STREFA BIZNESU by MMTrendy Koszalin

I SS N 2 4 5 1 - 1 0 0 5

N R I N D E KS U 4 1 1 7 6 0

E-COMMERCE

Amazon otwiera ogromne centrum dystrybucyjne 16-21

WRZESIEŃ - PAŹDZIERNIK - LISTOPAD 2017 15 PLN (W TYM 8%VAT)

INNOWACJE

Okna z Druteksu jak smartfony 22

DROGI

Rząd obiecuje budowę kolejnych dróg w regionie 28-29

Pomorze Zachodnie i Środkowe

ROBERT MADEJSKI Białogardzki Invest-Park przyciąga inwestorów, wynajmując gotowe obiekty produkcyjne

POLSKA ŻEGLUGA BAŁTYCKA

Spółka znów wypływa na szerokie wody. Co z tego wyniknie? 22-25

PACHNĄCY BIZNES Jak sobie poradzić w branży kwiatowej 74-75

FOT. RADEK KOLEŚNIK

s t r e f a b i z n e s u . g s 2 4 . p l //// n r 3 ( 0 5 )

s. 30–35

Podstrefa „Koszalin” SSSE Inwestuj z nami! Podstrefa „Koszalin” Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej została ustanowiona 22.10.2003 r. na powierzchni 22 ha. Jej obszar został czterokrotnie powiększony – w roku 2006, 2007, 2012 oraz dnia 7 stycznia 2015 roku Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie dotyczące poszerzenia terenów Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej i utworzeniu nowych podstref: w tym w Koszalinie o teren położony m.in. w rejonie ulic Lechicka/ Szczecińska, teren ten zostanie uzbrojony w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020.

Korzyści z inwestowania w Podstreﬁe „Koszalin” SSSE:

Preferencje i ulgi podatkowe dla Firmy jeżeli uzyska od Zarządzającego Strefą zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej (pomoc Przedstawiciela Urzędu w uzyskaniu i przejściu całego procesu): • Zwolnienia z podatku od nieruchomości gruntów, budynków i budowli: Rada Miejska w Koszalinie całkowicie zwolniła z podatku od nieruchomości grunty, budynki i budowle na terenie Strefy w Koszalinie w ramach pomocy de minimis do 200 tys. Euro Przedsiębiorca (właściciel terenu) posiadający zezwolenie na prowadzenie działalności może korzystać ze zwolnienia. • Zwolnienia od podatku dochodowego Przedsiębiorcom prowadzącym działalność na terenie Podstrefy „Koszalin” SSSE na podstawie zezwolenia przysługuje zwolnienie od podatku dochodowego z tytułu poniesionych wydatków inwestycyjnych (m.in. nakłady ﬁnansowe na budowę zakładu) lub tworzonych nowych miejsc pracy. Ustalone wartości maksymalnej intensywności pomocy regionalnej dla przedsiębiorców, tj.: • 35% dla dużego przedsiębiorcy (zatrudniającego ponad 250 osób); • 45% dla średniego (zatrudniającego do 250 osób); • 55% dla mikro (do 10 osób) i małego przedsiębiorcy (do 50 pracowników).

Tereny inwestycyjne położone są w przemysłowej dzielnicy w zachodniej części miasta. Są one doskonale skomunikowane z drogami krajowymi nr 6 (Szczecin-Gdańsk) i nr 11 (Kołobrzeg-Poznań-Górny Śląsk) oraz z budowaną drogą ekspresową S6. Powierzchnia obecnej Podstrefy to: 150,1655 ha z czego 56 ha to tereny do zagospodarowania.

Łącznie na terenie Podstrefy „Koszalin” Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej otrzymało 28 inwestorów zarówno krajowych jak i zagranicznych. Firmy, które zdecydowały się na prowadzenie działalności w Podstreﬁe „Koszalin” SSSE reprezentują różne branże, w tym m.in.: branża motoryzacyjna, metalowa, budowlana, tekstylna, maszynowa, elektroniczna, przetwórstwo spożywcze, przetwórstwo tworzyw sztucznych, usługi magazynowania, spedycji, logistyki i recyklingu.

Kontakt: Piotr Jedliński Prezydent Miasta Koszalina Tel : + 48 94-348-86-03, Fax +48 94-348-87-92

Przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego zaproponowanego terenu: Produkcja przemysłowa, tereny zabudowy produkcyjnej, składów, magazynów, zabudowy usługowej. Brak barier inwestycyjnych. Dopuszczalna zabudowa działki na terenie Podstrefy „Koszalin” to maksymalnie 75%. Dogodnie zlokalizowane tereny inwestycyjne – przy realizowanej drodze ekspresowej S6, obwodnicy miejskiej, drodze krajowej nr 11 oraz w obrębie drogi międzynarodowej E-28. Pomoc przy zatrudnianiu osób – pomoc w poszukiwaniu przyszłych pracowników oraz w podnoszeniu kwaliﬁkacji zawodowych przyszłych pracowników we współpracy ze szkołami i uczelniami wyższymi. Wydłużenie funkcjonowania stref ekonomicznych do 2026 roku. Stały kontakt i pomoc przedstawiciela Urzędu przez cały proces inwestycyjny oraz w czasie prowadzenia już swojej działalności na streﬁe.

Joanna Piotrkowska-Ciechomska Pełnomocnik Prezydenta ds. Inwestorów Kluczowych i Zatrudnienia Tel : +48 94 348-87-93, kom. +48 504-049-375, e-mail: pelnomocnik@um.koszalin.pl

Urząd Miejski w Koszalinie ul. Rynek Staromiejski 6-7 75-007 Koszalin www.koszalin.pl

St r e f a p o w i t a l n a

Mamy listę najlepszych celów podróży wśród turystów całego świata. STR. 10 Okna jak tablety. Do czego mogą nam się przydać STR. 22 Giganci z rybnej branży łączą się w Koszalinie. STR. 40-41

WSTĘP

Wielki duch przedsiębiorczości cechuje Polaków. Jestem o tym przekonany. Jest na to wiele przykładów. Jest się czym chwalić, co pokazywać i z czego być dumnym.

ematy dotyczące tego, jak się skutecznie robi interesy, zdominowały kolejne wydanie „Strefy Biznesu”, które oddajemy do rąk Czytelników. Uważam, że Polacy w interesach są całkiem nieźli. W czasach PRL-u oskarżani byliśmy o tzw. kombinowanie, co rzekomo miało być m.in. powodem problemów gospodarczych. Było odwrotnie. Kombinowanie było w dużej części wielkim potencjałem uwięzionym i tłumionym w Polakach, którzy nie mieli jak się wykazać w gospodarce nakazoworozdzielczej. Właściciel Plasmetu, Jan Czechowicz, został uznany przedsiębiorcą roku 2017w branży motoryzacyjnej. W rozmowie ze „Strefą Biznesu” (str. 72-73) nie opowiada, jak to się stało, że w PRL-u został przedsiębiorcą, nazywanym wówczas pejoratywnie prywaciarzem. A historia wyglądała tak. Był bardzo sprawnym kierownikiem zaopatrzenia, ale nie chciał się zapisać do partii. Toteż po jednym z urlopów przestał być kierownikiem tegoż zaopatrzenia, za co powziął do przedsiębiorstwa urazę. I tak pod koniec lat 70. powstał prywatny zakład metalowy, który już w PRL został wiodącym w regionie. Wielką pomysłowością i przedsiębiorczością Polacy wykazali się natychmiast po tym, gdy krępujące okowy socjalistycznego sytemu opadły w 1989 roku. Najpierw masowo wyruszyli za uchylone już granice i z miejsca uzyskali miano Fenicjan XX wieku, tak znakomicie opanowali handel. Z tego rodziły się mniejsze i większe sklepy i hurtownie. Po okresie wstrząsów i bankructw podniosły się przedsiębiorstwa.

Na giełdę papierów wartościowych wchodziły firmy, które często powstawały od zera. Nie przypomina się już, że wielka sieć Biedronka zrodziła się z hurtowni Elektromisu.Tak weszliśmy w XXI wiek. W tym miejscu warto zacytować prezydenta USA Georga Busha jr., który odwiedził Polskę w czerwcu 2001 i tak przemawiał w auli biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego: „Jest dla mnie zaszczytem przemawiać w miejscu, które oddycha kreatywnością, sukcesem, w obliczu nowoczesnej, zmieniającej się Polski”. W tym miejscu, ku zdumieniu i uciesze zgromadzonych, zacytował fragment piosenki Golec uOrkiestra – „Tam na razie jest ściernisko, ale będzie San Francisco, a tam, gdzie to kretowisko, będzie stał mój bank”. Efektowne i trafne zarazem porównanie. To, że Polska jest obecnie od lat na ścieżce wzrostu gospodarczego i to w czołówce Europy, wynika właśnie z wielkiego ducha przedsiębiorczości i pracowitości Polaków. W tym głównie upatrywałbym źródła odnoszonych sukcesów. Ale rozwijać się trzeba dalej. Wiele jest jeszcze do zrobienia w zakresie np. wydajności pracy, co związane jest z innowacyjnością, o której też piszemy. Robotyzacja, automatyzacja pracy i nowe technologie, jak w przypadku niesamowitych smart-okien z Druteksu. To wyzwanie. Wreszcie, ciągle można zacząć od przysłowiowego zera, jak opisywana przez nas nowo powstała mała firma kwiatowa. Choć start w biznesie nie wygląda dziś już tak różowo, jak w pionierskich czasach przełomu lat 80. i 90. Krzysztof Nałęcz, redaktor naczelny krzysztof.nalecz@polskapress.pl

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

St r e f a p o w i t a l n a

SPIS TREŚCI

NR 3 (05)

52-53

24-27

STREFA NAUKI

Firmy współpracują z uczelniami Polska nauka ma być silnie powiązana z biznesem i otoczeniem gospodarczym. Pieniądze z resortu będą wspierać ten mariaż.

FOT. SEBASTIAN WOŁOSZ

60-63 STREFA MOTO

Premiera samochodowa Lexus LS - w garniturze, ale na sportowo. Co kryje piąta generacja modelu LS, który jest flagową limuzyną Lexusa.

16-21

30-35

74-75

STREFA FIRM

TEMAT Z OKŁADKI

STREFA TRENDÓW

Gigant e-handlu zapowiada ekspansję na rynek europejski i jeszcze szybszy rozwój nowych technologii. Co to oznacza?

Białogardzki Invest-Park przyciąga inwestorów, wynajmując gotowe obiekty produkcyjne. O jego rozwoju rozmawiamy z prezesem Robertem Madejskim.

Żeby otworzyć własną kwiaciarnię, trzeba spojrzeć na ten biznes trochę szerzej. Inaczej straty mogą przyjść szybko i być bardzo duże.

22-25

36-37

STREFA MORSKA

STREFA ROZWOJU

W Morskiej Stoczni Remontowej położono stępkę pod nowy prom dla Polskiej Żeglugi Bałtyckiej. Ma być gotowy pod koniec 2019 roku i trafić do armatora.

Firma OptiNav ze Słupska opracowuje oprogramowanie do łapania śmieci krążących wokół Ziemi. Zleceniodawcą jest Europejska Agencja Kosmiczna.

28-29

42-45

STREFA INWESTYCJI

STREFA SPORTOWA

Rada Ministrów przyjęła aktualizację Programu Budowy Dróg Krajowych 2014-2023.

Czy szczeciński lekkoatleta stanie się kolejnym Małyszem lub Lewandowskim?

Polska Żegluga Bałtycka

Rząd obiecuje budowę kolejnych dróg

Invest-Park z Białogardu

Kwiaciarnia do dobry biznes, ale...

Walczą z kosmicznymi śmieciami

Piotr Lisek jest już gwiazdą

FOT. OLA GRUSZKA

Amazon startuje pod Szczecinem

STREFA BIZNESU STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD LIPIEC/SIERPIEŃ 2016 2017

St r e f a p o w i t a l n a

KRAJ I REGION W LICZBACH

7,5

725 1,2

mln euro zainwestowały w 2016 roku fundusze private equity i venture capital w 82 polskie spółki. To 45 proc. ich inwestycji w Europie Środkowo-Wschodniej.

mln baryłek ekwiwalentu ropy naftowej mają nadzieję znaleźć PGNiG i Lotos Petrobaltic pod Golczewem. Rozpoczęło się wiercenie otworu poszukiwawczego.

10zł

mln Polaków mieszkało w 2016 r. w Wielkiej Brytanii. To najwyższy poziom w historii i wzrost o 86 tys. w skali roku.

13,5

tys. - tylu rocznie słuchaczy kierunków IT będzie kończyć w Polsce studia informatyczne w ciągu najbliższych trzech lat — prognozuje Kodilla. Liczba nowo przyjętych studentów na kierunki IT maleje od ponad 10 lat. W 2020 r. będzie ich mniej o 42 tys. w porównaniu z 2006 r. To skutek niżu demograficznego.

W II kw. do obiegu trafiła srebrna dziesięciozłotówka, upamiętniająca Mikołaja Kopernika. To pierwsza moneta inaugurująca serię „Wielcy ekonomiści”.

Polaków nie przeczytało w ubiegłym roku ani jednej książki – wynika z badań Biblioteki Narodowej. Tylko 10 proc. przeczytało 7 lub więcej pozycji.

FOT. NBP

Strefa Biznesu Redakcja w Szczecinie ul. Nowy Rynek 3, 71-875 Szczecin e-mail: redakcja.gs24@polskapress.pl tel: 91 481 33 00 Redakcja w Koszalinie ul. Mickiewicza 24, 75-004 Koszalin e-mail: redakcja.gk24@polskapress.pl tel: 94 347 35 12 Redakcja w Słupsku ul. H. Pobożnego 19, 76-200 Słupsk e-mail: redakcja.gp24@polskapress.pl tel: 59 848 81 00

63%

procent ankietowanych Polaków przyznało, że przynajmniej raz sprzedało jakiś przedmiot w lombardzie, by mieć pieniądze na bieżące wydatki. Wiele razy zrobiło tak 5 procent badanych, a 19 proc. przyznaje się do kilku takich sytuacji w życiu. 37 procent spośród tych, którzy kiedyś coś sprzedali, wskazało na biżuterię.

7,1

proc. - to stopa bezrobocia w lipcu. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych - 1 mln 140 tys.

POMORZE ZACHODNIE I ŚRODKOWE

Prezes oddziału: PIOTR GRABOWSKI tel. 94 347 35 99

Redaktor wydania: JAROSŁAW JAZ tel. 91 481 33 44

Redaktor naczelny: KRZYSZTOF NAŁĘCZ tel. 59 848 81 00

Dyrektor Działu Marketingu: ROBERT GROMOWSKI tel. 94 347 35 12

Dyrektor Działu Reklamy: EWA ŻELAZKO tel. 500 324 240

Prenumerata: Infolinia: 94 347 35 37

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

Zdjęcie na okładce: RADEK KOLEŚNIK

Prezes zarządu DOROTA STANEK Wiceprezes zarządu DARIUSZ ŚWIĄDER

Druk: ComGraph Wydawca Polska Press Sp. z o.o. ul. Domaniewska 45, 02-672 Warszawa, tel. 22 201 41 00, faks: 22 201 41 10

Członkowie zarządu PAWEŁ FĄFARA MAGDALENA CHUDZIKIEWICZ

Prezes Biura Reklamy MACIEJ KOSSOWSKI Dział wydawniczy IZABELA MARCINIAK Produkcja DOROTA CZERKO Public Relations JOANNA PAZIO

St r e f a p o w i t a l n a

NEWSROOM

Z FIRM REGIONU

Dariusz Zarzecki, profesor nauk ekonomicznych z Katedry Zakładu Inwestycji i Wyceny Przedsiębiorstw Uniwersytetu Szczecińskiego

PDH Polska w specjalnej strefie ekonomicznej

Czy to się nadal opłaca?

W ciągu zaledwie 4 lat takie samo mieszkanie na rynku pierwotnym podrożało w Szczecinie prawie o 34 tys. zł - wynika z porównań jakie przeprowadziła firma Ekspander. W innych miastach podobnie. Najbardziej przez ten czas podrożały mieszkania w Gdańsku (o 60 tys. zł) i w Gdyni (o 65 tys. zł). Czy wobec tego może warto inwestować w nieruchmości? Czy to się opłaca? - Rynek mieszkaniowy rządzi się swoimi prawami - mówi profesor Zarzecki. - Oczywiście zachodzi zasada podaż/popyt, ale w przypadku mieszkań jest to bardziej proces inwestycyjny. Dlaczego? Choćby tylko dlatego, że jest dość długi cykl budowy mieszkania. A w tym czasie na rynku może się wiele zdarzyć. Na przykład okaże się, że mieszkań do kupna jest bardzo dużo. Wzrośnie podaż, mogą więc mieszkania stanieć. Jeśli z kolei myślimy o kupnie mieszkania pod wynajem, to trzeba wziąć pod uwagę demografię - czy w mieście jest dużo osób młodych, studentów, ale też trzeba przyjrzeć się migracji do innych miast oraz starzeniu się społeczeństwa. To ważne, bo przy inwestycji pod wynajem trzeba mieć zapewnione obłożenie na 95 proc. czasu. W przeciwnym wypadku zyski z wynajmu mogą zostać pochłonięte przez koszty utrzymania mieszkania. Na razie jednak w Polsce cierpimy na brak mieszkań, rynek się jeszcze nie nasycił. Generalnie jest to więc inwestycja dość bezpieczna.

FOT. ANDRZEJ SZKOCKI

Rozmawiała: Bogna Skarul

Mająca powstać w Policach instalacja do produkcji propylenu znajdzie się w granicach Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej (PSSE). Powołana do realizacji inwestycji PDH Polska, spółka celowa, której właścicielami są Grupa Azoty Police i Grupa Azoty, zgodnie z tą decyzją może uzyskać do 428 mln zł pomocy publicznej w postaci zwolnień podatkowych. Budowa instalacji to jedna z największych inwestycji w polskim przemyśle. Pierwotnie miała kosztować 1,7 mld zł. Suma ta zapewne wzrośnie.

Gino Rossi podbija brytyjski rynek

Słupska firma giełdowa Gino Rossi rozpoczęła współpracę z brytyjską siecią domów towarowych John Lewis PLC. Dystrybucja produktów słupskiej spółki będzie miała miejsce za pośrednictwem rozbudowanej sieci brytyjskiego partnera - 45 salonów stacjonarnych (prowadzonych na terenie Anglii, Walii i Szkocji) oraz e-sklepu. Wartość przyszłych umów zarząd Gino Rossi szacuje na 3 miliony zł rocznie. Strony planują długofalową współpracę, obejmującą minimum 6-8 zamówień w skali roku.

FINANSE

Zamiast JAKIEJ PRZYSZŁOŚCI DZIECKA w Czarnogórze, ŻYCZĄ SOBIE RODZICE chcą inwestować w Świnoujściu

Zarząd OT Logistics chce zmiany celu emisji obligacji serii F. Początkowo celem emisji obligacji w wysokości do 30 mln zł było częściowe sfinansowanie nabycia udziałów w spółkach Luka Bar AD BAR i AD Montecargo w Czarnogórze. W związku z unieważnieniem przetargów na zakup udziałów w tych spółkach, OT Logistics chce teraz przeznaczyć pozyskane środki na częściowe sfinansowanie inwestycji w Porcie Świnoujście. Chodzi o przebudowę terminala do obsługi produktów agro. Miałoby na to pójść do 20 mln zł.

Outlet Park będzie jeszcze większy

15 września otwarta zostanie nowa część Outlet Park Szczecin, która powstała w ramach III etapu realizacji inwestycji. Po rozbudowie, w Outlet Park Szczecin znajdzie się łącznie 120 sklepów, 1200 miejsc parkingowych oraz 3 800 mkw dodatkowej powierzchni handlowej. Ostatni etap Outlet Park Szczecin został wynajęty w 100%. Do grona najemców dołączą outletowe sklepy takich marek jak: Guess, Solar, Bagatelle, Pierre Cardin czy Home & Cook.

55 50 żeby miało zdolność kredytową

żeby skończyło studia na polskiej uczelni

żeby mogło sobie pozwolić na własne mieszkanie

37 35 13 żeby miało dobrą pracę w stabilnej firmie

żeby założyło własną dobrze prosperującą firmę

12 3 żeby było je stać na prywatną służbę zdrowia

żeby skończyło studia za granicą

żeby miało własny samochód

DANE W PROCENTACH (BADANIE IBRIS DLA DEUTSCHE BANKU NA REPREZENTATYWNEJ PRÓBIE LOSOWEJ, MARZEC 2017)

Po roku od wprowadzenia rządowego programu Rodzina 500 plus, Deutsche Bank postanowił sprawdzić w sondażu, czego rodzice życzyliby sobie najbardziej, jeśli chodzi o przyszłość materialną dzieci. Okazuje się, że przede wszystkim tego, aby ich dziecko mogło sobie pozwolić na własne mieszkanie, kiedy dorośnie. Taką odpowiedź wskazało aż 55 proc. badanych. To kluczowa kwestia dla Polaków. Dla co drugiego rodzica niemal równie ważne jest ukończenie studiów na polskiej uczelni i realizacja pasji życiowej. 37 proc. badanych chciałoby, aby dziecko miało dobrą pracę w stabilnej firmie. Co trzeci z uczestników sondażu życzy dziecku, aby założyło własną, dobrze prosperującą firmę, a 12 proc. chce, aby ich dziecko w przyszłości było stać na prywatną służbę zdrowia. JAN

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

ŹRÓDŁO: DEUTSCHE BANK

J E D N O P Y TA N I E

St r e f a p o w i t a l n a

Amerykański serwis turystyczny TripAdvisor co roku, na podstawie milionów recenzji oraz opinii podróżnych z całego świata, przyznaje nagrody Travellers’ Choice. W ten sposób powstaje m.in. lista najlepszych celów podróży. Miejsc nie tylko cieszących się popularnością, ale takich, do których podróżni stale wracają. Poniżej przedstawiamy dziesięć najlepszych celów podróży w 2017 roku.

TOP 10

projektowanej przez Gaudiego Świątyni Pokutnej Świętej Rodziny oraz w ogrodzie Park Güell. Warto także odwiedzić stadion Camp Nou – siedzibę jednego z najlepszych zespołów piłkarskich na świecie. Wieczór to idealna pora, by napić się sangrii w kawiarni przy ulicy Las Ramblas lub zajrzeć do jednego z lokali serwujących tapas. SIEM REAP, KAMBODŻA Wschód słońca nad porośniętymi roślinnością ruinami starożytnej świątyni Angkor Wat to widok, którego nie da się zapomnieć. Ten jeden z największych kompleksów świątynnych na świecie wraz z XII-wieczną siedzibą królewskiego rodu Angkor Thom stanowią wystarczający powód, by odwiedzić Siem Reap. Nie można pominąć także Nocnego Rynku Angkor z całą masą kramów w stylu Khmerów, straganów z żywnością oraz barów.

BALI, INDONEZJA Indonezyjska wyspa Bali to wymarzone miejsce zarówno dla poszukiwaczy przygód, jak i dla osób szukających odpoczynku. Wody u wybrzeża Bali, tuż przy białych plażach, są idealne dla miłośników nurkowania, a gęste dżungle pełne małp i ukrytych kamiennych świątyń zachęcają do wycieczek. Coś dla siebie znajdą też miłośnicy górskich wycieczek i pięknych widoków. Na zmęczonych trudami zwiedzania turystów czekają luksusowe ośrodki spa.

