej Eugeniusz Szumiejko.

3 – 4 maja 1982 r.

Manifestacje uliczne w Szczecinie i innych miastach. W stolicy Pomorza Zachodniego kilkugodzinna bitwa z ZOMO w wyniku, której zatrzymano ponad 400 osób, z czego ponad 200 ukarano mandatami Kolegium ds.Wykroczeń, a kilka osób internowano w Wierzchowie Pomorskim. W nocy umiera Władysław Durda, ślusarz z Zarządu Portu Szczecin. Podczas demonstracji 3-majowych
Władysław Durda nie wychodził z domu, jednak jego mieszkanie było tak zagazowane, że zaczął się dusić. Milicja odmówiła jego żonie wezwania Pogotowia Ratunkowego.

Czerwiec 1982 r.

Powstaje „Solidarność Walcząca” Kornela Morawieckiego po rozłamie we wrocławskim Regionalnym Komitecie Strajkowym.

10 sierpnia 1982 r.

Pogrzeb Doroty i Adama Jurczyków. Po ceremonii pogrzebowej doszło nieudanej do próby odbicia Mariana Jurczyka oraz zamieszek i walk z siłami porządkowymi.

30 sierpnia 1982 r.

Demonstracja uliczna w Szczecinie w drugą rocznicę podpisania porozumień sierpniowych, zakończona starciami z ZOMO i wojskiem. Zatrzymano 211 osób, 20 z nich stanęło przed sądem, a 58 przed Kolegium ds.Wykroczeń.

31 sierpnia 1982 r.

W całym kraju dochodzi do manifestacji w drugą rocznicę podpisania porozumień sierpniowych w Gdańsku. Starcia z milicją i wojskiem w niektórych miastach trwają do 1 września 1982 r. Śmierć ponoszą: Piotr Sadowski (Gdańsk) , Kazimierz Michalczyk (Wrocław). Do największej zbrodni dochodzi w Lubinie (woj. dolnośląskie). Podczas bezpardonowej i brutalnej akcji
milicji śmiertelnie ranni zostali: Andrzej Trajkowski, Mieczysław Poźniak, Michał Adamowicz.

8 października 1982 r.

Zdelegalizowano NSZZ „Solidarność”.

10 listopada 1982 r.

Umiera Leonid Breżniew. Nowym sekretarzem generalnym KPZR zostaje Jurij Andropow, dotychczasowy szef KGB. W Polsce władze rozpoczynają akcję tworzenia tzw. wojskowych obozów specjalnych, czyli powoływania na ćwiczenia wojskowe osób uznawanych dalej za niebezpiecznych dla władz.

23 grudnia 1982 r.

Likwidacja ośrodków odosobnienia w całym kraju. Na mocy postanowienia Naczelnej Prokuratury Wojskowej zostają aresztowani dotąd internowani członkowie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, m. in.: Marian Jurczyk przebywający w Strzebielinku.

1 stycznia 1983 r.

Zawieszono stan wojenny.

1 maja 1983 r.

W całym kraju antypochody pierwszomajowe zakończone starciami z milicją.

22 lipca 1983 r.

Zniesienie stanu wojennego.

Kalendarium pochodzi z dodatku „Zabić nadzieję” przygotowanego przez Instytut Pamięci Narodowej oddział w Szczecinie w 40 rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.

Oprac. Sebastian Ligarski.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Stan wojenny - kalendarium najważniejszych wydarzeń od grudnia 1981 do lipca 1983 - Głos Szczeciński