PARYŻ, FRANCJA W stolicy Francji bez trudu można połączyć wypoczynek z aktywnością, co pozwala znaleźć czas zarówno na jedzenie wyśmienitych posiłków, jak i podziwianie zabytków. A tych nie brakuje - Luwr, Wieża Eiffla, Łuk Triumfalny i katedra Notre Dame to obowiązkowe punkty

FOT. 123RF

LONDYN, WIELKA BRYTANIA Stolica Wielkiej Brytanii kusi turystów zabytkami, sztuką, modą i wyśmienitym brytyjskim ale. Na miłośników kultury czekają muzeum Tate Modern oraz Royal Opera House. Fani muzyki i książek koniecznie muszą odwiedzić Abbey Road i muzeum Sherlocka Holmesa. Znawców mody kuszą sklepy na Oxford Street, a smakosze nie mogą odmówić sobie podwieczorku w Harrodsie lub chrupiącej ryby serwowanej w jednej z klasycznych londyńskich smażalni.

PRAGA, CZECHY Praga to miasto przesiąknięte kulturą. Warto poświęcić dzień na zwiedzanie zamku na Hradczanach i spacer po Rynku Staromiejskim, a następnie zjeść suty posiłek w jednej z klasycznych czeskich gospód. Najlepsze praskie bary znajdują się w piwnicach, gdzie przez całą noc można napić się tradycyjnych trunków.

każdej wycieczki. Po zwiedzaniu warto zrelaksować się w jednej z kawiarni lub wybrać się na spacer wzdłuż Sekwany.

Building, Statua Wolności, Central Park i Metropolitan Museum of Art, warto wybrać się do mniej popularnych miejsc, takich jak The Cloisters lub jednej z miejskich bibliotek. Trudno też odpuścić sobie zakupy w West Village lub wykwintny posiłek w Upper West Side.

RZYM, WŁOCHY Stolicy Włoch nie da się zwiedzić w jeden dzień. Miasto sprawia wrażenie jednego wielkiego muzeum, pełno tu placów, targowisk i przyprawiających o zawrót głowy zabytków. To także istny raj dla miłośników wyśmienitej kuchni. Tu serwują jedne z najlepszych świeżych makaronów i soczystych pieczonych karczochów, a aromat cappuccino z włoskiej kafejki na długo pozostanie w naszej pamięci.

KRETA, GRECJA Kreta słynie ze swoich plaż, pełnych miękkiego piasku i delikatnych kamyków. Odpoczywając nad lazurowym morzem, nie można jednak zapomnieć, że to tu rozwinęła się pierwsza nowoczesna cywilizacja europejska, o czym świadczą liczne atrakcje archeologiczne i historyczne.

NOWY JORK, USA Nowy Jork to miasto, do którego chce się wracać. Oprócz obowiązkowych punktów zwiedzania, takich jak Empire State

BARCELONA, HISZPANIA W Barcelonie mieszkali i tworzyli m.in. Salvador Dali i Antonio Gaudi. Atmosferę surrealizmu najlepiej da się poczuć w za-

PHUKET, TAJLANDIA Błękitne laguny i różowe zachody słońca, mnisi w pomarańczowych szatach i trójkołowe taksówki – to wszystko czeka na was w Phuket. Miłośnicy sportów wodnych mają w czym wybierać: nurkowanie ze sprzętem i bez, windsurfing i żeglowanie to tylko niektóre z dostępnych atrakcji. W głębi lądu coś dla siebie znajdą też miłośnicy pieszych wędrówek.

10.

Ranking TOP 10 powstał w oparciu o zestawienie “Travellers’ Choice 2017” amerykańskiego serwisu TripAdvisor.

STREFA BIZNESUWRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 08.2017 2017

- Najlepsze miejsce na konferencję Do Państwa dyspozycji oddajemy: * Zaplecze konferencyjne: - sala konferencyjna do 60 osób - sala konferencyjno-bankietowa do 200 osób - w obu salach dostępny jest rzutnik multimedialny, ekran, flipchart, nagłośnienie bezprzewodowe oraz klimatyzacja. * Restaurację z wyjątkowymi daniami łączącymi nowoczesne trendy z tradycyjną kuchnią regionu * 29 komfortowo urządzonych pokoi * Strefę SPA z basenem, jacuzzi, sauną oraz siłownią * Tereny rekreacyjne wraz z altaną grillową, idealne do organizacji zajęć integracyjnych * Boisko do siatkówki oraz tor do gry w bule * Winiarnię, gdzie niejednokrotnie zapadają ważne decyzje biznesowe * Wykwalifikowaną kadrę, która profesjonalnie zrealizuje szkolenie, konferencję, bankiety, przyjęcia oraz integrację pracowników. Pałac w Rymaniu znajduje się około 110 km od Szczecina, 30 km od Kołobrzegu i 50 km od Koszalina. Jadąc drogą S6 (Szczecin - Gdańsk) nie sposób nie zauważyć tego pięknego obiektu.

Kontakt: 94 352 55 00 , recepcja@hotelryman.pl , marketing@hotelryman.pl

St r e f a p o w i t a l n a

RETROREKLAMA

Nivea z Katowic i z Poznania

Historia słynnego kremu Nivea zaczęła się, gdy gliwiczanin Oscar Troplovitz w 1890 roku kupił w Hamburgu aptekę od Paula Beiersdorfa. Na tej bazie stworzył słynne przedsiębiorstwo, którego produkty przed II wojną wytwarzano w polskich firmach Pebeco, od 1925 roku w Katowicach, a od 1931 r. w Poznaniu (Pebeco Polskie Wytwory Beiersdorfa SA Poznań). Po otwarciu fabryki w Wielkopolsce, katowickie przedsiębiorstwo zlikwidowano. Reklama obok ukazała się w 1937 r. w Światowidzie. JAN

Buty Baty z Chełmka

W 1929 roku słynny czeski król obuwia, Tomas Bata, postanowił wybudować w Polsce fabrykę. Tak też się stało – zakład produkcyjny w Chełmku koło Chrzanowa ruszył z produkcją na wiosnę 1932 r., kilka miesięcy później czeski przedsiębiorca zginął w katastrofie lotniczej. Mimo tragedii polskie przedsięwzięcie kwitło – w 1939 roku w Chełmku wyprodukowano 2 mln par butów, które sprzedawano w 440 sklepach firmowych na terenie Polski. Podobnie jak w zakładzie w czeskim Zlinie, przy fabryce w Chełmku zbudowano nowoczesne osiedle pracownicze, szkołę, basen, korty tenisowe i boisko. Zamieszczona obok reklama „opanków” Baty ukazała się w Światowidzie w 1933 r. Janusz Szymonik

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

St r e f a m a r k i

Inna jakość internetowych konferencji Nowa kamera Logitech BRIO jest przedstawiana, jako najbardziej zaawansowana technologicznie kamera internetowa na świecie. Sprawdzi się podczas konferencji internetowych, transmisji strumieniowych i nagrywania wideo. Oferuje rozdzielczości 4K, 5-krotne powiększenie cyfrowe, funkcję rozpoznawania twarzy przy użyciu podczerwieni i rozszerzone pole widzenia. Model z technologią RightLight™ 3 i wysokim zakresem dynamicznym dostosowuje się, aby wyróżniać najważniejszy obiekt, czyli użytkownika. Co ważne, nowa kamera marki Logitech została wyposażona w funkcję zastępowania tła. Dzięki temu możesz prowadzić spotkania w dowolnym miejscu.

GADŻET

Odkryj biznesklasę dźwięku

Bezprzewodowe słuchawki Sony MDR-1000X, posiadają technologię osłabiania zewnętrznego hałasu. Można wybrać odsłuch w całkowitej ciszy lub dźwięk dostosowany do otoczenia.

ABC olewania Pracujesz za dużo, a znalezienie czasu na relaks i czynności, które cię uszczęśliwiają, przychodzi ci z trudem? Jeśli tak, to książka „Magia olewania” jest lekturą obowiązkową! Na pierwszy rzut oka wygląda jak zegarek, jednak wskazywanie godziny to tylko jedna z funkcji tego modelu. Opaska HUAWEI TalkBand B3 to kolejna generacja inteligentnych urządzeń do noszenia na ciele, skrywająca m.in. słuchawkę Bluetooth.

Obraz bez ograniczeń

FOT. MATERIAŁY PRASOWE

Załóż błękit

Najwyższy czas na wiosenne odświeżenie garderoby. Postaw na detale. Błękitny, jedwabny krawat pochodzący z limitowanej kolekcji marki BYTOM, ożywi biznesowe stylizacje.

Samsung Galaxy 8+ to najnowszy smartfon koreańskiego producenta. Boczne krawędzie ekranu zostały ograniczone do minimum. Ta zmiana sprawia, że nowy samsung posiada największy wyświetlacz wśród smartfonów tej wielkości.

Lenovo YOGA 910 - lekkość technologii Chińczycy zaprezentowali następcę Yogi 900 podczas zeszłorocznych targów technologicznych. Hybryda, która otrzymała numer 910, jest smukła, lekka (waży niewiele ponad kilogram), a jednocześnie wypełniona nowoczesnymi rozwiązaniami. Na początek coś, do czego zdążyliśmy się przyzwyczaić, czyli obracany ekran. To on sprawia, że Yoga to zarówno laptop, tablet, jak i wygodne urządzenie sprawdzające się podczas niewielkich prezentacji. Kolejna cenna cecha to procesor Intel® Core™ 7. generacji. Do tego dochodzi obraz 4K i doskonała jakość dźwięku (podwójny mikrofon z technologią redukcji szumu wycisza dźwięki tła). Szerokokątny ekran IPS umożliwia przeglądanie dokumentów, zdjęć, filmów itp. w bardzo dobrej rozdzielczości, bez zna-

czenia pod jakim kątem go ustawimy. Lenovo chwali się także wytrzymałość baterii zastosowanej w nowej Yodze. Ma ona zapewniać ponad 15 godzin pracy przy rozdzielczości Full HD i nawet 10,5 godziny przy rozdzielczości UHD. W skrócie - czeka nas zdecydowanie mniej ładowania. Poza tym urządzenie wyposażone jest w czytnik linii papilarnych, co ułatwia użytkowanie oraz zwiększa bezpieczeństwo. Obudowa komputera jest wykonana z aluminium, co gwarantuje jego wytrzymałość. Uwagę przyciąga bransoletowy zawias. Zapewnia on płynne otwieranie pokrywy i utrzymuje ekran dotykowy dokładnie pod takim kątem, jaki nam odpowiada. Yoga 910 jest dostępna w kolorze złotym, srebrnym i metalicznym.

CZAS NA 08.2017 BIZNES WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

Skorzystaj z naszego doĹ&#x203A;wiadczenia

Ul. Chodkiewicza 2,3,3a 70-344 Szczecin, tel. 0048 91 484 37 03

www.steckomeble.pl

steckomeble@steckomeble.pl

ROZWÓJ RYNKU E- COMMERCE

FOT. AMAZON

St r e f a f i r m

CZŁOWIEK KONTRA MASZYNA

Agata Maksymiuk

agata.maksymiuk@polskapress.pl

Jeszcze nie tak dawno przecieraliśmy oczy ze zdumienia, oglądając filmy o robotach inteligentniejszych i sprawniejszych od człowieka. Teraz przecieramy oczy, bo to się dzieje naprawdę. Dowody? Wystrczy bliżej pozać lidera e-handlu Amazon. 16

W Amazon Fulfillment w Manchesterze zbiera się coraz więcej dziennikarzy z różnych zakątków Europy. Za chwilę zacznie się krótka konferencja, a po niej zwiedzanie centrum. Lider e-handlu szykuje się do otwarcia kolejnych centrów na starym kontynencie. W końcu wydaje się, że wszyscy są już na miejscu. Roy Perticucci, wiceprezes ds. operacyjnych Amazon na Europę, wita się z gośćmi i zaczynamy. - Ile robotów funkcjonuje w centrum? - Czy działają samoistnie? - Czy człowiek jest tu jeszcze potrzebny? Apetyt rośnie w miarę jedzenia, a każda następna odpowiedź go podsyca. O inwestycjach Amazon w nowoczesne technologie krążą legendy. Humaniści widzą w nich futurystyczne wizje wszechświata, a amatorzy kultury masowej kadry z Buntu Maszyn (III cz. Terminatora). Chyba nie można się temu dziwić, bo gdy przeciętny Kowalski dopiero poznaje uroki posiadania smartfona, to jego córka właśnie zawiera przyjaźń z Alexą, wirtualną i „inteligentną” asystentką w postaci syntezatora mowy

STREFA BIZNESU 08.2017 STREFAWRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD BIZNESU MARZEC/KWIECIEŃ/MAJ 2017

ROZWÓJ RYNKU E- COMMERCE

i za chwilę zintegruje ją z Echo Show, „intuicyjnym” głośnikiem z interfejsem. Jeden i drugi wynalazek, to produkt Amazon. Dla Kowalskiego, to zapewne „totalny kosmos” – jakby powiedziała jego córka. Dziś jednak to nie Alexę zamierzamy poznać, więc czas ruszać dalej. Takie same, a jednak inne Nie raz, a dwa razy (i to w dodatku w innych miejscowościach) trzeba wejść do centrum e-commerce Amazon, by zorientować się, że są to miejsca do siebie podobne. I choć dopiero trzecie odwiedziny potwierdziłyby tę regułę, nie ma potrzeby się fatygować, my to potwierdzamy już teraz. Centra logistyki e-commerce Amazon na całym świecie są do siebie podobne, zarówno pod względem wykorzystywanych technologii, jak i wyglądu. Każda hala ma za to swoją „specjalizację”. – Początkowo zajmowaliśmy się jedynie ehandlem książek, z czasem doszły do tego płyty DVD i CD, później zabawki, jedzenie, elektronika, asortyment sportowy itd. – mówi Roy Perticucci, idąc długim korytarzem wiodącym do pierwszego poziomu hali. – Żeby to wszystko mogło sprawnie funkcjonować, musieliśmy wdrożyć specjalizacje centrów i tak jedne zajmują się

przesyłkami drobnymi, inne wielkogabarytowymi, a jeszcze inne obsługują zwroty. Amazon Fulfillment w Manchesterze, zajmuje się przechowywaniem i rozsyłaniem przesyłek niewielkich gabarytów, jak np. książki i drobne sprzęty elektroniczne. To jeden z trzech pierwszych budynków Amazon, w którym zastosowano technologię Amazon Robotics. Pierwszy otworzono pod Wrocławiem w 2015 roku, a do pracy zaangażowano wtedy 280 robotów. Podobnie będzie w centrum w Kołbaskowie pod Szczecinem, które ruszy z pracą w ciągu najbliższych tygodni. – Podobnie, ponieważ centrum pod Szczecinem będzie bardziej nowoczesne – mówi Marzena Więckowska, rzecznik prasowy Amazon. – Ponad 1000 osób zostanie zatrudnionych na stałe i będzie na co dzień pracowało z 3 000 robotów. Będzie to pierwsze centrum w Polsce, gdzie zostanie zastosowana tak duża liczba Amazon Robotics. Centrum w Kołbaskowie pod Szczecinem będzie, tak jak centrum w Manchesterze, obsługiwało produkty niewielkich gabarytów, jak np. książki i drobne sprzęty elektroniczne. Na otwarcie czeka też centrum w Sosnowcu, gdzie dystrybucja będzie dotyczyła głównie odzieży.– Jesteśmy obecni w ośmiu krajach Unii Euro-

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD MARZEC/KWIECIEŃ/MAJ 2017 2017

pejskiej – mówi Perticucci. – Państw w UE jest 28, my chcemy obsłużyć je wszystkie. Polska ma bardzo dobrą lokalizację, jej położenie umożliwi nam łatwiejszą komunikację między zachodem i wschodem Europy. Roboty są wśród nas W końcu jesteśmy u celu. Pozornie piętro wydaje się puste. Kolorowy taśmy przyklejone na podłogę wskazują kierunek ruchu i ścieżkę dla osób, które właśnie tu weszły. Dziennikarze wlewają się przez drzwi, zaburzając ład przestrzeni, ogromnej przestrzeni. I znów zaczynają się pytania – Jak duże jest to piętro? – Ile jest tu pracowników? – Czy ludzie są tu w ogóle potrzebni? Tym razem wszystkie odpowiedzi znajdują się na tzw. robotics fields. To specjalnie wydzielona część magazynu, do której ze względów bezpieczeństwa pracownicy nie mają dostępu (co nie oznacza, że na piętrze nie ma ludzi). To tu kompletuje się zamówienia klientów. Zadaniem robotów jest podjechanie pod półkę, podniesienie jej i dostarczenie do odpowiedniego pracownika. Ten natomiast wkłada produkty do właściwych pojemników i przekazuje do zapakowania.

St r e f a f i r m

Amazon w Kołbaskowie pod Szczecinem Marzena Więckowska, rzecznik prasowy Amazon: - Szczecin posiada bardzo dobrą lokalizację - to doskonałe miejsce, by obsługiwać klientów Amazon z Polski i zagranicy – z każdego naszego centrum przesyłki trafiają bowiem nie tylko na lokalny rynek, ale na cały świat. Jednak najważniejsi są ludzie. Nasza firma opiera się przede wszystkim na pracownikach, w Polsce zaś nie brakuje osób, które możemy zatrudnić w naszych centrach logistyki e-commerce,

a które są w stanie świetnie poradzić sobie z obsługą nowoczesnych technologii, między innymi takich jak Amazon Robotics. Od 2014 roku, kiedy to rozpoczęliśmy działalność w Polsce, w strukturach firmy awansowało już ponad 700 osób. Niektóre stanowiska wręcz obsadzane są wyłącznie w ramach wewnętrznych awansów. Bardzo wiele inwestujemy w umożliwianie rozwoju naszym pracownikom. Naszą ambicją jest stanie się pracodawcą pierwszego wyboru w regionie, dlatego chcemy, by nasza oferta zawsze była wysoce konkurencyjna.

którego kontroluje roboty i śledzi ich ruch. - To niewiarygodnie ciekawe zajęcie - mówi Sean McFadzean, pracownik Amazon Fulfillment Manchester. - Opiekuję się 1025 robotami. Na moim piętrze znajduje się 7 tys. regałów, wyposażonych w 52 półki, na których są umieszczane towary zamawiane przez naszych klientów. Choć dziennikarze na co dzień spędzają czas wśród ludzi, tu zdają się podejrzliwie patrzeć na Seana, bo znów pojawia się pytanie – jak długo jeszcze człowiek będzie tu potrzebny? Czy to już czwarta rewolucja przemysłowa? Szybko nadarza się okazja, by poznać bliżej „tancerzy” z robotics fields. Na pierwszy rzut oka wydają się niepozorni. Pierwsze skojarzenie na temat ich wyglądu kieruje myśli w stronę automatów sprzątających Roomba. Jednak przypatrując się im dokładniej, łatwo się zorientować, że zdecydowanie nie są tu po to, by myć podłogę. Amazon Robotics, to ultranowoczesne wsparcie dla

FOT. AGATA MAKSYMIUK

- Czy robot wie, co wiezie? - to pytanie samo ciśnie się na myśl. Wskazówką są kody QR. Jak wyjaśnia oprowadzający gości team leader - każda półka ma swój kod QR. Robot nie ma „świadomości”, że wiezie np. książkę, ale dzięki kodom ma „świadomość” w jakie miejsce powinna trafić. Głos przewodnika obija się o bębenki w uszach dziennikarzy po to, by zapisać się gdzieś w cyfrowej „świadomości” dyktafonów, bo w tym momencie uwaga wszystkich gości ulokowała się tuż przy metalowej siatce. Na robotics fields, roboty niemalże tańczą, kręcąc piruety i płynnie sunąc od regału do regału. Niesamowite zjawisko znów rzuca wyobraźnie gości w stronę filmów s.f. i awangardowych manifestów. I choć podświadomie każdy chciałby, żeby te taneczne kroki były autorskim układem każdego z robotów, to w rzeczywistości ich system ruchu jest ściśle zaplanowany przez algorytm. Z tym, że algorytm jest „sprytny”. Potrafi „uczyć się” i wybierać najkorzystniejszą drogę dojazdu do odpowiednich punktów magazynu. Pieczę nad wszystkim trzyma pracownik wyposażony w tablet, przy pomocy

ROZWÓJ RYNKU E- COMMERCE

Z TAKICH STANOWISK TOWARY TRAFIAJĄ NA ROBOTICS FIELDS, A STAMTĄD DALEJ DO PAKOWANIA

pracowników. Nowa technologia została wdrożona w celu podniesienia efektywności pracy i odciążenia człowieka. (koniec z chodzeniem po magazynie w poszukiwaniu produktów!) Każdy drive ma ok. 30 cm wysokości i ponad metr szerokości. Ich waga, to 150 kg, a prędkość wynosi 5,5 km/h. Na swoich „plecach” jednorazowo mogą przewieźć towar o wadze 340 kg. Tylko co z tym człowiekiem? World Economic Forum po przeliczeniu danych stwierdza, że tak duże tempo automatyzacji jakie możemy dziś obserwować (a raczej w nim uczestniczyć ) w ciągu 5 lat będzie kosztować świat około 5 mln miejsc pracy. Informacje potwierdzają raporty przedstawione przez Wirtualne Media - według przewidywań na rynkach 15 najbardziej rozwiniętych gospodarek na świecie, do 2020 r. roboty zastąpią ludzi na 5,1. mln stanowisk pracy. Mowa tu zarówno o fizycznie zautomatyzowanych maszynach przemysłowych, ale też rozwiązaniach software’owe oraz sztucznej inteligencji. Prognozy wskazują, że dwie trzecie zwolnień spowodowanych postępującą robotyzacją nastąpi w ciągu najbliższych 5. lat w segmentach biurowym i administracyjnym, gdzie automaty przejmą od pracowników większość rutynowych czynności związanych z codziennym funkcjonowaniem instytucji i firm. Czy to oznacza, że robot już zaczął konkurować z człowiekiem? - W Amazon wykorzystujemy roboty na szeroką skalę, ale nasze centra działają dzięki ludziom, a nie technologiom – zapewnia Roy Perticucci. – Roboty sprawiają, że praca staje bardziej efektywna. Ludzie nie muszą podchodzić do regałów z produktami, aby skompletować całe zamówienie. Co za tym idzie, czas wysyłki produktu jest krótszy. Dzięki automatyzacji oszczędzamy też przestrzeń. Odkąd zainwestowaliśmy w roboty, nasze centra mogą magazynować o 50 proc. więcej towarów. A zwiększona pojemność magazynowa oznacza, zwiększoną dostępność

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

ROZWÓJ RYNKU E- COMMERCE

Na tę chwilę Amazon Robotics, to rozwiązanie dostępne tylko w centrach logistyki e-commerce koncernu. Powstały na bazie pomysłu firmy Kiva, którą Amazon przejął w 2012 r. Warto wiedzieć, że część nowinek technologicznych ze świata Amazon jest projektowana w Polsce, w gdańskim Centrum Rozwoju Technologii Amazon. To właśnie tu powstała wspomniana już Alexa, ale nie tylko. Centrum powstało, by zapewnić wsparcie inicjatywom biznesowym związanym z technologiami wykorzystującymi syntezator mowy, a także aplikacjami wykorzystywanymi przez urządzania produkowane przez Amazon. Tak więc, polski zespół Amazon dostarcza również technologie, dzięki którym użytkownicy tabletów Fire mogą korzystać z takich funkcji jak „Text-to-Speech”, „Voice Guide” i „Explore by Touch”. A to już trochę koja-

rzy się z filmem np. „Her”, gdzie poznajemy Samanthę przedstawioną przy pomocy głosu Scarlett Johansson, będącą zaawansowanym system operacyjnym, obiecującym intuicyjną i wyjątkową obsługę. Oczywiście chatboty i „inteligentne” syntezatory mowy, to technologie, którymi posługuje się nie tylko Amazon, i które spotykamy nie tylko w filmach. Głosowi asystenci od Apple czy Google radzą sobie równie świetnie w dzisiejszej rzeczywistości. Kto ma iPhone’a, ten na pewno choć raz zapytał Siri o pogodę albo poprosił ją, żeby wybrała za niego restaurację na randkę z dziewczyną czy chłopakiem lub chociaż żeby wysłała za niego sms-a o wyznaczonej porze. Siri uczy się też języków. Posługuje się obecnie dwudziestoma czterema. Kiedy to wszystko się stało? Trudno wyznaczyć konkretną datę zmian technologicznych. Może był to moment, w którym skonstruowano ENIAC, Colossus, ABC czy Computer Science komputery ubiegające się o miano pierwszego na świecie, a może czas, kiedy Thomas Edison i Nikola Tesla prezentowali światu swoje elektryczne wynalazki? Idąc tą drogą szybko dotrzemy do Tadeusza Peipera i wspólnie z nim odczytamy manifest „Miasto, masa, maszyna”.

FOT. AMAZON

Filmowa inspiracja Teraz cała uwaga gości dwa razy bardziej skupia się na Amazon Robotics i choć kinomani chcieliby w nich widzieć maszyny rodem z „Łowcy Androidów”, stworzone do wykonywania niebezpiecznych zadań i z tendencją do buntu, albo chociaż te przedstawione w „Ex Machina” -inteligentne i piękne, zamknięte w kobiecym ciele, to... chyba nikt nie ma tak rozbudowanej wyobraźni, by dostrzec ten rodzaj inteligencji w ledwo dosięgających kolan driverach. Fakt, „jeździk” wydaje się żywy i aż prosi się, by nadać mu imię. Gdy w ich pole widzenia wejdzie człowiek automatycznie zwalnia, a jeśli zbliży się za bardzo, maszyna zatrzyma się. Same sobie również nie wchodzą w paradę, więc nie ma mowy o zderzeniach czy „wypadkach drogowych”. Kiedy zaczyna brakować im mocy, automatycznie udają się do stacji ładującej. Zdarza im się też nabawić usterek, a wtedy tylko ludzka ręka jest w stanie przywrócić je do „życia”.

Roboty działają w oparciu o algorytm, który potrafi się uczyć i wybierać najkorzystniejsze warunki działania

FOT. AGATA MAKSYMIUK

asortymentu. Dodam, że od 2012 roku, kiedy wprowadziliśmy Amazon Robotics, odnotowaliśmy pięciokrotny wzrost zatrudnienia. Nasze urządzenia wymagają nie tylko obsługi, ale też serwisu, dlatego zatrudniamy również bardzo wielu managerów.

KAŻDY DRIVE MA OK. 30 CM WYSOKOŚCI I PONAD METR SZEROKOŚCI

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD MARZEC/KWIECIEŃ/MAJ 2017 2017

ROBOTY NA SWOICH „PLECACH” JEDNORAZOWO MOGĄ PRZEWIEŹĆ 340 KG

ROZWÓJ RYNKU E- COMMERCE

FOT. AGATA MAKSYMIUK

St r e f a i n w e st yc j i

SEAN MCFADZEAN, PRACOWNIK AMAZON FULFILLMENT MANCHESTER. DO JEGO ZDAŃ NALEŻY OPIEKA NAD 1025 ROBOTAMI. WSZYSTKO PRZY POMOCY KINDLA

Wróćmy więc do teraźniejszości, bo o ile trudno wyznaczyć datę technologicznej rewolucji, to z łatwością wskażemy datę pojawienia się Amazon w Polsce. Było to pod koniec października 2014 roku. Pierwsze centrum dystrybucji powstało w Bielanach Wrocławskich. Amazon zajął powierzchnię, którą można przyrównać do powierzchni 13 boisk piłkarskich. To ponad 100 650 m2. Podobnie jest w poznańskich Sadach. Trzecie centrum również pojawiło się pod Wrocławiem i było to pierwsze centrum w Europie, gdzie zastosowano technologię Amazon Robotics. Kolejne zostaną otwarte na przełomie trzeciego i czwartego kwartału bieżącego roku w Kołbaskowie pod Szczecinem i w Sosnowcu. Ponadto należy wymienić, że w Warszawie działa biuro Web Service, a w Gdańsku, wspomniane przed chwilą, Centrum Rozwoju Technologii Amazon. Ponadto, w październiku ubiegłego roku Amazon udostępnił polską wersję językową swojego sklepu. Pod adresem www.amazon.pl w wersji spolszczonej czeka: interfejs, pomoc techniczna, opisy kilku milionów produktów, wysyłka w ciągu 1-3 dni roboczych i niższy próg darmowej wysyłki. Tak krótki czas dostawy jest możliwy między innymi dzięki

robotyzacji. Co z tym człowiekiem? Zwiedzanie dobiega końca, ale umiejscowienie człowieka w hali pełnej robotów nadal nurtuje. Jak wygląda ich praca? Otóż, osoby zatrudnione w magazynie pracują 4 dni w tygodniu po 10 godzin. Centra we Wrocławiu i Poznaniu działają w systemie dwuzmianowym. Pierwsza startuje o godzinie 6 rano, kolejna o 18. We wspomniane zmiany wliczane są trzy przerwy: dwie 15-minutowe oraz jedna półgodzinna, przeznaczona na obiad. Wszyscy pracownicy mają zapewnioną m.in.: prywatną opiekę medyczną, ubezpieczenie na życie, darmowy transport do i z pracy, możliwość wykupienia obiadu za 1 zł. Ponadto osoby poziomu początkowego z rocznym stażem otrzymują możliwość przystąpienia do programu „Postaw na swój rozwój”, w ramach którego Amazon finansuje kursy i szkolenia w obszarach nie tylko związanych z pracą w firmie. Czy to się opłaca? Prognozuje się, że do końca bieżącego roku Amazon w Polsce będzie zatrudniał około 10 tys. pracowników na umowy stałe. Kolejnych kilka tysięcy osób obejmie posady tym-

czasowe. Firma stale poszukuje pracowników nie tylko do wykonywania podstawowych zadań, ale też do pracy w obszarach IT, inżynierii, finansów, HR czy logistyki. Inwestor współpracuje także ze szkołami wyższymi. Ostatni rzuk oka na roboty wiążące półki przez halę i chwila refleksji. Czy tego chcemy czy nie, czwarta rewolucja przemysłowa rozgrywa się właśnie na naszych oczach, a każdy, kto chciałby się jej przeciwić, jest na straconej pozycji.

Roy Perticucci, wiceprezes ds. operacyjnych Amazon na Europę (na zdjęciu) : - W naszej codziennej pracy w Amazon każdego dnia kierujemy się naszymi zasadami przywództwa. Są to między innymi pomysłowość i szukanie uproszczeń; ale też mierzenie wysoko, uczenie się i ciekawość. Dla mnie jedną z najważniejszych jest rekrutowanie i rozwijanie najlepszych. Na sukces Amazon pracuje bowiem już ponad 300 tysięcy osób na świecie, bez których nie bylibyśmy tu, gdzie dziś jesteśmy, i bez których nie dojdziemy tam, gdzie zmierzamy.

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

ROZWÓJ RYNKU E- COMMERCE

STREFA 08.2017 BIZNESU LIPIEC/SIERPIEŃ WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2016 2017

FOT. DRUTEX

SUKCES W BIZNESIE

OKNO DZIAŁA JAK TABLET. MADE IN DRUTEX Wyświetli film, wyśle maila i otworzy przeglądarkę internetową. Do tego pokaże pogodę, przepis kuchenny, a nawet świat za szybą. Alek Radomski aleksander.radomski@polskapress.pl

To nie jest science fiction. Interaktywna przyszłość wykuwa się w bytowskiej fabryce Druteksu. Producent stolarki okiennej zaskoczył niedawno, ujawniając informację, że pracuje nad nowatorskim rozwiązaniem. Inżynierowie z Bytowa myślą intensywnie nad oknem pozwalającym prezentować treści multimedialne. Pomysł rewolucyjny, bo nadający tradycyjnej formie innowacyjną funkcję. Okno w wersji SMART Wszystko za sprawą matrycy LCD zamkniętej w szybie zespolonej, która chroni transparentny wyświetlacz przed wpływem czynników zewnętrznych.

Do tego podłączonej bezprzewodowo do internetu. Rozwiązanie zostało oparte o energooszczędny procesor w architekturze ARM, zawiera również interfejsy do komunikacji bezprzewodowej, opartej o najnowsze standardy takie jak WIFI (802.11n), Bluetooth (4.1) oraz Bluetooth Low Energy. Efekt? W praktyce możliwość wyświetlania dowolnych treści. Słowem komputer w szybie, do którego można podłączyć pendrive lub dysk przenośny z danymi multimedialnymi, klawiaturę oraz myszkę. Co więcej, wyświetlić zdjęcia, obejrzeć film, przejrzeć maila, sprawdzić przepis na obiad i wyświetlić prezentację. Nie tylko. Pomysłowe okno ma mieć też możliwość wykorzystania wirtualnych żaluzji czy markiz chroniących przed światłem i zaciemniających pomieszczenia dla jeszcze większego komfortu użytkowników. Wszystko to za pomocą dotknięcia palcem niczym ekranu smartfona czy tableta. Nic dziwnego, że Drutex określa produkt z angielska Smart Window, czyli mądre okno. - Nad tym inteligentnym systemem pracowaliśmy intensywnie od wielu miesięcy - mówi Leszek Gierszewski, prezes Drutex S.A. - Nasi inżynierowie, dział badania i rozwoju oraz technolodzy opracowali technologię, o której jeszcze niedawno mogliśmy tylko pomarzyć. Zależało nam na stworzeniu produktu, który odpowiadałby potrzebom współczesnego klienta, który w coraz większym stopniu korzysta z nowoczesnych narzędzi internetowych, jest mobilny i poszukuje

rozwiązań prostych i wysoce funkcjonalnych. To dopiero początek. Kolejne innowacyjne systemy zaprezentujemy już wkrótce. Smart Window by Drutex ma być dostępne we wszystkich rodzajach stolarki od PVC, aluminiowej, drewnianej po drewniano-aluminiową. Cena? Jak na razie pozostaje tajemnicą. Mądre okno to wersja koncepcyjna. W sprzedaży dostępne ma być w najbliższej przyszłości. Palec zamiast klucza Firma zapewnia, że Smart Window Drutex-u doskonale wpisuje się w ideę inteligentnego budownictwa, propagowaną na całym świecie. Okno w wersji SMART ma być kompatybilne z innymi systemami i urządzeniami Internet of Thing. Bytowski producent już kilka miesięcy temu zaoferował klientom możliwość tworzenia inteligentnych systemów, pozwalających na zdalne sterowanie stolarką. Mowa o otwieraniu i uchylaniu okna za pomocą smartfona czy system samoryglujących się drzwi, dzięki w pełni automatycznej zasuwnicy. Tę ostatnią można zintegrować z ukrytym silniczkiem podłączonym do systemu zarządzania i kontroli dostępu opartych na przykład na liniach papilarnych. Poza tym Drutex ma w ofercie elektroniczny system monitorowania zamknięcia okien, który nie tylko podnosi poziom bezpieczeństwa, ale także pozwala na sprzężenie systemu z ogrzewaniem domowym, dzięki czemu otwarcie okna może jednocześnie uruchomić ogrzewanie.

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

St r e f a m o rs k a

POLSKA ŻEGLUGA BAŁTYCKA

AŻ TRUDNO DZIŚ UWIERZYĆ, ŻE JESZCZE W 2015 R. LOS POLSKIEJ ŻEGLUGI BAŁTYCKIEJ BYŁ NIEPEWNY, A NAD TĄ KOŁOBRZESKĄ SPÓŁKĄ SKARBU PAŃSTWA CIĄGLE UNOSIŁO SIĘ WIDMO PRYWATYZACJI. DOPIERO KONIEC ROKU PRZYNIÓSŁ USPOKOJENIE. RZĄD PRAWA I SPRAWIEDLIWOŚCI OSTATECZNIE ODSTĄPIŁ OD PRYWATYZACYJNYCH PLANÓW. FIRMA DOSTAŁA ZIELONE ŚWIATŁO NA ROZWÓJ I ROZBUDOWĘ FLOTY. OD TEGO CZASU WZBOGACIŁA SIĘ O KOLEJNY PROM, A POD PIERWSZĄ OD 1978R. NOWĄ JEDNOSTKĘ W CZERWCU POŁOŻONO STĘPKĘ W MORSKIEJ STOCZNI REMONTOWEJ GRYFIA. OD 5 STYCZNIA 2016R. PREZESEM PŻB JEST PIOTR REDMERSKI. NAJPIERW BYŁ DYREKTOREM FINANSOWYM, POTEM PEŁNIŁ OBOWIĄZKI PREZESA, BYŁ TEŻ CZŁONKIEM ZARZĄDU SPÓŁKI. 2015 ROK FIRMA ZAMYKAŁA 35 - MILIONOWYM ZYSKIEM, DYSPONUJĄC TRZEMA PROMAMI, W TYM M.IN. KUPIONYM ZALEDWIE ROK WCZEŚNIEJ ZA 140 MLN ZŁ PROMEM MAZOVIA. PO LATACH NIEPEWNOŚCI, POCZUCIE STABILIZACJI I GOTOWOŚĆ NA NOWE WYZWANIA UDZIELIŁA SIĘ TAKŻE ZAŁODZE.

Polska Żegluga Bałtycka znów wypływa na szerokie wody

bb Czytaj str. 26-27 Tekst: Iwona Marciniak; Zdjęcia: Sebastian Wołosz

08.2017

SPOTKANIE BRANŻY MORSKIEJ

FOT. POLFERRIES

St r e f a m o rs k a

CRACOVIA, DAWNIEJ DRUJBA, Z DZIOBEM ZDOBIONYM WIZERUNKIEM BARWNEGO WIELORYBA.

Budujemy nowy prom 23 czerwca w Morskiej Stoczni Gryfia w Szczecinie, w obecności wicepremiera Mateusza Morawieckiego, ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Marka Gróbarczyka i wielu oficjeli, położono stępkę pod nowy prom dla Polskiej Żeglugi Bałtyckiej. Wcześniej, 8 marca, w kołobrzeskiej siedzibie firmy prezes PŻB Piotr Redmerski i Marek Różalski, prezes zarządu Stoczni Gryfia, podpisali umowę na wykonanie promu typu ro – pax w formule zaprojektuj – wybuduj. Oznacza to, żę MSR Gryfia odpowiada za całą realizację inwestycji. Wkrótce dowiemy się, kto wygra rozpisany przez Gryfię konkurs na projekt techniczny, zwany także klasyfikacyjnym. Gdy będzie gotów, nadejdzie pora na przygotowanie projektu, niezbędnego do rozpoczęcia prac. Chodzi o tzw. projekt roboczy. Pochylnia Wulkan została już zmodernizowana. Według planów inwestycyjnych, pierwsze prace związane z budową sekcji stocznia rozpocznie na przełomie tego i następnego roku. Nowy prom ma być gotowy pod koniec 2019 r., by na początku 2020 trafić do armatora. O tym jaki będzie sporo już wiemy, bo PŻB ma bardzo sprecyzowane oczekiwania. Będzie miał długość 202,4 m i 30,8 m szerokości. Jego zanurzenie ma

wynieść 6,3 m, a prędkość maksymalna 18 węzłów. Linię załadunkową obliczono na 3 kilometry. Nowa jednostka ma zabierać na pokład 400 pasażerów i ok. 70 członków załogi. Prom ma być nowoczesny i ekologiczny. Głównym paliwem będzie ciekły gaz naturalny (LNG), ale prom zostanie wyposażony także w napęd spalinowo – elektryczny (diesel electric). Prom będzie przystosowany do bunkrowania go przy wykorzystaniu infrastruktury terminalu w Świnoujściu i portu w Ystad. Bo właśnie na tej trasie będzie eksploatowany Zgodnie z szacunkami, koszt budowy nowej jednostki to ok. 450 mln złotych. Inwestycja ma być finansowana przez kapitał PŻB wsparty przez Polski Fundusz Rozwoju oraz kredyty bankowe. Prezes PFR Paweł Borys już podczas kładzenia stępki zapowiedział, że Fundusz będzie długoterminowym partnerem stoczni i PŻB. Optymalnie pięć promów Bo plany rozwojowe firmy z siedzibą w Kołobrzegu sięgają znacznie dalej. Gdy 8 marca prezes Redmerski składał podpis pod umową z MSR Gryfia, mówił, że optymalny skład floty PŻB to pięć promów. Do wiosny tego roku PŻB miała trzy: MF Mazovia, MF Baltivia i MF Wawel. Mazovia wzmocniła flotę w 2015r. Wiosną tego roku

PŻB dokonała kolejnej transakcji. Kupiła 15 – letni prom pływający dotąd dla bułgarskiego armatora. Dla niego, w warunkach Morza Czarnego i rejsów między portami Burgas, Warna, Batumi, prom Drujba (taką nazwę nosił) był za duży. Na Bałtyku sprawdzi się idealnie. Wymiary tej jednostki to: 180 m długości, 24, 30 m szerokości, zanurzenie 6,5 m. Drujba zmienił szybko nazwę na Cracovia (wyboru dokonywała w głosowaniu załoga PŻB). Cracovia przeszła remont w Gryfii. A na dziobie jednostki znalazło się wielkie malowidło, podobne do tego, które zdobi

Polska Żegluga Bałtycke w ubieglym roku świętowała uroczyście 40 - lecie istnienia Polska Żegluga Bałtycka S.A. w Kołobrzegu obok nowej Cracovii ma w swojej flocie trzy promy pasażersko-samochodowe: Wawel wybudowany w 1980 r., Baltivię z 1981 r. oraz Mazovię zbudowaną w 1996 r. Jednostki te pływają na trasach między portem w Gdańsku i szwedzką miejscowością Nynashamn oraz Świnoujściem a szwedzkim portem Ystad.

STREFA BIZNESU 08.2017 STREFAWRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD BIZNESU MARZEC/KWIECIEŃ/MAJ 2017

SPOTKANIE BRANŻY MORSKIEJ

Mazovię. Autorem barwnego wieloryba jest Mariusz Waras, wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Szczecinie. Gdy wiosną pytaliśmy prezesa Redmerskiego o plany rozbudowy floty, usłyszeliśmy: - Nadal twierdzę, że 3 promy na linii Świnoujście – Ystad i 2 na linii Gdańsk – Nynashamn to liczba optymalna. Oczywiście w przyszłości można też myśleć o nowych liniach. W tej chwili na pewno potrzebny jest nam jeszcze jeden prom w Gdańsku. Ale tam powinien pływać prom typowo pasażerski, z większą liczbą miejsc kabinowych, zabierający też pewną liczbę samochodów ciężarowych. Taki prom będzie dobrze zarabiał. Pytany o ewentualne plany sprzedaży Baltivii, odpowiedział: - Raczej ją wyczarterujemy, bo to dobry prom do testowania nowych linii. Ale może to nastąpić dopiero wtedy, gdy pojawi się nasz nowy fabrycznie prom. Do tego czasu musimy rozbudować rynek, bo trzeba przecież na ten nasz nowy nabytek zarobić. Jeśli rynek rośnie w tempie 8-10 procent, to trzyletnie oczekiwanie na nowy prom byłoby błędem. To właśnie zakup nowej jednostki (mowa o Cracovii – przyp. red.) da nam możliwość zarobienia dodatkowo kilkudziesięciu milionów złotych. Bez tego zakupu, przy ryzyku wprowadzenia promu przez konkurencję, znacznie pogorszyłyby się warunki w business planie dla budowy nowych promów. Co z nowymi liniami? – Cały czas musimy pracować nad umacnianiem naszej pozycji. Rodzi się np. taka koncepcja, by PŻB miała swój prom w Kołobrzegu. Kursowałby na Bornholm. Oczywiście na razie analizujemy, czy byłoby zapotrzebowanie na takie połączenie. W sezonie zapewne tak, ale co poza sezonem? I czy byłoby tu miejsce na jakiś inny rynek poza pasażerskim? Na pewno trzeba byłoby coś zrobić dla kołobrzeskiej żeglugi, bo Jantar (jego armatorem jest Kołobrzeska Żegluga Pasażerskaprzyp. red.), który od lat pływa na Bornholm, niedługo zakończy swój żywot. Jak duży prom mógłby wypływać z Kołobrzegu? Prezes tłumaczy: - Dla 400 – 500 pasażerów, o linii załadunkowej, powiedzmy 100 m, zabierający na pokład samochody dostawcze, przyczepy campingowe i motocykle. Pierwszy raz można byłoby się wyprawiać na Bornholm nie tylko rowerem, ale i np. camperem. (…) No i mielibyśmy pewne dodatkowe atrakcje dla pasażerów, choćby dobrą restaurację czy kasyno, które może działać poza wodami terytorialnymi. Taką jednostkę można by również czarterować na różnego rodzaju eventy. Proszę sobie wyobrazić, że tylko z Ystad na Bornholm pływa rocznie ok. miliona osób. Szwedzi, sami Duńczycy zresztą też,

traktują tę wyspę jako miejsce weekendowych wypadów. Być może choć część z tych osób odwiedzających wyspę, miałaby ochotę przedłużyć sobie wyprawę o odwiedziny Kołobrzegu? Z jego hotelami, bazą uzdrowiskową. To temat wart przeanalizowania. Flota do zastąpienia Resort gospodarki morskiej zakłada w kolejnych latach budowę około 10 promów. Minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Marek Gróbarczyk zapowiedział, że w planach jest budowa około 10 promów ro-pax. Dla PŻB będzie budowany kolejny, gdy tylko zwodowany zostanie ten pierwszy. W kolejce czeka też Polska Żegluga Morska. Bo jak podkreśla minister Gróbarczyk,

STREFA 08.2017 BIZNESU LIPIEC/SIERPIEŃ MARZEC/KWIECIEŃ/MAJ WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2016 2017 2017

rynek promowy to jeden z najlepiej rozwijających się obszarów transportowych, a nie ma żadnego powodu, by polscy armatorzy zamawiali statki w chińskich stoczniach zamiast w polskich. Wymiana floty polskich armatorów jest nieuchronna jeszcze z innego powodu. Jak informuje Portal Morski chodzi także o strukturę wiekową eksploatowanych obecnie jednostek. Wiek graniczny dla promów to 35 lat. Po przekroczeniu tego wieku jednostki powinny być wycofane z użytku. W skali globalnej średnia wieku promów wynosi 28 lat. W związku z tym w trakcie najbliższych kilku lat duża część floty będzie wymagała zastąpienia. Eksperci szacują, że do roku 2020 będzie to około 500 jednostek.

St r e f a i n w e st yc j i

DROGOWA REWOLUCJA

FOT. ARCHIWUM STOWARZYSZENIE S11

Rząd obiecuje budowę kolejnych dróg w regionie

Rada Ministrów przyjęła przygotowaną przez Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa aktualizację Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 roku). Program zakłada budowę na terenie województwa zachodniopomorskiego do końca 2023 ok. 300 km dróg. Marzena Sutryk

marzena.sutryk@polskapress.pl

Należy mieć jednak na uwadze, że większość tych inwestycji to kontynuacja dotychczasowych prac, jak np. budowa trasy ekspresowej S6 po stronie województwa zachodniopomorskiego. Wśród tych blisko 300 kilometrów nowych odcinków jest droga ekspresowa S3 na całej długości od Świnoujścia do Szczecina wraz z brakującymi fragmentami autostrady A6, wspomniana droga S6 od Goleniowa do Koszalina (120 km) wraz z obwodnicą Koszalina

i Sianowa (20,2 km), droga S11 od Koszalina do Bobolic, obwodnica Wałcza (17,8 km) oraz II jezdnia obwodnicy Kobylanki na S10, obwodnica Szczecinka na S11 (12 km) i obwodnica Przecławia i Warzymic na DK 13. Około 170 km spośród niemal 300 km jest obecnie w budowie, a pozostałe odcinki są w przetargu lub w przygotowaniu. Jeszcze w tym roku zostaną podpisane umowy na kolejne 44,4 km: odcinki S3 od Rzęśnicy do Brzozowa, przebudowę węzła Kijewo i odcinka Szczecin Dąbie – Rzęśnica autostrady A6, II jezdnię obwodnicy Kobylanki oraz obwodnicę Przecławia i Warzymic. W rządowym programie zagwarantowano również środki na realizację dwóch nowych inwestycji, które są w przygotowaniu. Odcinek S3 Świnoujście – Troszyn o długości 34,5 km - pozwoli na zamknięcie realizacji całej drogi S3 (wszystkie inne odcinki aż do granicy z Czechami już istnieją, są w budowie lub w przetargu). Obecnie trwa opracowywanie dokumentacji, na podstawie której zostanie uzyskana decyzja środowiskowa (czyli wyznaczony przebieg tej drogi). Realizacja tej inwestycji planowana jest na lata 2019-2023. A drugi odci-

nek to wymieniana już część drogi S11 Koszalin – Bobolice o długości 47,7 km będzie pierwszym realizowanym odcinkiem szlakowym tej drogi ekspresowej. Inwestycja pozwoli na wyprowadzenie z Koszalina wszystkich dróg krajowych (obwodnica w ciągu S6 jest już w budowie), nowa droga ominie też miejscowość Bobolice, w której zwłaszcza w okresie wakacyjnym tworzą się korki. Dla tej inwestycji trwa opracowywanie koncepcji programowej (umowa została podpisana pod koniec czerwca tego roku). Realizacja tego odcinka planowana jest w latach 2020-2023. Stowarzyszenie S11 W walkę o budowę drogi ekspresowej S11 jest mocno zaangażowane Stowarzyszenie Gmin, Powiatów i Województw „Droga S11” (droga krajowa nr 11 biegnie od Koszalina, a dokładniej od Kołobrzegu, aż na południe kraju - do Pyrzowic koło Katowic; w inicjatywę zaangażowały się samorządy działające na szlaku DK 11 ) Stowarzyszenie zostało zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym w styczniu 2007 r. w efekcie wieloletnich starań samorządowców, parlamentarzystów i organizacji

STREFA BIZNESU 08.2017 STREFAWRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD BIZNESU MARZEC/KWIECIEŃ/MAJ 2017

DROGOWA REWOLUCJA pozarządowych zabiegających o powstanie drogi ekspresowej o łącznej długości ok. 550 km przebiegającej przez województwo zachodniopomorskie, wielkopolskie, opolskie oraz śląskie. Realizacja drogi ekspresowej S-11 jest inwestycją o kluczowym i strategicznym znaczeniu dla regionów, przez które ma przebiegać oraz stanowi jeden z najważniejszych ciągów komunikacyjnych, łączących północ z południem kraju. Stowarzyszenie zabiega więc o modernizację drogi krajowej nr 11 do parametrów trasy ekspresowej, w nadziei na wzrost konkurencyjności lokalnych ośrodków gospodarczych i tym samym zaprzestanie dalszej ich peryferyzacji. W konsekwencji realizacja S11 ma przyczynić się do podniesienia konkurencyjności gospodarczej regionów i spójności transportowej Polski w układzie południkowym przy jednoczesnej poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz wzmocnienia spójności społecznej i przestrzennej kraju. Po wielu zabiegach i staraniach przedsięwzięcie to zostało wpisane do Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.). Minister obiecał w Koszalinie Pod koniec lipca do Koszalina przyjechał Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury i budownictwa. O drodze S11 mówił m. in.: - S11 jest bardzo ważną drogą dla Pomorza Zachodniego i Środkowego. Naszym celem jest budowa jej w całości, tak by razem z drogami S3, S7 i Via Carpatia stała się jednym z głównych połączeń Bałtyku z południem Europy, co z pewnością będzie również impulsem dla przyspieszenia rozwoju gospodarczego tego regionu. Minister poinformował, że odcinek drogi S11 od Koszalina do Bobolic ma

zapewnione finansowanie (1,2 miliarda złotych) w ramach znowelizowanego Programu Budowy Dróg Krajowych i Autostrad na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.) i powstanie do 2023 r., a dla kolejnego odcinka Bobolice - Szczecinek zostanie opracowany program inwestycji. Przypomniał również o trwających przetargach i pracach przygotowawczych dla drogi S3, a także o porozumieniu z Czechami w sprawie jej połączenia z drogą D11. Podczas wizyty podpisano również

Budowa S6 między Koszalinem a Bożepolem Wielkim i obwodnicą trójmiejską możliwa będzie w następnym okresie programowania

STREFA 08.2017 BIZNESU MARZEC/KWIECIEŃ/MAJ WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017 2017

program inwestycji oraz aneksy do programów inwestycji dla odcinków drogi ekspresowej S11 na trasie ze Szczecinka do Poznania, co umożliwi prowadzenie dalszych prac przygotowawczych niezbędnych do realizacji S11. Tak przynajmniej zapewnił minister Adamczyk. W rozmowie z dziennikarzem Głosu Koszalińskiego Piotrem Polechońskim minister zapewnił też, że „nie ma odcinka między Koszalinem a Poznaniem, co do którego nie toczyłoby się postępowanie mające na celu przygotowanie materiałów niezbędnych do dokumentacji technicznej”. A konkretnie, pytany o termin realizacji, minister stwierdził, że w grę wchodzi przyszła perspektywa finansowa, czyli po 2023 roku. A co z drogą S6 - a dokładniej z drugą częścią tej zaplanowanej przez poprzedni rząd trasy ekspresowej, na odcinku od Koszalina w kierunku Słupska i dalej w kierunku Trójmiasta, a więc po stronie woj. pomorskiego? Ta droga nie jest zagrożona, nikt tej inwestycji nie skreśla w dalszym jej przebiegu. Ona również będzie budowana, choć może nie od razu, ale etapami. zapewniają przedstawiciele rządu, a minister Andrzej Adamczyk dodaje w rozmowie z „Głosem”: - Są priorytety i przedsięwzięcia, które wymagają pierwszeństwa, i są inwestycje, które będą zrealizowane, ale nie od razu (do tej grupy zalicza się wspomniana druga część drogi S6 - dop. red.). Minister pytany o terminy w tej kwestii, stwierdził, że niemożliwe jest ich podanie, gdy nie ma zapewnionego finansowania. Dodajmy, że w Programie Budowy Dróg Krajowych i Autostrad na lata 2014-2023 pozostałe ważne dla naszego regionu odcinki, jak m. in. brakujące odcinki S6, a także S11, znajdują się na liście rezerwowej.

FOT. RADEK KOLEŚNIK

Te m a t z o k ł a d k i

PREZENTACJA KLIENTA

BIAŁOGARDZKI INVEST-PARK PRZYCIĄGA INWESTORÓW, WYNAJMUJĄC GOTOWE OBIEKTY PRODUKCYJNE O białogardzkim Invest-Parku, spółce samorządowej, która przyciąga do miasta coraz większą rzeszę firm, rozmawiamy z prezesem Robertem Madejskim Jakub Roszkowski

jakub.roszkowski@polskapress.pl

Panie prezesie, kto dokładnie jest właścicielem spółki Białogardzki Park Inwestycyjny Invest-Park? Większościowym właścicielem spółki jest samorząd lokalny, czyli miasto Białogard. Inicjatywę wsparł także Powiat Białogardzki, przekazując tereny pod inwestycje, na których dzisiaj powstają nowe obiekty produkcyjne. Samorządy naszego powiatu od lat znane są z działań wspierających lokalną gospodarkę. Przypomnę, że ponad 20 lat temu utworzyły Stowarzyszenie Inicjatyw SpołecznoGospodarczych, które m.in. pozyskało środki zewnętrzne na budowę Inkubatora Przedsiębiorczości, Inkubatora Technologicznego i Funduszu Pożyczkowego, udzielającego dla przedsiębiorców z regionu niskooprocentowanych pożyczek. A skąd wziął się pomysł na utworzenie miejskiej spółki, która będzie wynajmować dla inwestorów obiekty produkcyjne? Bo to przede wszystkim tym zajmuje się Invest-Park? W 2008 roku, jako pierwsi w województwie zachodniopomorskim, wybudowaliśmy w Białogardzie Inkubator Technologiczny.

I od razu dodam, że od samego początku prawie 100 procent powierzchni zostało wynajęte. W międzyczasie, w pobliżu Inkubatora, utworzyliśmy podstrefę Specjalnej Strefy Ekonomicznej o powierzchni 14,38 ha. Jednak przez kilka lat żaden przedsiębiorca nie zainteresował się zakupem terenu inwestycyjnego. Większość stref ekonomicznych w regionie, w tym czasie, także nie mogła się pochwalić pozyskaniem inwestora na tzw. „greenfield”. Na bazie więc praktycznych doświadczeń, z jednej strony Inkubatora Technologicznego, cieszącego się niesłabnącym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców, i z drugiej pustymi terenami inwestycyjnymi bez żadnego zainteresowania, wniosek mógł być tylko jeden: musimy uruchomić spółkę inwestycyjną, która rozszerzy ofertę Inkubatora Technologicznego, oferując pod wynajem nie część, a całe, gotowe obiekty produkcyjne. I ta oferta Invest-Parku została już dobrze odebrana? Polskie firmy, ale także zagraniczne, które zlokalizowały produkcję w Polsce, są coraz bardziej konkurencyjne

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD LUTY 2017 2017

na rynkach światowych i pozyskują coraz więcej zamówień. A, żeby więcej sprzedać, trzeba - co oczywiste - więcej wyprodukować. Niestety, bardzo często firmy napotykają na bariery w rozwoju produkcji. Odbiorca chciałby zwiększyć zamówienie w krótkim czasie, natomiast producentowi brakuje powierzchni produkcyjnej. Proces budowy hali produkcyjnej, dopasowanej do oczekiwań firmy, często trwa nawet 12 miesięcy. Tak długi termin może zniechęcić klienta do ulokowania dodatkowych zamówień. Dlatego proces zwiększania powierzchni produkcyjnej powinien i musi przebiegać szybko i nie może w znaczny sposób absorbować kadry zarządzającej. Analizując te procesy zaoferowaliśmy przedsiębiorcom pomoc. Ten proces rozwoju przedsiębiorstwa można przyśpieszyć i usprawnić poprzez wynajem gotowego obiektu produkcyjnego, zlokalizowanego w Białogardzkim Parku Inwestycyjnym Invest -Park. Dodam jeszcze, że już na samym początku współpracy inwestor może sobie zagwarantować zakup tego wynajmowanego obiektu w ciągu na przykład 3 czy choćby 5 lat. bb

Te m a t z o k ł a d k i

NA TERENIE INVEST-PARKU ZLOKALIZOWANYCH JEST 10 FIRM.

FOT. RADEK KOLEŚNIK

Jakiej wielkości hale przemysłowe oferujecie dla przedsiębiorców? Wielkość uzależniona jest od potrzeb produkcyjnych i technologicznych. Oferujemy tylko nowe obiekty produkcyjne z częścią biurowo-socjalną i niezbędną do produkcji infrastrukturą techniczną, o parametrach zgodnych z oczekiwaniem inwestora. Do tej pory podpisaliśmy umowy na budowę hal o powierzchniach od 1.000 m2 do 6.500 m2, ale jesteśmy w stanie oferować pod wynajem także większe hale produkcyjne. Po ilu miesiącach od podpisania umowy inwestor otrzymuje klucze do nowego obiektu? Standardowo jest to nie dłużej niż 6 miesięcy, natomiast przy bardziej skomplikowanych technologicznie produkcjach, takich jak branża spożywcza lub działalność, która wymaga uzyskania pozytywnej opinii środowiskowej, termin może się wydłużyć do 9 miesięcy. Dodam, że w ciągu 6 miesięcy przeprowadzamy cały proces inwestycyjny, łącznie z wykonaniem kompletnego projektu budowlanego,

Wynajmujemy tylko nowe obiekty produkcyjne z częścią biurowo-socjalną i z niezbędną infrastrukturą techniczną 32

Invest-Park został dofinansowany przez samorząd lokalny, co pozwala oferować nowe hale produkcyjne w niskiej cenie uzyskaniem wszystkich pozwoleń, budową obiektu i infrastruktury technicznej przyłącza, drogi, parkingi itd. Czy nie będzie szybciej zaadaptować już istniejącą halę produkcyjną? Na samym początku planowanej inwestycji należy ocenić, czy planowane zmiany są możliwe i jak bardzo będą kosztowne. Może się okazać, że cały proces związany z adaptacją obiektu będzie trwał przynajmniej tyle, ile powstanie nowego obiektu na terenie Invest-Parku w Białogardzie. Ponadto obiekt wybudowany wg nowych technologii i z materiałów o lepszych parametrach oraz wymiarach dopasowanych do procesu produkcyjnego, jest znacznie tańszy w eksploatacji. A co w sytuacji, gdy przedsiębiorca nie może czekać i potrzebuje wynająć powierzchnię produkcyjną na już, powiedzmy na „za miesiąc”? Przypomnę, że do dyspozycji inwestorów pozostaje także nasz nowoczesny obiekt Inkubatora Technologicznego o powierzchni 8.000 m2, w którym

wynajmujemy powierzchnię produkcyjną o powierzchni od 180 m2 do nawet 2.500m2. Część firm, które uruchomiły działalność na terenie Invest-Parku, początkowo wynajmowało powierzchnię właśnie w Inkubatorze, by w kolejnym etapie rozwoju przenieść się do nowego obiektu, wybudowanego specjalnie pod ich potrzeby produkcyjne. Ile firm aktualnie funkcjonuje w InvestParku? Czy są to spółki polskie czy także zagraniczne? Invest-Park rozpoczął swoją działalność operacyjną dopiero trzy lata temu, a już na terenie Invest-Parku zlokalizowanych jest 10 firm. Są to spółki z kapitałem amerykańskim, angielskim, duńskim, norweskim, szwedzkim, niemieckim i oczywiście polskim. Z początkiem roku jedna ze spółek, zlokalizowanych w Invest-Parku, została nabyta przez kapitał indyjski. Rok 2017 jest dla nas bardzo pracowity, bo realizujemy jednocześnie pięć inwestycji. Największa z nich to budowa obiektu pod przetwórstwo łososia

W Invest-Parku działają spółki z kapitałem m.in. amerykańskim, duńskim, norweskim, szwedzkim, niemieckim i polskim

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

PREZENTACJA KLIENTA

W firmach działających w Invest-Parku zatrudnionych jest już prawie 600 osób, w 2018 roku zatrudnienie przekroczy 1.000 o powierzchni 5.000 m2 dla duńskopolskiej spółki BG Production, w której zatrudnienie znajdzie 400 osób. Trwa również rozbudowa obiektu produkcyjnego dla spółki Kabel-TechnikPolska, należącej do koncernu PKC Group. Po zakończeniu inwestycji powierzchnia wynajmu obiektu dla KTP zwiększy się aż do 6.000 m2, co pozwoli zwiększyć zatrudnienie do 400 osób. Ponadto podpisaliśmy dwie kolejne

umowy na mniejsze obiekty o powierzchni po 1.000 m2 dla firm z branży opakowań. Piąta inwestycja związana jest z rozbudową infrastruktury wodno-kanalizacyjnej i energetycznej Invest-Parku oraz budową drogi. Co, według Pana, zadecydowało o powodzeniu projektu? Atrakcyjna cena? Lokalizacja? Dofinansowanie działalności spółki przez samorząd lokalny pozwala nam oferować nowe hale produkcyjne w atrakcyjnej cenie. Myślę, że cena najmu lub zakupu gotowego obiektu produkcyjnego dodatkowo ułatwia inwestorowi podjęcie decyzji o współpracy z Invest-Park Białogard. Invest-Park, co oczywiste wpływa też na lokalny rynek pracy, jak duży jest to wpływ?

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

Białogard jest czwartym co do wielkości miastem w regionie koszalińskim. Rozwój gospodarczy miasta, w tym przede wszystkim pozyskiwanie nowych inwestorów przez Invest-Park, sprawiło, że sytuacja na rynku pracy uległa znacznej poprawie. Mieszkańcy powiatu białogardzkiego, którzy jeszcze niedawno pracowali w Koszalinie czy w Kołobrzegu, znajdują teraz zatrudnienie na miejscu, w nowo uruchamianych firmach w Białogardzie. W firmach działających na terenie Invest-Parku łącznie zatrudnionych jest już prawie 600 osób. Szacuję, iż rozwój firm istniejących oraz powstanie nowych spowoduje, że już w 2018 roku zatrudnienie przekroczy tu 1.000 osób. Rozmawiał: Jakub Roszkowski

FOT. INVEST PARK

FIRMY Z CAŁEGO ŚWIATA LOKUJĄ SWÓJ BIZNES W INVESTPARKU. DLACZEGO? MÓWIĄ O TYM ICH REPREZENTANCI

INVEST-PARK BIAŁOGARD W białogardzkim Invest-Parku działają spółki z kapitałem amerykańskim, angielskim, duńskim, indyjskim, norweskim, szwedzkim, niemieckim i oczywiście z polskim. Jak współpracę z tą instytucją oceniają szefowie działających tu firm? Zapytaliśmy. Jakub Roszkowski jakub.roszkowski@polskapress.pl

Daniel Pilewski, dyrektor generalny BG Production, lider w przetwórstwie łososia norweskiego. Kapitał duńsko-polski. - Wybraliśmy Białogard, ponieważ jest to najbardziej dynamicznie rozwijające się miasto w naszym regionie. Rozwija się infrastruktura społeczna i gospodarcza. Ostatnie lata dla BG Production to ciągły, dynamiczny rozwój i dzięki współpracy z Invest-Parkiem nasz rozwój wiążemy teraz z powiatem białogardzkim. * * * Janusz Karpowicz, prezes STOK Emballering Poland, profesjonalny dostawca opakowań tekturowych. Kapitał duńsko-polski. - Białogard jest kolejnym etapem naszego rozwoju, umożliwi dotarcie do większej licz-

by odbiorców oraz skróci czas realizacji zamówień. Do Białogardu przyciągnęła nas bardzo dobra lokalizacja oraz profesjonalna oferta Invest-Parku, przede wszystkim możliwość uruchomienia magazynu w tak krótkim czasie, co jest dla nas bardzo ważne. * * * Witold Paszel, właściciel Logispak, dostawca materiałów zabezpieczających ładunki paletowe. Kapitał polski. - W Białogardzie jesteśmy od kwietnia 2012 roku, do tej pory mieściliśmy się w Inkubatorze Technologicznym, jednakże rozwój firmy oraz chęć wprowadzania nowych produktów wymusiła na nas zapotrzebowanie na większy obiekt. Rozważaliśmy kilka propozycji lokalizacji, jednakże oferta

Białogardzkiego Parku Inwestycyjnego okazała się najlepsza. Nasze 5- letnie doświadczenie we współpracy z „Invest- Parkiem” oraz możliwość wybudowania obiektu przemysłowego w tak krótkim czasie, okazały się niezwykle istotne. * * * Adam Pankowski, pełnomocnik zarządu SBC Windows&Doors - producent drewnianych okien i drzwi. Kapitał norweski. Od pewnego czasu poszukiwaliśmy nowej lokalizacji dla naszej firmy. Najatrakcyjniejszą ofertę przedstawił nam „Invest-Park” Białogard, oferując nam wynajem powierzchni produkcyjnej w Inkubatorze Technologicznym. Uruchomienie działalności w nowej lokalizacji pozwoliło nam na peł-

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

niejsze wykorzystanie potencjału firmy i utworzenie nowych miejsc pracy. * * * André Gerstner, Prezes ZarząduKabelTechnik-Polska, europejski lider w produkcji wiązek kablowych i szaf sterowniczych. Spółka należy do koncernu PKC Group, w którym większościowy udział ma kapitał indyjski. - Mile nas zaskoczyła profesjonalnie przygotowana, kompleksowa oferta Inkubatora Technologicznego. Tylko Białogard posiada w ofercie niemalże natychmiastowy wynajem powierzchni produkcyjnej o tak wysokim standardzie, która spełnia nasze wymagania. Ponadto w sytuacji, w której potrzebowaliśmy zwiększyć wielkość wynajmowanej powierzchni, rozbudowano wynajmowaną przez nas halę i to zaledwie w 4 miesiące. * * * Charles D’Oyly - dyrektor na Europę firmy Valassis Communications, światowego lidera w procesowaniu kuponów rabatowych. Kapitał amerykańsko-angielski. - Oferta Inkubatora Technologicznego jako

INVEST-PARK BIAŁOGARD jedyna spełniła nasze wszystkie oczekiwania. Podpisaliśmy umowę w lutym, a już w sierpniu uruchomiliśmy naszą działalność. To w Białogardzie znaleźliśmy najlepsze warunki lokalowe, najbardziej przyjazny samorząd i szerokie wsparcie w zakresie rekrutacji i szkolenia pracowników. Valassis Communications posiada kilkanaście oddziałów w Europie i Ameryce Północnej. Nasz polski oddział zlokalizowany w Białogardzie stale się rozwija i jest nie

Jak uruchomić produkcję w InvestParku? Jest pięć możliwości: 1. Zakup nowego obiektu produkcyjnego; 2. Wynajem nowego obiektu produkcyjnego; 3. Wynajem nowego obiektu z możliwością jego zakupu po 3 lub 5 latach najmu; 4. Wynajem powierzchni produkcyjnej i biurowej w Inkubatorze Technologicznym; 5. Zakup terenu inwestycyjnego i samodzielne przeprowadzenie procesu inwestycyjnego.

tylko największym w Europie, ale także oddziałem, od którego inne kraje uczą się dobrych praktyk. * * * Anna Tomaszewicz, dyrektor generalna w Above Meble – producent ekskluzywnych mebli skórzanych. Kapitał szwedzki. - Innowacyjna oferta Białogardzkiego Parku Inwestycyjnego przekonała nas do rozwoju działalności gospodarczej w regionie białogardzkim. Dzięki wysokim kompetencjom i rzetelności Zarządu oraz pracowników Invest-Parku udało nam się pokonać bariery związane zarówno z kwestiami formalno - prawnymi dotyczącymi prowadzenia działalności, wdrożeniem produkcji, doborem odpowiednio wykwalifikowanej kadry, a także budową własnego obiektu produkcyjnego. Również pomoc w uzyskiwaniu środków finansowych wpłynęła na rozwoju naszej firmy. Nieoceniona pozostaje ponadto świadomość stałego wsparcia w wielu różnych dziedzinach, zwłaszcza z punktu widzenia inwestora zagranicznego.

NA TERENACH INVEST-PARKU POWSTAJE ZAKŁAD PRZETWÓRSTWA ŁOSOSIA DLA DUŃSKO-POLSKIEJ SPÓŁKI BG PRODUCTION, DOCELOWO W NOWYM OBIEKCIE MA PRACOWAĆ400 OSÓB.

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

FOT. INVEST PARK

St r e f a B i z n e s u

St r e f a r o z w o j u

KOSMICZNA TECHNOLOGIA NA POMORZU

FOT. KRZYSZTOF PIOTRKOWSKI

FIRMA ZE SŁUPSKA WALCZY ZE ŚMIECIAMI ORBITUJĄCYMI W KOSMOSIE Firma OptiNav ze Słupska opracowuje oprogramowanie do łapania śmieci krążących wokół Ziemi. Zleceniodawcą jest Europejska Agencja Kosmiczna. Niedawno firma przeprowadziła testy makiety urządzenia. Eksperyment polegał na chwytaniu za pomocą specjalnych, kilkunastometrowych sieci obiektów imitujących kosmiczne śmieci, czyli np. nieczynne satelity. Prób było kilka, teraz trwa analiza zebranych danych. - OptiNav to działająca od ponad 15 lat w Słupsku firma, która zajmuje się opracowywaniem specjalistycznego oprogramowania oraz precyzyjnych przyrządów mających zastosowanie m.in. w medycynie i przemyśle motoryzacyjnym. Teraz stanęła przed nowym wyzwaniem stworzenia oprogramowania do urządzenia działającego na orbicie okołoziemskiej, które będzie zbierać kosmiczne śmieci. Te odpady, to np. części satelitów i rakiet, czy też urządzenia do badania przestrzeni kosmicznej. Wokół Ziemi krąży już niemal 27 tys. obiektów sklasyfikowanych jako śmieci, z czego 17 tys. jest stale śledzonych. Sprawa jest o tyle istotna, gdyż obiekty te poruszają się w kosmosie z prędkością ponad 24 tys. km/h. W razie zderzenia ze statkiem kosmicznym, np. ze stale rozbu-

dowywaną międzynarodową stacją kosmiczną, skutki mogłyby być tragiczne dla kosmonautów. - Ale chodzi też o to, że z powodu tychże śmieci, na orbicie okołoziemskiej zaczyna zwyczajnie brakować miejsca na nowe obiekty. Dlatego sprawa usunięcia nieczystości jest dość istotna - mówi Arkadiusz Śmigielski, prezes OptiNav. Oprogramowanie do sterowania Dlatego Europejska Agencja Kosmiczna, do której należy także Polska, wdrożyła projekt „Clean Space”, którego celem jest „uprzątnięcie” orbity okołoziemskiej. Na jej zlecenie konsorcjum trzech firm SKA Polska, STAM z Włoch i OptiNav zajęło się projektowaniem specjalnego urządzenia, które będzie zbierać kosmiczne śmieci.

Roboczo nazwano ją kosmiczną śmieciarką. Założenie jest takie: śmieciarka ma zbierać śmieci za pomocą specjalnej sieci, a następnie ma je sprowadzać do atmosfery ziemskiej, gdzie mają one ulec spaleniu. - W projekcie Europejskiej Agencji Kosmicznej zajęliśmy się tworzeniem oprogramowania, które będzie sterować tą siecią. Mamy też dostarczyć dane, jak taka sieć ma wyglądać - wyjaśnia prezes OptiNav. W projekcie badawczym przewidziano budowę symulatora i modelu układu testującego. Do tego potrzebny był m.in. zestaw kamer 3D wraz z oprogramowanie, które w odpowiednim cyklu czasowym filmuje zachowanie sieci. Próba w stanie nieważkości Kilka miesięcy po rozpoczęciu prac nad projektem, OpiNav przeprowadziło pierwsze testy symulatora w skali 1:20. Wypadły pomyślnie, ale konieczne było sprawdzenie tegoż symulatora w warunkach nieważkości, jaka przecież panuje w Kosmosie. Do tego eksperymentu wykorzystano samolot. Ekipa OptiNav musiała na kilka tygodni przenieść się do Kanady, bo właśnie tam były możliwości przeprowadzenia testów w warunkach sztucznej nieważkości. Wykorzystano lot samolotem. - W jego trakcie samolot wykonuje manewr lotu parabolicznego, podczas którego przez 20 sekund panuje stan nieważkości. I właśnie wtedy przeprowadziliśmy test symulatora - mówi Arkadiusz Śmigielski.

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

KOSMICZNA TECHNOLOGIA NA POMORZU Testy wypadły pomyślnie, ale koniecznie było potwierdzenie opracowanego założenia na urządzeniu w skali 1:1.

Aktualnie przedsięwzięcie jest realizowane w ramach unijnego programu Horizon 2020.

Siecią w kosmiczny odpad Eksperyment przeprowadzono pod koniec lipca w Słupsku. Wykorzystano urządzenie wystrzeliwujące sieć w docelowej skali, dwa symulatory kosmicznych śmieci, którymi były ażurowe makiety satelitów, cztery kamery zbierające dane do komputerów oraz oczywiście sama sieć. Urządzenie podwieszono na kilkunastotonowym dźwigu, aby z wysokości 25 metrów wystrzelić w kierunku kosmicznego odpadu. Najważniejsza była sieć. Zastosowano płachtę o docelowym rozmiarze, czyli o rozpiętości około 30 metrów. Po trzykrotnej próbie inżynierowie stwierdzili, że wszystko odbyło się prawidłowo i że pomysł łapania kosmicznych śmieci za pomocą sieci ma sens. - Aktualnie nasi inżynierowie zajmują się opracowywaniem danych, które nasze czujniki i komputery zebrały w trakcie eksperymentu. To trochę potrwa, bo tych danych jest mnóstwo, a każdy wymaga obróbki. Tym niemniej zbliżamy się do finalizacji projektu - oznajmia Arkadiusz Śmigielski.

Doskonała kadra Tworzenie oprogramowania wizyjnego dla kosmicznej śmieciarki to nie jedyna działalność OptiNav. Jak już wspomnieliśmy, firma tworzy specjalistyczne oprogramowania oraz precyzyjne przyrządy mające zastosowanie m.in. w medycynie. Realizowanych projektów jest tyle, że firma zaczęła się rozrastać w postępie geometrycznym. Jeszcze pięć lat temu w OptiNav pracowało kilka osób, teraz pracuje kilkadziesiąt, z czego większość to wysoko wykwalifikowani inżynierowie i to z całej Polski. Są to ludzie głównie z uczelni w Krakowie, Poznaniu, Warszawie, Wrocławiu, Gdańsku, także z Europy. To

FOT KRZYSZTOF PIOTRKOWSKI

Urządzenie do zbierania śmieci w kosmosie powstaje obecnie w ramach unijnego programu Horizon 2000

specjaliści pracujący do tej pory w Wielkiej Brytanii i Budapeszcie. Jest też dwóch inżynierów z Ukrainy. - W 2002 roku zaczynaliśmy we trzech, pracując w domu. Po siedmiu latach wynajęliśmy jeden pokoik, w którym pracowałem głównie ja. Po roku, czy dwóch dorobiliśmy się kolejnego pokoju, a w zasadzie połowy pokoju. W 2012 roku wprowadziliśmy się do dwóch pomieszczeń w Słupskim Inkubatorze Technologicznym. Pracowaliśmy tam we czterech, a dwie kolejne osoby pracowały zdalnie poza Słupskiem. Dziś w naszej firmie na etacie pracują 42 osoby, większości inżynierowie, pięć osób z doktoratem - opowiada Arkadiusz Śmigielski. I dodaje: - Główny powód tak szybkiego rozwoju naszej firmy, to pozyskanie dużego partnera. Jesteśmy w grupie Carl Zeiss. Dzięki temu jest nam łatwiej zdobyć duże projekty i mamy wsparcie kapitałowe. Rozwój firmy spowodował, że firma musiała poszukać większej siedziby. W firmie przybyło robotów, są też duże maszyny pomiarowe, dlatego potrzeba było większej przestrzeni. - Teraz mamy do dyspozycji 1500 metrów kwadratowych, jest zatem gdzie te „zabawki” stawiać - cieszy się prezes Śmigielski.

DO PRZEPROWADZENIA EKSPERYMENTU JAKO ŚMIECI UŻYTO AŻUROWYCH MAKIET IMITUJĄCYCH SATELITY LUB CZĘŚCI RAKIET

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

OFERUJEMY • FACHOWE DORADZTWO • PROJEKTOWANIE • MONTAŻ • TRANSPORT

Ul. Chodkiewicza 2, 3, 3a, 70-334 Szczecin, tel. 0048 91 484 37 03 www.steckomeble.pl email: steckomeble@steckomeble.pl

St r e f a r o z w o j u

BRANŻA RYBNA

Giganci rybnej branży łączą się w Koszalinie. Royal Greenland i Espersen zatrudnią łącznie 2500 osób Espersen połyka krewetki. Ale tylko te koszalińskie. Choć to „tylko” jest tak naprawdę powiedziane dość delikatnie. Bo grenlandzki Royal Greenland ma w Koszalinie swój największy zakład. Podobnie zresztą jak duński Espersen, również gigant branży rybnej. I to właśnie Espersen przejmuje Royal Greenland. Spółki podpisały umowę w lipcu, a 1 września wejdzie ona w życie. Jakub Roszkowski

FOT. RADEK KOLESNIK

jakub.roszkowski@polskapress.pl

ROYAL GREENLAND W KOSZALINIE ZATRUDNIA OKOŁO 1000 OSÓB. TO JEDEN Z NAJWIĘKSZYCH PRACODAWCÓW W REGIONIE. PO POŁĄCZENIU Z ESPERSENEM SPÓŁKI BĘDĄ ZATRUDNIAĆ OKOŁO 2500 OSÓB

Royal Greenland ma aż 48 zakładów rozlokowanych na całym świecie. Ale właśnie ten koszaliński jest jednym z największych. To firma duńska, bo przecież Grenlandia, gdzie narodziła się ta spółka, jest autonomicznym terytorium zależnym Danii. Espersen to również firma duńska. To światowy potentat w tzw. przetwórstwie ryb białych. Firma posiada fabryki w Danii, w Polsce, na Litwie, w Chinach oraz w Wietnamie. Espersen zaopatruje w swoje produkty klientów w Europie oraz w USA. Ich filety zjadamy m.in. kupując w McDonald’s. Okazuje się, że obie te firmy, jedne z największych na świecie w tej branży, mają swoje największe zakłady właśnie w Koszalinie. I w lipcu tego roku ich szefowie poinformowali, że te koszalińskie zakłady łączą się. Co to oznacza? Oddajmy głos prezesom spółek. Mówi Mikael Thinghuus, dyrektor generalny w Royal Greenland: - Bardzo cieszymy się z zawarcia umowy dotyczącej przetwór-

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

FOT. KAROLINA MISZTAL

SPÓŁKA ESPERSEN CHCE ZAINWESTOWAĆ OKOŁO 60 MLN ZŁOTYCH W MODERNIZACJĘ I ROZWÓJ FIRMY

stwa i przekazania odpowiedzialności za naszą działalność operacyjną w Polsce w ręce Espersen. Od wielu lat znamy firmę Espersen, wyznajemy te same wartości i jesteśmy przekonani, że Espersen to właściwy partner. Produkty zakładów w Koszalinie są ważne dla wielu naszych klientów, jak również dla Royal Greenland, dlatego chcieliśmy znaleźć partnera, co do którego mamy pewność, że będzie dostarczać produkty wysokiej jakości, w sposób terminowy i w rozsądnej cenie. Wierzymy, że firma Espersen, która jest już naszym sąsiadem w Koszalinie, będzie w stanie poprowadzić dalszą produkcję lepiej, niż my bylibyśmy w stanie to zrobić samodzielnie, z korzyścią zarówno dla naszych klientów, jak i pracowników. Ponadto, dzięki temu uwolnimy zasoby, aby dalej koncentrować się na naszej pionowo zintegrowanej działalności północnoatlantyckiej. Wyjaśnijmy: zgodnie z dokumentem obie firmy podpisały umowę o długoterminowym partnerstwie strategicznym. To partnerstwo zakłada ścisłą współpracę firm w dziedzinie „przetwórstwa ryb płaskich, ryb białych i produktów konsumenckich z wartością dodaną” oraz, a może przede wszystkim, wspomniany już zakup przez Espersen zakładu Royal

Greenland w Koszalinie, w którym zatrudnionych jest około 1000 pracowników. Mówi Klaus B. Nielsen, dyrektor generalny w Espersen: - Jesteśmy dumni i szczęśliwi, że firma Royal Greenland zaufała nam jako silnemu partnerowi strategicznemu. Nasza współpraca oznacza, że mamy teraz odpowiednie zaplecze, aby wesprzeć naszą strategię rozwoju na rynku detalicznym i w branży usług gastronomicznych. Nowe możliwości i kompetencje

Grupa Espersen Grupa Espersen jest światowym liderem w dziedzinie przetwórstwa mrożonych bloków rybnych, mrożonych filetów, specjalnych produktów porcjowanych i panierowanych oraz luksusowych wyrobów rybnych w cieście francuskim. Posiada nowoczesne zakłady produkcyjne oraz jednostki nieprodukcyjne w Danii, Polsce, Rosji, na Litwie oraz Francji i Hiszpanii, a także w Hongkongu i Wietnamie. Espersen jest uznanym, międzynarodowym dostawcą wysokiej jakości produktów rybnych i owoców morza, zaopatrującym najbardziej wymagających klientów zarówno w Europie, jak i w USA.

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

w przetwórstwie ryb płaskich oraz wyrobów konsumenckich z wartością dodaną umacniają naszą pozycję lidera w branży owoców morza i podkreślają nasze ambicje, aby stać się preferowanym partnerem oferującym pełny asortyment produktów naturalnych oraz wyrobów konsumenckich z wartością dodaną. Jak jeszcze powiedział Klaus Nielsen, do 2018 roku spółka Espersen chce zainwestować około 60 mln zł w modernizację i dodatkowe wykorzystanie powierzchni przejmowanego zakładu. Ma to spowodować nawet podwojenie możliwości produkcyjnych. Ile kosztowała ta transakcja? Spółki nie zdradzają szczegółów finansowych. Ale prezesi potwierdzają, że choć łącznie Espersen i Royal Greenland zatrudniają już prawie 2.500 osób, chcą zwiększyć zatrudnienie o kolejnych przynajmniej 100 pracowników. Co jeszcze ważne, w przejmowanym koszalińskim zakładzie Royal Greenland nie planuje się - przynajmniej na razie - żadnych zmian w kierownictwie. Dodajmy jeszcze, że umowa i zmiana właściciela mają wejść w życie 1 września tego roku.

St r e f a s p o r t o wa

BIZNES W SPORCIE

PIOTR LISEK JUŻ JEST GWIAZDĄ. CZY STANIE SIĘ KOLEJNYM MAŁYSZEM, CZY LEWANDOWSKIM? Piotr ma naturalną witalność, jest niesamowicie otwarty, bije z niego szczerość. W moim przekonaniu to doskonały materiał dla sponsorów – mówi Norbert Rokita Jakub Lisowski

jakub.lisowski@polskapress.pl

FOT. ANDRZEJ BANAŚ

BIZNES W SPORCIE

W nieolimpijskim roku lekkoatletyczne mistrzostwa świata były najważniejszą imprezą sportową roku. W pierwszej połowie sierpnia sportowcy walczyli w Londynie. Biało-czerwoni zdobyli osiem krążków, zajęli ósme miejsce w klasyfikacji medalowej i czwarte w klasyfikacji punktowej. Polska potwierdziła, że należy do światowej czołówki. W konkursie rzutów młotem triumfowali Anita Włodarczyk i Paweł Fajdek, srebrne medale wywalczyli: Piotr Lisek (skok o tyczce) i Adam Kszczot (bieg na 800 m); a brązowe: Malwina Kopron i Wojciech Nowicki (rzut młotem), Kamila Lićwinko (w skoku wzwyż) i sztafeta kobiet 4x400 metrów w składzie: Małgorzata Hołub, Iga Baumgart, Aleksandra Gaworska oraz Justyna Święty. Dwójka z naszych medalistów reprezentowała zachodniopomorskie kluby: Lisek jest zawodnikiem OSOT Szczecin, a Hołub sławi Bałtyk Koszalin. Z całego grona polskich bohaterów to właśnie szczecinianin ma największe szanse, by wskoczyć na zdecydowanie wyższy poziom finansowy. Nie będą decydować o tym tylko wyniki sportowe, ale też wizerunek sportowa. A Lisek jest lekkoatletą charakterystycznym, którego lubią pokazywać stacje telewizyjne i z którym lubią rozmawiać media. Przed skokami bojowo krzyczy, a po udanej próbie nie kryje radości. - To nie jest tak, że raptem nie możemy opędzić się od sponsorów dla Piotra. W Polsce to wciąż jest trudny temat. Sponsorzy chcą być widoczni, a np. na reprezentacyjnych strojach są partnerzy Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Piotr ma naturalną witalność, jest niesamowicie otwarty, bije z niego szczerość. W moim przekonaniu to doskonały materiał dla sponsorów, ale ci muszą mieć pomysł na wykorzystanie wizerunku zawodnika i jego cech charakteru. Nie zawsze to się udaje. Już to przerabiałem w karierze Moniki Pyrek – mówi Norbert Rokita, prezes Ośrodka Skoku o Tyczce Szczecin. Czy ostatnie sukcesy sportowe Liska – od trzech lat zdobywa medale na mistrzo-

Piotr Lisek - srebrny z Londynu Piotr Lisek sukces na Mistrzostwach Świata w Londynie zapewnił sobie, skacząc w pierwszej próbie 5,89. W ten sposób ustanowił swój nowy rekord życiowy na stadionie. 25-letni tyczkarz urodził się w Dusznikach, a sportowo wychowywał w Olimpii Poznań. Dopiero od 2012 r. reprezentuje Ośrodek Skoku o Tyczce ze Szczecina. Trafił pod skrzydła Wiaczesława Kaliniczenki, który wcześniej był trenerem Moniki Pyrek i doprowadził ją do światowej

czołówki. Lisek też robił szybkie postępy, choć początek przygody w Szczecinie miał zły. Będąc młodzieżowcem nie sprawdził zawartości jednej z odżywek, a ta miała zakazaną substancję. Za przewinienie nie mógł startować przez pół roku. Gdy wrócił, był coraz lepszy. W 2015 r. został brązowym medalistą MŚ w Pekinie, w Rio był czwarty. W tym roku zdobył złoto w Halowych Mistrzostwach Europy w Belgradzie, a podczas halowego mityngu w Poczdamie pokonał poprzeczkę na wysokości 6 m.

stwach świata czy Europy – nie zostaną spożytkowane umowami sponsorskimi? - Muszę trochę uderzyć się w pierś, bo nie mam na tyle dużo czasu, by zająć się sponsorami dla Piotra. Pomagam ja, pomaga firma z Warszawy. Mam nadzieję, że jesienią uda się podpisać nową umowę sponsorską. Trzeba jednak pamiętać, że generalnie ze sponsorami w lekkiej atletyce jest ciężko i kwestię Orlenu, głównego sponsora PZLA stawiam obok. Ubolewam nad tym, że kasę biorą głównie piłkarskie kluby i profesjonalne ligi – wyjaśnia Rokita. Zaznaczmy, że Piotr Lisek nie jest w trudnej sytuacji materialnej, która stawiałaby pod znakiem zapytania dalszy rozwój jego kariery. Od kilku lat repre-

zentuje Polskę w najważniejszych imprezach, mityngach. Po zdobytych medalach czy wygranych konkursach w zawodach towarzyskich może liczyć na nagrody finansowe od organizatorów czy federacji. Indywidualnie współpracuje też m.in. z firmą NIKE, a od tego roku pomaga mu również Diler BMW Bońkowscy ze Szczecina. - Możliwe, że tych partnerów byłoby zdecydowanie więcej, gdyby nie to, że sponsorzy oczekują pewnej stabilizacji wynikowej i są podejrzliwi, że Piotr będzie w słabszej dyspozycji. Monika miała ten sam problem, a ja wiem, że ciężko walczyć z takimi opiniami o niestabilności dyscypliny – dodaje Norbert Rokita.

FOT. ANDRZEJ BANAŚ/POLSKAPRESS

St r e f a s p o r t o wa

W OSTATNICH TRZECH SEZONACH PIOTR LISEK ZDOBYŁ PIĘĆ MEDALI. NAJWYŻEJ OCENIA SREBRO Z LONDYNU, ALE JEGO PODSTAWOWYM CELEM JEST SUKCES W IGRZYSKACH W TOKIO 2020

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

Stypendia miejskie Szczeciński Program Olimpijski i Paraolimpijski ma już swoją wieloletnią tradycję. Miasto w ten sposób pomaga sportowcom, ich trenerom i klubom w przygotowaniach do letnich igrzysk. To nie tylko wypłacane stypendia, ale i zakup sprzętu. W 2017 r. na liście stypendystów znalazło się 13 najlepszych.

FOT. ANDRZEJ BANAŚ/POLSKAPRESS

Jak zarabiają kadrowicze? Głównym źródłem utrzymania Piotra Liska i innych reprezentantów Polski pozostają związki sportowe. Kadrowicze mogą liczyć na stypendia. Podstawą jest kwota 2300 zł. Największą wielokrotność otrzymują medaliści igrzysk olimpijskich, medaliści MŚ czy ME dostają mniej, ale też są to dobre pensje. Brak medalu nie oznacza, że sportowiec automatycznie traci stypendium. W myśl znowelizowanej ustawy o sporcie, minister sportu będzie mógł przyznawać stypendium tym, którzy np. z powodu kontuzji, uszkodzonego sprzętu czy po prostu zwykłego pecha nie uzyskali odpowiedniego wyniku. W ten sposób może pomóc sportowcom, by nadal rozwijali swoje możliwości. Gwiazdy szczecińskiego sportu mogą też liczyć na stypendia miasta. Sportowcy podpisują umowy, zobowiązują się m.in. do reprezentowania na arenach Szczecina, a im lepszy wynik sportowy, tym większy później zastrzyk finansowy. Szczeciński Program Olimpijski i Paraolimpijski ma już swoją wieloletnią tradycję. Miasto w ten sposób pomaga sportowcom, ich trenerom i klubom. To nie tylko wypłacane stypendia, ale i zakup sprzętu. W 2017 r. na liście stypendystów znalazło się 13 najlepszych: Lisek, Małgorzata Wojtyra (kolarstwo torowe, BOGO Szczecin) i Damian Zieliński (kolarstwo torowe, Piast Szczecin) inkasują najwięcej – po 36 tys. rocznie. Pozostali: - Agnieszka Skrzypulec (żeglarstwo, SEJK Pogoń Szczecin) – 30 tys. - Sofia Ennaoui (lekkoatletyka, MKL Szczecin), Filip Zaborowski (pływanie, MKP Szczecin), Kamil Kuczyński i Maciej Bielecki (kolarstwo torowe, Piast), Norbert Kuczyński (kajakarstwo, Wiskord Szczecin) – po 20,080 tys. - Kacper Ziemiński (żeglarstwo, SEJK Pogoń) i Mateusz Sawrymowicz (pływanie, MKP) – 13,800 tys. - Marcin Matkowski (tenis ziemny, SKT Szczecin) i Damian Błocki (lekkoatletyka, MKL) – 12 tys. Większość wyróżnionych uczestniczy-

OD 2015 R. TRENEREM LISKA JEST MARCIN SZCZEPAŃSKI (Z LEWEJ), A OD ROKU TYCZKARZ JEST ŻONATY Z ALEKSANDRĄ. MAŁŻEŃSTWO MU SŁUŻY - W TYM ROKU DOBIŁ DO ELITY „SZEŚCIUMETROWCÓW”

ło w ostatnich igrzyskach w Rio, gdzie szczecinianie nie zdobyli żadnego medalu. Jedynie Błocki i Kuczyński Norbert są w tym towarzystwie nowi. Stypendia związkowe i miejskie „nie gryzą się”. Sportowcy mogą być finansowani z dwóch lub więcej źródeł. Także duże przedsiębiorstw tworzą „swoje” stajnie i promują się gwiazdami lekkoatletyki czy kolarstwa. Tworzone są różnego rodzaju fundacje, które wspierają np. utalentowanych młodych sportowców (twarzą jednej z nich jest Monika Pyrek), a np. Ministerstwo Sportu i Turystyki we współpracy z Polską Fundacją Narodową uruchomiło niedawno program „Team 100”. Główny cel projektu to wsparcie perspektywicznych sportowców z kadr narodowych (w wieku 18-23 lata). Wybrańcy otrzymują rocznie ok. 40 tys. zł. Z naszego województwa w tej grupie są: Ennaoui, Daria Pikulik (kolarstwo torowe, BCM Nowatex Ziemia Darłowska) i Katarzyna Mądrowska (zapasy, Feniks Pesta Stargard). Nagrody za medale i rekordy Sportowcy mogą też zarobić – i to całkiem nieźle – po zdobytych medalach. Najlepiej opłacane są sukcesy olimpijskie. Za krążki nagrody wypłaca Polski Komitet Olimpijski i MSiT. Przypomnijmy, że podczas ubiegłorocznych igrzysk w Rio de Janeiro Polacy zdobyli 11 medali - dwa złote, trzy srebrne i sześć brązowych. Stawki były znane już przed rozpoczęciem zmagań. Złoto w konkurencji indywidualnej wycenione zostało na 120 tys. zł, srebro - 80 tys., brąz 50 tys. W konkurencjach drużynowych (osady, sztafe-

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

ty, deble, miksty, załogi żeglarskie): złoto – 90 tys. dla każdego, srebro - 60 tys., brąz - 37,5 tys. Każdy z członków ósemki wioślarzy mógł liczyć na 60 tys. zł za złoto, 40 tys. za srebro i 25 tys. za brąz. Inaczej traktowane były gry zespołowe. W Rio walczyli nasi siatkarze i szczypiorniści. Medali nie zdobyli, choć były w ich zasięgu. Ale gdyby znaleźliby się na podium, to za złoto otrzymaliby 720 tys. do podziału, 480 tys. za srebro i 300 tys. za brąz. Na zastrzyk gotówki z innej puli mogli liczyć też szkoleniowcy (odpowiednio 60, 40 lub 25 tys. zł). Swoje nagrody ustaliło też ministerstwo sportu. Złoto zostało wycenione na 64 400 złotych, srebro na 46 tys., a brąz na 36,8 tys. Takie też stawki mają obowiązywać np. przy okazji przyszłorocznych zimowych igrzysk w Korei. Dużo na pewno to nie jest. W dyscyplinach olimpijskich, indywidualnych nie zarabia się tak jak np. w piłce nożnej. PZPN za ćwierćfinał Euro 2016 reprezentacji Adama Nawałki zainkasował 14,5 mln euro. Piłkarze otrzymali do podziału 40 procent tej sumy. Dodajmy, że polskim medalistom olimpijskim przysługuje też tzw. emerytura olimpijska – wypłacana po ukończeniu 40. roku i dożywotnio. Ostatnio wynosiła 2623 zł. Wróćmy jeszcze do Liska. Sukces w MŚ w Londynie też zostanie finansowo wynagrodzony. Złoci medaliści – Włodarczyk i Fajdek – zainkasują po 60 tys. dolarów, a Lisek otrzyma na konto 30 tys. dolarów. Wypłaci światowa federacja lekkoatletyczna. Dużo większy bonus (ok. 100 tys. dolarów) byłby za ustanowiony rekord świata.

FINANSOWANIE ZWROTNE ROZWOJU POMORZA ZACHODNIEGO, WCIĄŻ DOSTĘPNE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW rozwojowej Pomorza Zachodniego i kontynuację wcześniejszych działań. Skąd te pieniądze? - Stoi za tym wiele tygodni negocjacji, rozmów i wewnętrznych ustaleń dotyczących przyszłości środków finansowych, pochodzących z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego w latach 2007 -2013. Mówimy tu o inicjatywach JESSICA i JEREMIE. Umowa została zawarta 1 sierpnia tego roku. Powierzona nam kwota jest dedykowana realizacji polityki rozwojowej Pomorza Zachodniego i kontynuacji działań przypisanych pierwotnie Inicjatywom JEREMIE oraz JESSICA.

Rozmowa z Robertem Michalskim, Prezesem Zarządu Zachodniopomorskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. W ostatnich tygodniach została zawarta umowa gwarantująca powierzenie Spółce ZARR prawie 430 mln zł na cele realizacji polityki

W jaki sposób ZARR został zaangażowany w projekt? Czy możemy powiedzieć, że to zupełnie nowe wyzwanie? - Decyzję o zaangażowaniu ZARR S.A. w proces dystrybucji środków zwrotnych z tzw. kolejnego obrotu w ramach Inicjatyw JEREMIE oraz JESSICA podjął Zarząd Województwa. Jest to odpowiedź na wcześniej rozpoznane potrzeby regionu i stale zmieniające się wymagania rynku. ZARR S.A. jest doświadczoną instytucją od ponad 20 lat, zajmującą się wspieraniem rozwoju gospodarczego z wykorzystaniem zewnętrznych

środków finansowych. Naszym podstawowym celem jest aktywizacja gospodarcza regionu, głównie poprzez wspieranie przedsiębiorstw. W tym celu w strukturach ZARR S.A. został stworzony Zachodniopomorski Fundusz Rozwoju, którego rolą będzie zarządzanie i dystrybucja przedmiotowych środków. Na czym polega idea utworzenia Zachodniopomorskiego Funduszu Rozwoju? - Zachodniopomorski Fundusz Rozwoju, to wehikuł finansowy stanowiący trwały ośrodek wsparcia zwrotnego w regionie. Na początek fundusz będzie zarządzał środkami zaangażowanymi w Inicjatywy JESSICA oraz JEREMIE w wysokości około 430 mln zł. W przyszłości do tej kwoty dołączone zostać powinny środki zwrotne zainwestowane w instrumenty finansowe w ramach RPO WZ 2014-2020. ZFR będzie wdrażał instrumenty finansowe adaptując ich parametry do zmieniających się stale uwarunkowań zewnętrznych w taki sposób, żeby aktywnie wspierać projekty inwestycyjne, prowadzące do zwiększenia innowacyjności w sektorze MŚP maksymalnie wypełniając wcześniej zdiagnozowane luki. Jaki wpływ decyzja o utworzeniu ZFR ma na spodziewane ograniczenie

środków z Unii Europejskiej po 2023r.? - ZFR będzie kontynuował działania zainicjowane w poprzednim okresie przy wykorzystaniu instrumentów finansowych. Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego powołując Zachodniopomorski Funduszu Rozwoju, miał na celu wprowadzenie rozwiązania umożliwiającego wspieranie polityki rozwojowej, które może załagodzić negatywny efekt spodziewanego ograniczenia dopływu środków z Unii Europejskiej po 2023 r. Można powiedzieć, że to perpetuum mobile dla regionu, a jakie jeszcze możliwości kryją się za tymi działaniami? - Odmienność środków zwrotnych polega na ich obrotowym charakterze zapewniającym wyższą efektywność zainwestowanych funduszy dzięki ich odnawialnemu charakterowi, który pozwala na wielokrotne angażowanie ich w finansowanie kolejnych projektów. To rzeczywiście finansowe perpetuum mobile. Dzięki niemu region zyskuje możliwość udzielania wsparcia dla większej ilości przedsięwzięć niż

w modelu dotacyjnym. Składa się na to również włączenie do systemu wsparcia sieci instytucji finansowych, a także przyciągnięcie dodatkowych środków oraz dywersyfikację ryzyka ponoszonego w trakcie inwestycji przez wszystkich uczestników procesu. W jakim stopniu założenia, o których mówimy pokrywają się z założeniami JEREMIE i JESSICA? - JEREMIE to inicjatywa mająca na celu zwiększenie dostępu firm z sektora MŚP do finansowania swoich inwestycji. Innymi słowy, JEREMIE miał na celu przede wszystkim pomoc w kreowaniu aktywności gospodarczej mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, znajdujących się w początkowej fazie działalności. Na te cele województwo wydzieliło w ramach RPO kwotę w wysokości 280 mln PLN, które następnie przekazało w zarządzanie Bankowi Gospodarstwa Krajowego, wytypowanemu do pełnienia funkcji Menadżera Zachodniopomorskiego Funduszu Powierniczego JEREMIE. Z kolei celem JESSICA jest wsparcie rozwoju obszarów miejskich oraz ich rewitalizacja zarówno w aspekcie

ekonomicznym, jak i społecznym. W tym przypadku, podobnie jak w Inicjatywie JEREMIE, mechanizm finansowy polegał na przekazaniu części środków z RPO Funduszom Rozwoju Obszarów Miejskich inwestującym następnie środki w projekty miejskie poprzez zwrotne instrumenty finansowe. Na realizację celów Inicjatywy JESSICA województwo przeznaczyło ponad 148 mln PLN. Podsumowując, jak przedstawiłby Pan główną misję ZFR? - Główną misją ZFR jest realizacja celów strategicznych Samorządu Województwa i zbudowanie silnej jednostki finansowej w regionie. Odbędzie się to poprzez stworzenie stabilnego i efektywnego uczestnika rynku. Priorytetowymi zadaniami będzie systematyczne monitorowanie zmieniającej się sytuacji gospodarczej, ale też śledzenie tworzących się powszechnie dostępnych, kompleksowych instrumentów finansowania dedykowanych polityce rozwojowej i odpowiadających potrzebom regionu w zakresie funkcjonalnym i terytorialnym.

„Dofinansowanie usług rozwojowych dla zachodniopomorskich MMŚP” - tak nazywa się nowy projekt, z którego fundusze dość szerokim strumieniem popłyną do zachodniopomorskich przedsiębiorców. Projekt jest realizowany w ramach Działania 6.1 z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2014 – 2020. Skierowany jest do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw mających swoją siedzibę (filię, delegaturę, oddział lub inną prawnie dozwoloną formę organizacyjną działalności podmiotu) w województwie zachodniopomorskim oraz ich

pracowników, którzy są zatrudnieni na terenie naszego województwa. Wsparcie udzielane będzie w formie refundacji, w wysokości od 50% do 80% kosztów usługi rozwojowej, maksymalnie do 400 000,00 zł, w zależności od statusu przedsiębiorcy. Refundacji mogą podlegać usługi rozwojowe widniejące w Bazie Usług Rozwojowych (BUR): Biuro Projektu: ul. św. Ducha 2 w Szczecinie e-mail uslugirozwojowe@zarr.com.pl Kontakt z Doradcą Przedsiębiorcy: 91 432 93 07 /91 432 93 18 / 91 432 93 12 91 813 64 50 / 91 432 93 08 / 91 432 93 36

www.uslugirozwojowe.parp.gov.pl, prowadzonej przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Zachodniopomorska Agencja Rozwoju Regionalnego SA zaprasza wszystkich przedsiębiorców na spotkania. Na przedsiębiorców czekają Doradcy Przedsiębiorcy, którzy udzielą konsultacji i pomocy przy wypełnianiu dokumentów. Terminy realizacji projektu: 01.06.2017 r. – 31.05.2020 r. Wysokość wsparcia ze środków EFS: Przedsiębiorstwo: • mikro: do 15 tys. zł • małe: do 75 tys. zł • średnie: do 400 tys. zł

FOT. ARCHIWUM

WYPALAJĄ BLACHĘ PLAZMĄ LUB AUTOGENEM GaskomTech z Karzcina jest jedną z nielicznych firm na Pomorzu, która specjalizuje się w obróbce na zlecenie grubych i dużych blach. Zbigniew Marecki zbigniew.marecki@polskapress.pl

GaskomTech, rodzinna firma z Karzcina koło Słupska, zaczynała od produkcji mebli technologicznych ze stali nierdzewnej. Dziś w coraz większym zakresie świadczy także usługi związane z obróbką metali. Choć działa w niewielkiej miejscowości, to zaopatruje w swój sprzęt wymagających klientów nie tylko z Pomorza, ale także z Norwegii, Szwecji, Danii, Niemiec, Holandii i Wielkiej Brytanii. Początkowo firma oferowała przede wszystkim grille plenerowe i komory wędzarnicze, a także m.in. przenośniki taśmowe. Teraz sprowadza także z Zachodu używane maszyny do obróbki metalu, które remontuje, sprawdza w działaniu

u siebie i oferuje zainteresowanym. - Klienci mogą w naszej siedzibie osobiście sprawdzić, jak działają maszyny, które chcą kupić - podkreśla Łukasz Jończyk z GaskomTechu. Dzięki rozwojowi nowoczesnego parku maszynowego firma zdecydowała się także wprowadzić do oferty usługi związane z obróbką metali. - Dysponujemy doskonale przygotowaną kadrą techniczną i wysoko wykwalifikowanymi specjalistami w dziedzinach inżynieryjno-technicznych oraz związanymi z obsługą maszyn CNC - wyjaśnia Łukasz Jończyk z GaskomTechu. Przedsiębiorstwo dba też o stałe podnoszenie jakości swojej kadry. Świadczą o tym liczne certyfikaty. Dzięki nowoczesnym urządzeniom pracownicy GaskomTechu wypalają blachę plazmą lub autogenem. Duży zakres stołu roboczego o wymiarach 2 na 8 metrów pozwala na cięcie detali o dużych gabarytach. Gwarancję jakości i terminowości daje nie tylko wykwalifikowany zespół fachowców, ale i wysokiej klasy sprzęt wypalarka ZINSER 2215 CNC 500. Jeśli chodzi o wykrawanie CNC, to wykrawarki przedsiębiorstwa GaskomTech wyposażone są w wielonarzędziowe magazyny, w których jednorazowo może znajdować się nawet i kilkadziesiąt narzędzi. Dzięki temu specjaliści spod Słupska mogą swobodnie kształtować zarówno bardzo skomplikowane elementy, jak i te najprostsze. - W praktyce tniemy gazem i plazmą. Możemy przeciąć blachy o grubości nawet 160 milimetrów, choć najczęściej w różnych firmach wykorzystywane są urządze-

nia, które przecinają blachy o grubości 30-40 milimetrów - mówią przedstawiciele karzcińskiej firmy. Do tego akurat usytuowanie narzędzi pozwala znacznie zmniejszyć czas przerobienia wykrawarki, co rzecz jasna wpływa na krótki czas realizacji zamówień. - Głównymi operacjami realizowanymi na wykrawarkach są wycinanie, okrawanie, dziurkowanie, odcinanie, przecinanie, nadcinanie i rozcinanie - wyliczają przedstawiciele firmy. Z kolei nowoczesne i profesjonalne prasy krawędziowe umożliwiają firmie GaskomTech oferowanie najwyższej jakości usług, jeśli chodzi o gięcie CNC blach. Wysoko wykwalifikowani fachowcy z Karzcina wygną na żądanie klienta nawet wyjątkowo skomplikowane kształty. Wyginana blacha może mieć długość nawet 4 metrów. Natomiast firmowa gilotyna może ciąć w prostej linii blachy o grubości do 20 milimetrów. Inne usługi oferowane przez pomorską firmę to m.in. toczenie, frezowanie, wytaczanie wielkogabarytowe, a także śrutowanie, malowanie i piaskowanie. Tę ostatnią usługę oferują dopiero od kilku tygodni. - Operację piaskowania stosuje się, aby bardzo dokładnie wyczyścić powierzchnię metalową ze starego lakieru lub rdzy. Piaskuje się za pomocą różnych materiałów czyszczących, jak m.in. piasek kwarcowy, piasek szklarski, żużel pomiedziowy i inne. W praktyce efekt piaskowania jest podobny do efektu szlifowania, ale w przypadku piaskowania oczyszczona powierzchnia jest o wiele gładsza - przekonuje i wylicza Łukasz Jończyk.

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

ul. Topolowa 31 75-669 Koszalin tel.: +48 570 50 77 50 e-mail: autamaxi.pl@gmail.com autaMaxi.pl to niezależna i nowoczesna firma świadcząca usługi zarówno dla firm, instytucji, agencji i klientów indywidualnych, dysponująca dopasowaną i elastyczną ofertą do danych potrzeb. W naszej ofercie każdy z klientów znajdzie rozwiązanie odpowiadające jego wymaganiom oraz możliwościom finansowym. W trosce o bezpieczeństwo i komfort naszych klientów, przez cały czas inwestujemy w nasz rozwój - nowe auta, bieżące przeglądy oraz modernizację znajdujących się w naszej ofercie pojazdów. Warto podkreślić, że auto zastępcze z OC sprawcy przysługuje każdej osobie poszkodowanej, która brała udział w wypadku samochodowym oraz w jego wyniku samochód został uszkodzony na tyle, że nie można nim bezpiecznie poruszać się po drodze. Auto zastępcze przysługuje poszkodowanemu również wtedy, jeśli w wyniku niewielkiej kolizji drogowej samochód pokrzywdzonego został dostarczony do naprawy w warsztacie i konieczne jest czekanie na jego naprawę. Aby bez problemu otrzymać auto zastępcze, konieczne jest ustalenie sprawcy wypadku.

autaMaxi.pl

AKTUALNE PROMOCJE I NOWOŚCI, PREZENTACJE AUT

St r e f a n a u k i

BIZNES I NAUKA

Firmy coraz chętniej współpracują z uczelniami wyższymi. Robią wspólne projekty i szkolą pracowników Polska nauka ma być silnie powiązana z biznesem i otoczeniem gospodarczym. Pieniądze z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego mają być kierowane do tych przedsiębiorców, którzy będą występować o współpracę do partnera naukowego. To korzyść płynąca zarówno dla firm, które mogą przygotować sobie pracowników, jak i uczelni, które zdobywają wsparcie i pomoc w kształceniu. Małgorzata Klimczak malgorzata.klimczak@polskapress.pl

FOT ANDRZEJ SZKOCKI

Duży nacisk na współpracę uczelni wyższych z otoczeniem gospodarczym, zakłada także projekt nowej ustawy o szkolnictwie wyższym, tak zwanej Ustawy 2.0. Poza tym czasy są takie, że niektóre regiony, chcąc zatrzymać absolwentów uczelni, wspierają ich edukację i zapewniają pracę po ukończeniu uczelni. Do tego niezbędna jest współpraca z firmami w regionie. Zachodniopomorskie uczelnie już od lat współpracują z otoczeniem gospodarczym, a firm chętnych do takiej współpracy jest

- TECHNIKA POSZŁA DO PRZODU, WIĘC MUSIELIŚMY SIĘ DOSTOSOWAĆ. I TAK NIEKTÓRZY SIĘ DZIWILI, ŻE TAK DŁUGO DZIAŁAMY NA TYM SPRZĘCIE - MÓWI DR INŻ. WIESŁAW JUSZKIEWICZ Z AKADEMII MORSKIEJ

Nowy symulator Akademii Morskiej Symulator systemu bezpieczeństwa nawigacji ARPA - Polaris 7.5, z czterema mostkami nawigacyjnymi, symulacyjno-radarowymi, służącymi m.in. do szkoleń radarowych.Szkolenia na tym sprzęcie odbywać będzie ponad 700 studentów nawigacji, ale także czynni zawodowo nawigatorzy, którzy zechcą podnieść swoje kwalifikacje podczas kursów.

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

FOT. ANDRZEJ SZKOCKI

CENTRUM PRZEMYSŁÓW KREATYWNYCH TO MIEJSCE, W KTÓRYM MOŻE POWSTAĆ GOTOWY PRODUKT OD ZAPROJEKTOWANIA DO WYKONANIA

coraz więcej. Oczywiście najszybciej dochodzi do współpracy z uczelniami technicznymi. - Mamy wiele umów podpisanych z firmami w ramach poszczególnych wydziałów mówi prof. Jacek Wróbel, rektor Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego. - Wszyscy zabiegamy o to, aby kształcenie studentów było na wysokim poziomie, z udziałem otoczenia gospodarczego i miało też charakter praktyczny. Oczywiście nie tylko kształcenie, współpracujemy z firmami także w celu prowadzenia wspólnych projektów. O naszej innowacyjności i gotowości na współpracę z gospodarką świadczy liczba zgłaszanych przez ZUT patentów. Pod tym względem plasujemy się na drugim miejscu w kraju, tuż za Politechniką Wrocławską, na ponad 400 uczelni. To świadczy o innowacyjnym i praktycznym charakterze badań prowadzonych przez naszych naukowców. Wdrożenie myśli naukowej do gospodarki nie jest łatwe, zwłaszcza w regionie o słabszym otoczeniu gospodarczym. Duże osiągnięcia na tym polu mają także Akademia Morska w Szczecinie, Pomorski Uniwersytet Medyczny czy Politechnika Koszalińska. Ale także uczelnie humanistyczne nawiązują kontakty z biznesem. - Sytuacja jest dynamiczna. Mamy kilka obszarów, w których funkcjonuje to dobrze, tutaj przykładem są kierunki ekonomiczne -

mówi prof. Edward Włodarczyk, rektor Uniwersytetu Szczecińskiego. - One mają kontakt ze środowiskiem gospodarczym i bankowym. Mamy podpisaną i realizowana umowę z Orlenem, dotyczącą pracy nad biopaliwami. W konsorcjum z Orlenem jest Uniwersytet Warmińsko-Mazurski i Uniwersytet Szczeciński. W tej chwili rozmawiamy o stworzeniu konsorcjum z Polską Grupą Energetyczną na temat szerokich badań nad energetyką i możliwości pracy w sektorze energetycznym. Myślę, że przed inauguracją roku akademickiego podpiszemy list intencyjny i pokażemy

Centrum Przemysłów Kreatywnych Jest to jednostka transferu wiedzy i technologii Akademii Sztuki w Szczecinie. CPK to połączenie 16 profesjonalnych laboratoriów oraz wiedzy i kreatywności naukowców i projektantów Akademii Sztuki. Jej celem jest wspieranie firm oraz instytucji poprzez współtworzenie innowacyjnych rozwiązań i wynajem laboratoriów. Swoimi działaniami i projektami twórcy chcą wpływać na rozwój miasta Szczecin i województwa zachodniopomorskiego. W Centrum Przemysłów Kreatywnych są specjalistyczne laboratoria dla firm z branży kreatywnej w celu realizacji prac naukowo-badawczych.

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

w jakim kierunku ta współpraca będzie szła. Szeroko współpracujemy również z sektorem bankowym. Również na uczelniach artystycznych powstają kierunki, które są niekoniecznie stricte artystyczne, ale mają znaczenie użytkowe, jak wzornictwo, grafika. Na Akademii Sztuki w Szczecinie powstało Centrum Przemysłów Kreatywnych, w którym na najnowocześniejszym sprzęcie realizowane są różne projekty. - Centrum Przemysłów Kreatywnych zostało uruchomione w styczniu 2016 roku. Na początku skupiliśmy się głównie na rozeznaniu rynku. Tak naprawdę zaczęło działać w ubiegłym roku tak już na 100 procent, czyli mówimy o roku akademickim 2016/2017 mówi prof. Dariusz Dyczewski, rektor Akademii Sztuki. - Zamknęliśmy ten rok akademicki pozytywnym wynikiem. Wszystko, co zostało zaplanowane przez dr Małachowską, zostało wykonane. Wszystkie parametry, które zostały nam narzucone, żebyśmy wykazali, że jest cel i sens istnienia tego Centrum, zostały wykonane, więc jesteśmy dobrej myśli. Szukamy kolejnych firm, kolejnych osób, które byłyby zainteresowane podpisaniem umów z nami celem współpracy. Myślę, że to wszystko będzie się działo powoli. Nie da się zrobić wszystkiego naraz. Musimy nabrać wiarygodności i pokazać partnerom, że jesteśmy dobrym współpracownikiem, od którego można oczekiwać dobrego produktu.

Nowa szkoła branżowa, czyli powrót do dobrych praktyk

Prywatna i nowoczesna szkoła zawodowa powstaje w Świnoujściu. Będzie uczyć obróbki metali, a praktyki uczniowie będą odbywać w firmie – założycielu szkoły. W regionie to pierwszy tego typu projekt. Wiele mówi się o łączeniu szkolnictwa zawodowego z biznesem, o dostosowywaniu jego oferty do potrzeb rynku pracy itp. Dzięki środkom unijnym wiele szkół podejmuje taką współpracę, na której efekty musimy jednak poczekać kilka lat. „W Świnoujściu w rozmowach z kilkoma współpracującymi firmami słyszeliśmy, że z chęcią zaangażują się w taki projekt. Brakowało jednak determinacji, aby podjąć się jego realizacji. Zrobiła to dopiero firma AKS Poland, która podjęła decyzję o utworzeniu własnej placówki” – mówi Arsen Trochimczuk z firmy Art of Business, doradzającej szkole. AKS Szkoła Techniczna rusza 1 września tego roku. Na początek chce przygotowywać do nauki 20 uczniów rocznie. Posiada wszystkie uprawnienia branżowej szkoły I stopnia. Na początku zajęcia prowadzone będą dla dwóch kierunków: ślusarz i operator obrabiarek skrawają-

cych. „Chcemy, aby uczniowie kończący naszą szkołę, mogli łatwo znaleźć pracę, najlepiej oczywiście w naszym zakładzie. Chcemy ich nauczyć nie tylko obsługi maszyn, ale także projektowania produktów w 3D i przenoszenia tych projektów do oprogramowania. Po nauce oferujemy im dalszą karierę w AKS Poland” – mówi Anna Stecyk, dyrektor szkoły. W ramach RPO Województwa Zachodniopomorskiego szkoła stara się o uzyskanie dotacji na zakup najnowocześniejszych maszyn, profesjonalnych komputerów z oprogramowaniem oraz urządzeń pomiarowo – kontrolnych. Dokumentację opracowuje firma Art of Business. „Jest to pierwszy tego typu projekt w naszej historii. Do tej pory pozyskiwaliśmy dotacje głównie dla firm na rozwój, chociaż mamy w swoim dorobku nietypowe projekty m.in. na meliorację ogrodów działkowych czy budowę kładki

pieszej. Lubimy przecierać szlaki i widzimy ze strony firmy AKS ogromne zaangażowanie, więc jesteśmy dobrej myśli” – mówi Jakub Szczodry, specjalista ds. funduszy unijnych. Naukę w szkole uczniowie kończyć będą z tytułem zawodowym oraz referencjami od firmy AKS Poland, które w branży mają dużą wartość z uwagi na profesjonalizm świadczonych przez nią usług. Pierwszy krok, aby odczarować wizerunek szkół zawodowych jako tych gorszych i mało profesjonalnych został wykonany. Czas na młodych i zdolnych, którzy będą chcieli z tej możliwości skorzystać. Projekt realizowany we współpracy z firmą Art of Business Finanse i Ubezpieczenia Sp. z o.o. S.K. www.aks.szkola.pl www.artofbusiness.com.pl

Art of Business Finanse I Ubezpieczenia Sp. z o.o. S.K. Wybrzeże Władysława IV przeprawa promowa I piętro 72-600 Świnoujście tel.+48 91 888 88 44 tel. kom.: +48 669 921 145 e-mail: biuro@artofbusiness.com.pl www.artofbusiness.com.pl

Doradzamy w biznesie 946

milionów złotych - łączna wartość sfinansowanych projektów

firm współpracujących Działamy z firmami z całej Polski

98%

skuteczności Jesteśmy skuteczni w pozyskiwaniu dotacji

milionów złotych Nasi Klienci na inwestycje pozyskali dotacje o łącznej kwocie ponad 26 mln zł

Z nami: l Oszczędzasz czas - formalności załatwimy za Ciebie, skupisz się na swoim biznesie, l Masz pewność - korzystasz z naszego wieloletniego doświadczenia i wiedzy, l Otrzymasz fachową pomoc - pomożemy Ci na każdym etapie realizacji Twojego projektu, l Bazujesz na doświadczeniu - naszymi klientami są firmy z sektora MŚP oraz duże przedsiębiorstwa, l Masz wybór dzięki szerokiej ofecie - realizujemy projekty warte od kilkuset tysięcy do kilkunastu milionów złotych, l Masz gwarancję skuteczności - 98% złożonych wniosków zakwalifikowało się do dofinansowania.

Doradzamy kompleksowo Masz pomysł na biznes, ale nie masz środków finansowych na jego realizację? Zgłoś się do nas, pomożemy Ci wdrożyć plan w życie. l Pomoc w ocenie ekonomicznej i biznesowej - pomożemy Ci w ocenie Twojego pomysłu, obiektywnie spojrzymy na możliwości, l Analiza dostępnych możliwości finansowania - zaproponujemy Ci najlepsze formy finansowania dopasowane do Twoich wymagań, l Kompletowanie dokumentacji i biznes plan l Prace operacyjne, l Rozliczanie projektu i nadzór finansowy.

SPRÓBUJ GOLFA! l wyjazdy integracyjne l spotkania biznesowe l eventy l imprezy okolicznościowe

www.golfkcc.pl Kamień Country Club Grębowo 42, 72-400 Kamień Pomorski

tel. 605-044-452

St r e f a p raw n a

PRAWO DLA PRZEDSIĘBIORCÓW I BIZNESU

TROCHĘ ŁATWIEJ WIERZYCIELOM Uproszczone sądowe postępowanie cywilne - to sposób na szybsze i tańsze odzyskiwanie należności. W czerwcu weszły w życie przepisy korzystniejsze dla wierzycieli. Nie ma chyba dla przedsiębiorcy ważniejszej sprawy niż terminowa i pełna zapłata za towar, usługę, zlecenie. 1 czerwca 2017 r. weszły w życie przepisy ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności. Przedmiotowa ustawa wprowadziła szereg ułatwień dla wierzycieli, poprawiając ich sytuację na drodze dochodzenia należności. Jedną z zasadniczych zmian jest zwiększenie progu wartości roszczeń dochodzonych w cywilnym postępowaniu uproszczonym z kwoty 10 tys. zł do 20 tys. Dla wierzycieli oznacza to nie tylko dużo niższe i stałe opłaty od pozwów wnoszonych w tym trybie, ale przede wszystkim możliwość uzyskania tytułu egzekucyjnego, bez konieczności oczekiwania na wyrok. Dla kogo prościej? Postępowanie uproszczone jest procesowym postępowaniem odrębnym, uregulowanym w dziale VI ustawy z 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego i należy do spraw rozstrzyganych przez sądy rejonowe. Z powództwem o zapłatę może wystąpić zarówno osoba fizyczna, osoba prawna, jak również jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która dochodzi roszczeń z umów, rękojmi,

Prawo bez tajemnic Karolina Święch, autorka publikacji, pracuje w koszalińskiej kancelarii prawnej Witaszek, Wroński i Wspólnicy Sp. k. Jeśli zainteresowała was ta problematyka, piszcie do autorki. Jeśli uważacie, że na łamach „Strefy Biznesu“ należy poruszyć podobne zagadnienia z dziedziny prawa dla przedsiębiorców, czekamy na sugestie: swiech@wwiw.pl

gwarancji jakości lub niezgodności rzeczy sprzedanej konsumentowi, przy czym wartość przedmiotu sporu w tych sprawach nie może przekroczyć 20.000 złotych. Ograniczenie kwotowe nie dotyczy natomiast spraw, których przedmiotem jest żądanie zapłaty czynszu najmu i opłat związanych z korzystaniem z lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej. W praktyce, z powództw wytaczanych w postępowaniu uproszczonym najczęściej korzystają przedsiębiorcy, dochodzący swych praw z tytułu umów sprzedaży, dostawy towarów, robót budowlanych, a także spraw z zakresu prawa pracy, wynikających z umów o pracę, np. za szkody wyrządzone w mieniu pracodawcy czy z tytułu naruszenia umownych zakazów konkurencji. Wypełnij formularz Pozew w postępowaniu uproszczonym należy złożyć na urzędowym formularzu, którego aktualny wzór znajdziemy m.in. na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości (ww.ms.gov.pl) w dziale „Działalność” i podstronę formularze. Jego wypełnienie nie powinno przysporzyć nam większych trudności (wystarczy uważnie przeczytać pouczenia znajdujące się przy każdej rubryce, zaś niepotrzebne lub puste rubryki odpowiednio przekreślić). Ważne jest przy tym precyzyjne określenie dochodzonego przez nas roszczenia, rodzaju odsetek oraz dane identyfikacyjne strony pozywanej. Co istotne, w treści pozwu należy wskazać na podstawę naszego żądania, którego źródłem powinna być umowa (przy czym nie jest wymagane, aby umowa ta była zawarta przez strony procesu). Uproszczona decyzja Samo złożenie prawidłowo wypełnionego pozwu na urzędowym formularzu nie gwarantuje rozpoznania sprawy w postępowaniu uproszczonym, a w konsekwencji wydaniem tytułu egzekucyjnego. Przewodniczący wydziału obligatoryjnie i z urzędu zbada, czy dana sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym. Pozew na urzędowym formularzu spełnia jednak

wszystkie wymogi formalne pozwu zwykłego, a jego wniesienie w sprawie, która nie należy do zakresu spraw rozpoznawanych w trybie uproszczonym nie stanowi błędu. W sytuacji odwrotnej, niewniesienie pozwu na urzędowym formularzu, w sprawie rozpoznawanej w postępowaniu uproszczonym, skutkować będzie wezwaniem do usunięcia braku formalnego w terminie tygodniowym, pod rygorem zwrotu pozwu. Sąd postąpi analogicznie w przypadku, gdy błędnie wypełnimy formularz bądź pozew zawierał będzie inne braki uniemożliwiające nadanie sprawie prawidłowego biegu. Gdy sprawa jest zawiła Postępowanie uproszczone różni się od postępowania zwykłego m. in. tym, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie powinien budzić wątpliwości sądu, a więc wymagać np. przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego. Jeśli sąd uzna, że sprawa jest szczególnie zawiła lub jej rozstrzygnięcie wymaga wiadomości specjalnych, rozpozna ją z pominięciem przepisów postępowania uproszczonego. W sytuacji takiej, pomimo skierowania sprawy do postępowania zwykłego, sąd nie zażąda opłaty uzupełniającej od pozwu. Opłaty od pozwu pozostają bez zmian. Uzależniona są od wartości dochodzonego roszczenia i wynosi: - 30 zł dla roszczeń do 2.000 zł; - 100 zł dla roszczeń 2.000 - 5.000 zł; - 250 zł – dla roszczeń 5.000 - 7.500 zł; - 300 zł dla roszczeń powyżej 7.500 zł. Krok dla przesięborców Nowe przepisy to zwrot ustawodawcy w kierunku przedsiębiorców. Prawidłowo wypełniony formularz oraz załączenie dokumentów nie budzących wątpliwości w zakresie dochodzonego przez nas roszczenia, skutkować będzie wydaniem przez sąd nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, który po zaopatrzeniu go w klauzulę wykonalności, stanowić będzie podstawę do postępowania egzekucyjnego i względnie szybkiego odzyskania naszej należności. Karolina Święch

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

LEXUS LS – W GARNITURZE, ALE NA SPORTOWO. CO KRYJE PIĄTA GENERACJA?

Dziś nikogo nie dziwi prezes poważnej firmy, wysiadający ze swej limuzyny w sportowym ubraniu. Podobnie zmieniły się luksusowe samochody, czego dowodem jest nowy Lexus LS. Wojciech Frelichowski wojciech.frelichowski@polskapress.pl

St r e f a m o t o

Na polski rynek wchodzi właśnie piąta generacja modelu LS, który jest flagową limuzyną Lexusa. Najnowsza generacja tego auta została zaprezentowana w styczniu tego roku na wystawie North American International Auto Show w Detroit. Już samą sylwetką różni się diametralnie od pierwszego modelu LS z początku lat 90. XX wieku. Klasyczną limuzynę o trójbryłowym nadwoziu zastąpiło auto o dynamicznej sylwetce, przypominającej bardziej sportowe coupe. Jak informuje japoński producent, nowego Lexusa LS zbudowano w oparciu o nowatorską architekturę GA-L (Global Architecture for Luxury vehicles), zastosowaną po raz pierwszy w sportowym coupe LC. Nowy model zyskał dynamiczną sylwetkę z linią nawiązującą do aut typu coupe. Jest równocześnie dłuższy i szerszy od swojego poprzednika, a przy tym niższy o 15 mm. Wykorzystanie nowej platformy, a także wysoko wytrzymałej stali i stopów aluminium umożliwiło zwiększenie sztywności nadwozia przy zmniejszeniu jego masy o ponad 90 kg w stosunku do poprzedniej generacji. Obniżono przy tym położenie środka masy pojazdu, co w połączeniu z większą sztywnością struktury ma zapewnić lepsze własności jezdne.

sportowych bolidów, rozwija moc 415 koni mechanicznych i maksymalny moment obrotowy 600 Nm – osiągi znacznie lepsze, niż silnik V8 – zapewniając przy tym mniejsze zużycie paliwa. Napęd przekazywany jest na tylne koła za pośrednictwem 10-stopniowej, automatycznej skrzyni biegów. To pierwsza taka przekładnia w segmencie luksusowych limuzyn. Wcześniej została wypróbowana w sportowym coupe Lexus LC. Jej zaletą jest bardzo szybkie przełączanie biegów. Zatem biorąc pod uwagę moc silnika oraz działanie skrzyni biegów, nie dziwi, że Lexus LS przyspiesza od 0 do 100 km/h w czasie około 4,5 sekundy. Oczywiście nie mogło rownież zabraknąć wersji hybrydowej, czyli z dwoma silnikami - spalinowym i elektrycznym. Już od wielu lat Lexus przyzwyczaił nabywców do napędu hybrydowego. Jest to jeden z symboli tej marki. Odmiana hybrydowa miała swą premierę w marcu, podczas salonu samochodowego w Genewie. Lexus LS 500h napędzany jest nową jednostką Multi Stage Hybrid System, którego łączna moc wynosi 359 KM. Stanowi ona połączenie benzynowego silnika V6 o pojemności 3,5 litra, silników elektrycznych oraz trwałych przekładni. Według danych fabrycznych, napęd Multi Stage Hybrid rozpędza Lexusa LS 500h do 100 km/h w 5,4 s. Zastosowanie dodatkowej przekładni pozwoliło też na uzyskiwanie wysokiej prędkości jazdy przy niższej prędkości obrotowej silnika – przekłada się to na oszczędność oraz niski poziom hałasu. LS 500h może poruszać się z prędkością nawet 140 km/h napędzany tylko silnikami elektrycznymi.

Dynamics Integrated Management). Układ ten nadzoruje pracę hamulców, układu kierowniczego, napędu i zawieszenia nie tylko pod kątem zapewnienia jak największego komfortu jazdy, ale również bezpieczeństwa. Własności jezdne dodatkowo poprawiają aktywne drążki stabilizujące i system LDH (Lexus Dynamic Handling) z niezależnym sterowaniem przednich i tylnych kół. Ciekawostką jest funkcja ułatwienia dostępu do samochodu. Po odblokowaniu

Lexus LS piątej generacji łączy prestiż i komfort ze sportową wygodą, będąc jednocześnie samochodem reprezentacyjnym drzwi przy użyciu elektronicznego kluczyka samochód nieco się podnosi, a boczne wyprofilowania fotela odchylają się, ułatwiając zajęcie miejsca za kierownicą.

FOT. LEXUS

Sześć cylindrów i wystarczy Adekwatny do bardziej sportowego charakteru flagowego modelu Lexusa jest również napęd. Po raz pierwszy w historii modelu zamiast pięciolitrowego silnika V8, który w różnych wersjach napędzał cztery dotychczasowe generacje LS, zastosowano sześciocylindrowy silnik widlasty z podwójnym turbodoładowaniem. Jednostka ta, skonstruowana od podstaw w oparciu o technologie rodem ze

FOT. LEXUS

Dyktat elektroniki Na większą stabilność i precyzję prowadzenia wpływa również nowe, wielowahaczowe zawieszenie ze stopów lekkich. Nad stabilnością i precyzją prowadzenia czuwa także ulepszony elektroniczny system VDIM (Vehicle

LEXUS LS

KLASYCZNĄ LIMUZYNĘ O TRÓJBRYŁOWYM NADWOZIU ZASTĄPIŁO AUTO O DYNAMICZNEJ SYLWETCE, PRZYPOMINAJĄCEJ BARDZIEJ SPORTOWE COUPE

OBNIŻONO POŁOŻENIE ŚRODKA MASY POJAZDU, CO W POŁĄCZ LEPSZE WŁASNOŚCI JEZDNE

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

FOT. LEXUS

ELEKTRONICZNA TABLICA PRZYRZĄDÓW ZAOPATRZONA JEST W WYŚWIETLACZ NAWIGACYJNY O PRZEKĄTNEJ 12,3 CALA

FOT. LEXUS

Wyrafinowane wnętrze Tak prezentuje się Lexus LS pod kątem mechanicznym. Ale w luksusowej limuzynie istotne znaczenie ma wnętrze auta i jego wyposażenie. Pod tym kątem kabina modelu LS otrzymała szereg najnowszych technologii. Przednie fotele z możliwością elektrycznej regulacji położenia i kształtu wzdłuż 28 osi zaopatrzone są w ogrzewanie, chłodzenie i funkcję masażu Shiatsu – funkcje te dostępne są również dla tylnych foteli. Elektroniczna tablica przyrządów zaopatrzona jest w wyświetlacz nawigacyjny o przekątnej 12,3 cala, a istotne dla kierowcy informacje mogą być też wyświetlane w polu widzenia kierowcy przez największy w historii, kolorowy wyświetlacz projekcyjny HUD o przekątnej 24 cali. Jednocześnie zadbano o wrażenia estetyczne, bowiem kabinę zaprojektowano wykorzystując japońskie tradycje. Najciekawszym jego przykładem jest wykończenie drzwi. Uwagę zwraca m.in. spora, iskrząca się srebrzyście płytka przy nasadzie klamki. Wygląda jak chromowany metal, a tymczasem jest to... kryształ. Element ten został zaprojektowany przez mistrzów kiriko, japońskiej sztuki szlifowania kryształów, wywodzącej się jeszcze z okresu Edo, gdy Japonią rządzili szoguni. Tłem dla kryształowej płyty jest wewnętrzna okładzina drzwi o intrygującym wzorze. Powstała ona z plisowanej tkaniny a inspiracją było origami – sztuka tworzenia wyrafinowanych dekoracji przez wielokrotne składanie papieru. Deseń całości składa się z rytmicznie powtarzającego się kształtu litery L, inicjału marki Lexus.

ZENIU Z WIĘKSZĄ SZTYWNOŚCIĄ STRUKTURY MA ZAPEWNIĆ

PRZEDNIE FOTELE Z MOŻLIWOŚCIĄ ELEKTRYCZNEJ REGULACJI POŁOŻENIA I KSZTAŁTU WZDŁUŻ 28 OSI ZAOPATRZONE SĄ W OGRZEWANIE, CHŁODZENIE I FUNKCJĘ MASAŻU

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

FOT. SEBASTIAN WOŁOSZ

St r e f a z d r o w i a

PRYWATNA SŁUŻBA ZDROWIA

PRZYCHODNIA SZCECIŃSKA TO PLACÓWKA, KTÓRĄ WYMARZYLI SOBIE JEJ ZAŁOŻYCIELE. NOWOCZESNA, DOSTĘPNA Z PERSPEKTYWĄ

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

PRYWATNA SŁUŻBA ZDROWIA

W sektorze zdrowia jest wiele do zrobienia. Są już pierwsi, którzy to widzą i... idą na swoje Dzisiejsi pacjenci mają coraz większe oczekiwania, którym publiczna służba zdrowia nie zawsze potrafi sprostać. Dzięki tym, którzy mają kompetencje i odwagę, by działać u siebie, opcji do wyboru jest więcej Anna Folkman anna.folkman@polskapress.pl

- Wraz z żoną od dawna marzyliśmy, aby stworzyć swoje miejsce pracy, w którym wszystko przygotujemy wedle naszych wyobrażeń o funkcjonowaniu nowoczesnego centrum medycznego z praktyką lekarza rodzinnego – zaczyna Jacek Bujko, lekarz rodzinny. - W ciągu ostatnich lat współpracowałem jako lekarz-zastępca z kilkoma tuzinami różnych przychodni w całej Polsce, w kilku szkoliłem się w ramach szkolenia specjalizacyjnego z medycyny rodzinnej oraz brałem udział w stażach w Holandii, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii - miałem więc możliwość zapoznania się z całą gamą różnych placówek medycznych. Marzyłem o wprowadzeniu w życie najlepszych z wzorców, rozwiązań i technologii podpatrzonych w Polsce i w Europie. Zdawałem sobie sprawę, że nie będzie to możliwe jeżeli zatrudnię się w czyjejś przychodni w Szczecinie. Praca „u kogoś” jest o wiele wygodniejsza, jednak działające przychodnie ciężko gruntownie zreformować i trzeba by zacząć od zera. Otrzymałem też kilka bardzo dobrych ofert pracy z innych miast, gdzie prawdopodobnie praca zbliżona byłaby do mojego ideału, jednak nie chciałem opuszczać Szczecina. Wraz z żoną uznaliśmy, że albo wybierzemy marzenia albo wygodę i... idealizm zwyciężył. Ważne jest wsparcie Jak przyznaje lekarz, założenie przychodni lekarskiej jest dość skomplikowane. Trzeba było wybrać odpowiednią lokalizację, w której brakuje przychodni POZ, opracować biznesplan i kosztorysy, uzyskać kredyt, stworzyć projekty lokali oraz w tym przypadku, przekształcić dwa lokale mieszkalne w jeden lokal usługowy i po założeniu podmiotu leczniczego - zawrzeć umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. - Z perspektywy czasu mamy wrażenie, że najtrudniejsze było przekształcenie loka-

lu. Liczba prac projektowych, poprawek, pozwoleń, opóźnień, odbiorów i różnych problemów z tym związanych bardzo nas zaskoczyła – przyznaje lek. Jacek Bujko. Było nam szczególnie trudno, ponieważ działo się to w okresie mojego egzaminu specjalizacyjnego, a nie udało nam się zapewnić żłobka dla naszego drugiego dziecka i spodziewaliśmy się trzeciego. Jesteśmy więc bardzo szczęśliwi, że ze wsparciem wielu osób udało nam się założyć i uruchomić własną placówkę. Pierwsze plany o własnej przychodni pojawiły się w głowie lekarza w 2014 roku. Całość pracy nad realizacją zajęła ponad dwa lata, z czego prawie 9 miesięcy zajęło samo uzyskanie kredytu. Ale udało się, Przychodnia Szczecińska opiekuje się pacjentami od 1 stycznia 2017 roku. Stawiają na nowoczesność - Prowadzimy nowoczesne centrum medyczne, które udostępnia część swoich świadczeń płatnikowi publicznemu, czyli Narodowemu Funduszowi Zdrowia – kontynuuje lekarz. - W ramach NFZ jako specjalista medycyny rodzinnej opiekuję się pacjentami od najmłodszych do najstarszych - od noworodków do seniorów - zajmując się profilaktyką chorób, diagnozą i terapią, a także kontynuacją leczenia pacjentów poradni specjalistycznych. Prowadzę patronaże noworodków, badania bilansowe dzieci i kwalifikuję do szczepień ochronnych. Osoby od 35. roku życia co pięć lat mogą liczyć na badania kontrolne, wykrywające cukrzycę i choroby układu krążenia. Nad naszymi pacjentami czuwa doświadczony personel pielęgniarski a noworodki, dziewczęta, kobiety i ciężarne są pod opieką położnej w ramach wizyt domowych i konsultacji w naszej przychodni. Mamy własny punkt pobrań badań laboratoryjnych, czynny codziennie, a pielęgniarki pobierające w nim krew do badań mają duże doświadczenie w pobraniach nawet u najmniejszych dzieci. Opiekujemy się także osobami czasowo przebywającymi w Szczecinie, które

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

wymagają pilnej konsultacji ze względu na nagłe dolegliwości - są to zarówno osoby ubezpieczone w Polsce lub innych krajach Unii Europejskiej. Zespół Przychodni Szczecińskiej dużą wagę przywiązuje do nowoczesnych technologii, komunikacji z pacjentami i organizacji pracy. Pracuje na systemie elektronicznej dokumentacji medycznej, który umożliwiadostęp dla pacjentów także poprzez e-maile i media społecznościowe. W przychodni wystawia się elektroniczne zwolnienia lekarskie. Usługi szpitalne Rosnące zapotrzebowanie na wysokiej jakości usługi lekarskie i szpitalne sprawiło, że w Szczecinie powstało kilka dużych centrów medycznych. Jednym z nich jest Dom Lekarski S.A. , który ruszył w 2001 roku. - Obecnie prowadzimy w Szczecinie cztery ośrodki, w których odbywają się konsultacje specjalistyczne oraz trzy oddziały szpitalne z nowocześnie wyposażonymi salami operacyjnymi - podaje Karolina Dymkowska z Domu Lekarskiego. Ponieważ coraz więcej pacjentów chce być leczonych szybko i skutecznie, w komfortowych warunkach, zapotrzebowanie na nasze usługi rośnie. Do ośrodków Domu Lekarskiego należą m.in.: Centrum Medyczne przy ul. Rydla, czyli pierwsza przychodnia, gdzie pacjenci do tej pory mogą skorzystać z usług świadczonych w ramach ubezpieczenia NFZ, m.in. ze stomatologii. Kolejne Centrum, tym razem prywatne, to Centrum Medyczne w C.H. Turzyn, gdzie odbywają się konsultacje specjalistyczne, m.in. z zakresu ortopedii, okulistyki, a także zaawansowane badania USG i rehabilitacja dla pacjentów ortopedycznych i po zabiegach. Drugim z Centrów prywatnych jest ośrodek w Piastów Office Center, który oprócz konsultacji specjalistów oferuje leczenie szpitalne. Ośrodek wyposażony jest w nowoczesną salę operacyjną oraz oddział szpitalny dla pacjentów po zabiegach. We wszystkich ośrodkach przyjmuje ponad 150 lekarzy. bb

- POŁOŻNĄ MOŻNA SOBIE WYBRAĆ. WARTO POSZUKAĆ NA RYNKU TAKIEJ, KTÓRA SPEŁNI NASZE OCZEKIWANIA - MÓWI KRYSTYNA CZECHOWSKA

Położne idą na swoje Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Położnej Krystyna Czechowska, Dorota Fryc to nowy gabinet, który od 1 sierpnia zaczął działać w Szczecinie. Położne mają podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenie usług na rzecz ciężarnej, położnicy i rodzącej, poza NFZ oferują też kompleksową opiekę położnej od urodzenia do późnej starości. Ich kompetencje są szerokie. Samodzielne praktyki zawodowe położne i pielęgniarki mogą tworzyć od lat 90. XX wieku. Mimo to gabinety zaczęły powstawać stosunkowo niedawno. Pielęgniarki i położne nie były gotowe do tego, by sprostać wymaganiom NFZ i zacząć pracować samodzielnie na własne nazwisko, własną firmę i wystartować ze swoim wkładem finansowym, by utworzyć gabinet. Powoli się to zmienia. Pierwszy taki gabinet w Szczecinie powstał kilka lat temu i był jedynym w naszym mieście. W tym roku, od 1 sierpnia zakres takich usług, świadczonych przez indywidualnie praktykujące położne, zasiliły Krystyna Czechowska i Dorota Fryc. Jak zacząć - Po pierwsze trzeba mieć pomysł

FOT. SEBASTIAN WOŁOSZ

PRYWATNA SŁUŻBA ZDROWIA

FOT. SEBASTIAN WOŁOSZ

St r e f a z d r o w i a

LEK. JACEK BUJKO, ZAŁOŻYCIEL PRZYCHODNI SZCZECIŃSKIEJ, STAWIA NA NOWOCZESNOŚĆ I CZERPIE WZORCE Z EUROPEJSKICH STANDARDÓW

na siebie i zarejestrować działalność gospodarczą. Nasza praca w różnych placówkach, doświadczenie zdobyte na różnych stanowiskach, wzmocniły bardzo nasze kompetencje i dzięki temu mogłyśmy wyjść na rynek i świadczyć usługi – zaczyna mgr Krystyna Czechowska. Po zarejestrowaniu działalności, położne musiały uzupełnić w izbach pielęgniarskich fakt, że nie pracują już w podmiocie leczniczym, ale same są takim podmiotem i wykonują indywidualną działalność. - Formalności trwały około trzech miesięcy. Oprócz umów urzędowych, trzeba było zawrzeć także umowę na gabinet. Gabinet musiał spełniać odpowiednie wymogi sanepidu, BHP itp. Trzeba było dopełnić najmniejszych formalności, nawet takich, jak zawarcie umowy na wywóz odpadów – wymienia Krystyna Czechowska. - Udało nam się znaleźć gotowy gabinet, co prawda jest to gabinet lekarski – ginekologiczny, ale zmodyfikowałyśmy jego wyposażenie pod kątem naszych potrzeb. Korzystamy z niego wymiennie z panią doktor, która w nim przyjmuje w określonych dniach i godzinach. Właścicielem lokalu jest spółdzielnia. Sama rejestracja działalności nie jest

trudna. Zabiera sporo czasu, ale wszystko wykonuje się krok po kroku. - Najtrudniejszą dla nas rzeczą było zakontraktowanie usług – wtrąca dr n. zdr. Dorota Fryc. - NFZ ma określone wymogi, które trzeba spełnić i przydaje się tutaj znajomość oprogramowania komputerowego. Razem do porodu Z położnymi z Indywidualną Specjalistyczną Praktyką Położnej można rodzić, ale tylko „komercyjnie”. - Położna w ramach świadczenia komercyjnego może towarzyszyć kobiecie przy porodzie, jako doula, osoba wspierająca – wyjaśnia Czechowska. - Jeśli jednak kobieta chciałaby, by ta położna przyjęła jej poród, musi zgodzić się na to szpital, do którego trafi kobieta. Wtedy położna może przyjąć poród swojej pacjentki w ramach wolontariatu. Oczywiście taki wolontariat możliwy jest w porozumieniu ze szpitalem, po podpisaniu umowy na wolontariat. Wtedy pacjentka może rodzić ze swoją położną, z którą przygotowywała się do porodu. Szpital Zdroje podpisuje takie wolontariaty, choć stawia pewne warunki. My te warunki spełniamy.

STREFA BIZNESU 08.2017 WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

Sprawdzony i polecany leasing w województwie zachodniopomorskim!  Leasing samochodów osobowych i dostawczych  Leasing maszyn, rolniczych, budowlanych  Leasing urządzeń medycznych  Leasing komputerów i oprogramowania  Wynajem długoterminowy samochodów  Leasing bez BIK  Faktoring

4 7 3 303 ied

dow i ń o w

Zadz Leasing-Experts al. Wojska Polskiego 29 70-475 Szczecin e-mail: szczecin@leasing-experts.pl

www.le-szczecin.pl

503

ięce w ę i s z

St r e f a p ra c y

WYZWANIA PRZEDSIĘBIORCY: WIELKA BITWA O RYNEK ZBYTU Rozmowa z Janem Czechowiczem. prezesem firmy PlASMET z podsłupskiego Widzina, przedsiębiorcą roku branży motoryzacyjnej.

W czerwcu br. w Rawie Mazowieckiej odbył się dorocznym Kongres Przemysłu Motoryzacyjnego pod nazwą „AutoEwent 2017”. Brały w nim udział firmy z całej Polski oraz zagraniczne, współpracujące z polskim przemysłem motoryzacyjnym. Zostały tam przyznane dwie ważne dla tego środowiska nagrody. Nagrodą w kategorii Inwestycja Roku 2017 uhonorowano firmę Volkswagen za uruchomienie we Wrześni produkcji nowego modelu samochodowego Crafter. Natomiast nagrodę w kategorii Menedżer Roku 2017 otrzymał Jan Czechowicz, prezes firmy PLASMET Czechowicz z Widzina. W ten sposób uhonorowano go za wieloletni i konsekwentny wkład w rozwój polskiego przemysłu motoryzacyjnego. Nie jestem znawcą nagród i wyróżnień biznesowych, ale ktoś, kto realnie je ocenia, twierdzi, że to bardzo prestiżowe wyróżnienie w sektorze motoryzacji. Wypada więc jakoś wyjaśnić tło tego wyróżnienia. Jakkolwiek to zabrzmi, byłem bardzo zaskoczony i nawet długo się zastanawiałem, skąd na mnie spadł ten splendor. Oczywiście jesteśmy bardzo długo na rynku i nadal się rozwijamy. Pozyskujemy nowych partnerów a sprzedaż rośnie. Przewidujemy, że tylko w ciągu najbliższego roku zwiększymy ją o 35 proc. Ale wydaje mi się, że głównie zauważone i docenione zostało to, że jesteśmy w 100 proc. polską firmą, co w branży motoryzacyjnej nie jest w naszym kraju rzeczą zwyczajną. W tym sektorze całkowicie polskich firm jest może kilkanaście. To wyróżnienie jest dla mnie bardzo ważne, tym bardziej że zostało przyznane przez

FOT. KRZYSZTOF PIOTROWSKI

Krzysztof Nałęcz krzystof.nalecz@polskapress.pl

ludzi z branży, w której działam od wielu lat. Odbieram to jako docenienie nie tylko dla mnie, ale także jako nagrodę dla wysiłku całego zespołu moich współpracowników. Zdrowy biznesu to podstawa rozwoju kraju. Co władze centralne i lokalne mogą dla niego zrobić? Biznes potrzebuje przejrzystości przepisów, dobrego skomunikowania, dostępności fachowej kadry i możliwości spędzania wolnego czasu, czyli miejsc rozrywki. Te są obszary, za które odpowiadają władze. Np. w przypadku Słupska wbrew pozorom jeszcze do niedawna było całkiem nieźle. Ostatnio jest gorzej, ale i są nadzieje na poprawę. Bardzo liczyliśmy na budowę trasy S6, z którą teraz są jednak kłopoty. Interesuje mnie rynek pracy. Szkolnictwo zawodowe w regionie podupadło, zresztą

jak w całej Polsce. Próby reanimacji wyglądają sensownie, ale są to nieskoordynowane działania. Choćby tworzenie klas specjalistycznych pod konkretnych przedsiębiorców. Jest już pewna elastyczność pod „klienta”, ale bez programowej wizji przyszłości. Sam mam taką klasę patronacką, która szkoli specjalistów obróbki metalu. W branży są coraz nowocześniejsze technologie. Bez tego nie miałbym dopływu nowej kadry. To sprawa kluczowa, a rzeczywiście niełatwa. To bardzo ogranicza rozwój. Nam się jakoś jeszcze udaje. Przed laty zlikwidowano w Słupsku szkołę obuwniczą z zapleczem i fachowcami od zawodu. Dziś reanimuje się pojedyncze klasy, ale i kreuje dziwne kierunki - klasy policyjne, wojskowe, po których uczniowie raczej nie będą ani wojskowymi, ani policjantami. I to jest rola samorządu. Przygotowanie ze

STREFA BIZNESU STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD LIPIEC/SIERPIEŃ 2016 2017

STREFA PRZEDSIĘBIORCÓW

W EDUKACJI ZA DUŻO DZIAŁANO ZGODNIE Z MODAMI I TRENDAMI, A ZA MAŁO Z POTRZEBAMI RYNKU. TO TEŻ WPŁYNĘŁO NA OBECNY KRYZYS Z FACHOWĄ SIŁĄ ROBOCZĄ szkołami zawodowymi takiego programu edukacji, aby przedsiębiorcy nie musieli się martwić o dopływ fachowych pracowników. Zgadzam się, że w edukacji działano zgodnie z modami i trendami, a mniej z rozsądkiem i potrzebami rynku. Choćby rozdęte i reklamowane bezpieczeństwo narodowe. Komu to było potrzebne? Potrzeba za to młodych ludzi z wiedzą techniczną i znajomością nowych technologii. Czy rynek jest już w stanie dać godziwą pracę młodym ludziom, aby przynajmniej rozważyli pozostanie w mniejszych miastach ? 90 proc. chce wyjechać jak najszybciej do dużych ośrodków lub za granicę. Za 3 lub 4 tys. zł pensji może by zostali? Zdaję sobie sprawę, że wymienione kwoty zirytują wielu obecnie pracujących za niższe wynagrodzenie. Jest sporo firm, które dają możliwości wyższego zarobkowania i - co równie ważne - rozwoju zawodowego. Przynajmniej w mojej firmie jest docenienie i możliwości rozwoju zawodowego. No to wprost. Podnosi pan pensje swoim pracownikom? Co roku. Co najmniej o wskaźnik inflacji. Nawet kiedy mieliśmy deflację, to o te trzy proc. pensję podniosłem. U podstaw zdrowego przedsiębiorstwa leżą trzy kryteria: ludzie, organizacja i konkurencyjna cena produktu lub usługi. Ten ostatni czynnik jest bardzo ważny. Ale nie wiem, czy ludzie - kadra, fachowcy i zadowoleni pracownicy nie jest tym, bez czego sukces nie byłby możliwy. Nawet przy najbardziej konkurencyjnych cenach. I tu dochodzimy do sytuacji, w której na tę wspomnianą konkurencyjną cenę wpływają niskie koszty pracy - osławiona tania siła robocza, której zaczyna brakować. I to powinno się kompensować innowacyjnością. Jest bardzo dużo pieniędzy do wykorzystania. Pewna świetna firma napisała nam siedem projektów, z których każdy dostał różne formy dofinansowania unijnego. Zakupiliśmy za to bardzo nowoczesne maszyny.

Przedsiębiorcy narzekają, że bezrobocia de facto już nie ma. Praca czeka a nikt się nie zgłasza. Zwłaszcza fachowcy i specjaliści. Z drugiej strony u piekarza nikt już nie będzie pracował jako pomocnik za 2000, bo w soboty trzeba pracować po 12 godzin. To samo dotyczy stolarzy, budowlaców, mechaników. Ciągle są kiepskie umowy o pracę, rozliczenia pod stołem i chyba najgorsze: spóźnione wypłaty pensji. Zamiast lepszej oferty, wypatruje się nadziei w pracownikach ze Wchodu. Pracownika z Ukrainy zatrudniam jednego (śmiech). Na próbę. O pracownika trzeba dbać nie tylko poprzez solidne wynagrodzenie, ale inne formy docenienia. U mnie finansujemy nawet działalność koła wędkarskiego. Kiedy przyszedł kryzys i trzeba było dokonać zwolnień, część pracowników wzięła urlopy bezpłatne i wyjechała do pracy za granicę. Ale kiedy kryzys minął, dosłownie wszyscy wrócili do firmy. Ale zgoda. Płace to rzecz święta. Kiedy zaczynałem i miałem tylko kilku pracowników, i zabrakło mi na wypłaty, to pożyczyłem pieniądze u znajomego, aby pensje były na czas. Problemy z wypłacalnością firm nie zawsze, a może nawet rzadziej, wynikają z realnych problemów przedsiębiorstwa. Raczej z ochoty na szybkie dorobienie się: tu i teraz, najlepiej bardzo szybko. To prawdziwa plaga. W biznesie nie ma nic od razu, bez inwestycji, cierpliwości i ciężkiej pracy. Mam wrażenie, że nastąpił pewien spadek aktywności gospodarczej i zawodowej ludzi, po poprawiła się sytuacja płacowa w tzw. budżetówce. Także w niedofinansowanej oświacie. Dystans płacowy między sektorami prywatnym a tzw. państwowym mocno się zmniejszył. Pytanie, czy nasze państwo to wytrzyma? Możliwe, że tak jest. Ale moim zdaniem rozwój przedsiębiorczości często hamuje bardziej fiskalizm państwa i biurokracja. A najbardziej monstrualne i niejasne przepisy. Nie wiem, czy nie wolałbym nawet zapłacić tych wyższych podatków

W biznesie nie ma nic od razu, bez inwestycji, cierpliwości i ciężkiej pracy. Przedsiębiorcy i pracownicy mają duże możliwości, jeśli stworzyć im warunki

STREFA 08.2017 BIZNESU LIPIEC/SIERPIEŃ WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2016 2017

w zamian za uproszczenia w przepisach, w ramach których funkcjonują przedsiębiorcy. Na wyższy podatek zaoszczędziłbym na prawnikach i doradcach. Przepisy są bardzo niejasne. Podlegają interpretacjom. A to szkodliwe jest też dla państwa, które z tego powodu oszukiwane jest na VAT i innych podatkach. Jaśniejsze przepisy a wszystkim będzie lepiej. Ludzie, i przedsiębiorcy, i pracownicy mają dużą zdolność dostosowawczą, jeśli im stworzyć warunki. Mogą reagować na zmiany na rynku, nowe wyzwania. Na szczęście biznes, dobry oczywiście, jest wciąż marzeniem wielu. Duch przedsiębiorczości w Polsce unosi się w tym kraju od ćwierćwiecza. Ale wejść w ten dobry biznes chyba nie jest łatwo. Trudno. Dostęp do rynków zbytu, zwłaszcza zagranicznych, to jest problem, który dotyka także firmy od dawna istniejące w Polsce i jest przeszkodą w rozwoju. Atutem pozostaje wciąż konkurencyjność. Cena, która idzie w parze z jakością produkcji. Tym jeszcze wygrywamy. Ale istnieje gdzieś granica. Zresztą nasza konkurencyjność wynika głównie z taniej siły roboczej, o czym już mówiliśmy. Zarzut ekonomistów jest taki, że nie konkurujemy z zachodnimi firmami lepszą wydajnością pracy. To prawda. Wydajność u nas jest dużo niższa ze względu na ogromne wciąż różnice technologiczne. Ale po pierwsze, polskie firmy jednak się unowocześniają. Z drugiej strony partnerzy zagraniczni gotowi są zlecać wykonanie prac trudnych i niewdzięcznych, gdzie automatyzacja nie ma pola do popisu. W zakładach przerabiających dziesiątki ton łososia wciąż potrzebna jest żmudna praca człowieka. Stąd właśnie ten wskaźnik wydajności jest niski. Z drugiej strony, do takiej pracy na Zachodzie ciężko znaleźć pracowników. My wciąż wypełniamy tę lukę. Rozmawiał Krzysztof Nałęcz

PLASMET z Widzina Jan Czechowicz zaczynał pracę w słupskich zakładach naprawy autubusów Kapena, gdzie był m.in. kierownikiem zaopatrzenia. Od 1977 jest właścicielem firmy Plasmet SJ. Plasmet Zatrudnia 160 osób. Specjalizuje się w wyrobach metalowych dla przemysłu motoryzacyjnego. Produkuje też tłoczniki i narzędzia kontrolne dla motoryzacji. Plasmet współpracuje m.in. z takimi firmami, jak Volkswagen, ŠKODA Auto, SCANIA i SITECH. Firma jest laureatem wielu nagród biznesowych w tym „Nasze Dobre z Pomorza”.

St r e f a n a t u r y

PACHNĄCY BIZNES

W SZCZECIŃSKIEJ KWIACIARNI WYKONYWANE SĄ NIE TYLKO BUKIETY, ALE TAKŻE PIĘKNE WIANKI I INNE DODATKI

FOT. OLA GRUSZKA

Kwiaty będziemy kupować zawsze i to na różne okazje - urodziny, chrzciny, wesela czy zaręczyny. Ale żeby otworzyć własną kwiaciarnię, trzeba spojrzeć na ten biznes nieco szerzej. Inaczej straty szybko mogą być duże. Najlepiej wyuczyć się zawodu, nadążając za trendami, rozumieć klienta, no i kochać rośliny.

Kwiaciarnia to dobry biznes, jeśli tylko tego się chce 74

STREFA BIZNESU STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD LIPIEC/SIERPIEŃ 2016 2017

PACHNĄCY BIZNES

celina.wojda@polskapress.pl

Kwiaciarnia – można by pomyśleć biznes usłany różami. Okazuje się, że ten z pozoru łatwy i przyjemny interes wymaga sporego nakładu pracy, z której klient, kupujący bukiet tulipanów nie zdaje sobie sprawy. Z miłości do kwiatów Większość kwiaciarni tworzą osoby, które mają zamiłowanie do roślin. Nie są to osoby przypadkowe, tylko takie, dla których kwiaty mają określoną wartość. Nie oszukujmy się, rośliny nie są najłatwiejszym materiałem do pracy. Trzeba dobrze wiedzieć, jakie mają wymagania, które ze sobą można łączyć i to nie tylko ze względu na walory estetyczne, ale właśnie na wymagania co do pielęgnacji. Kwiaty po prostu trzeba kochać. - Już jako mała dziewczynka podkradałam kwiatki z ogródka zaprzyjaźnionej sąsiadce i tworzyłam z nich bukiety – opowiada Dorota Jaworska, właścicielka kwiaciarni „Margaretka” w Szczecinie. - Był to ten moment, w którym narodziła się moja miłość do kwiatów i praca z nimi. Zawsze czułam, że mam talent i smykałkę do kwiatów i chociaż zawód florysty nie był moim wyuczonym zawodem, pewnego dnia postanowiłam spełnić swoje marzenia i spróbować swoich sił. Rozpoczęłam od udziału w licznych kursach i chociaż początki nie były łatwe, kolejne sukcesy i zadowolenie klientów upewniały mnie co do słuszności podjętej decyzji. - Wcześniej pracowałam w zupełnie innym zawodzie i potrzebowałam odmiany, a praca z kwiatami wydawała mi się wtedy takim swoistym powrotem do źródeł – mówi Małgorzata Mrozowska-Lange z kwiaciarni „Leśna” w Szczecina. - Znaczną część swojego dzieciństwa spędziłam w ogrodzie, na działce - wśród roślin. Praca w kwiaciarni okazała się być czymś innym, ale spodobała mi się. Doświadczenie Żeby zostać florystą nie wystarczy ukończyć kilkutygodniowego kursu. Ten zawód wymaga kilkumiesięcznej praktyki, zdolności plastycznych, manualnych, a przede wszystkim dobrego zorganizowania i kreatywności. - Na przestrzeni ostatnich 25 lat branża bardzo się zmieniła i rozwinęła. Dziś są szkoły florystyczne, wiele kursów, książek, katalogów, które kiedyś były nieosiągalne i o których można było pomarzyć. Z czasem zawód florysty stał się bardziej prestiżowy, otworzyły się szkoły florystyczne, a klientowi zaczęto proponować już nie tylko proste bukiety wg gustu kwiaciarza, ale coraz bardziej wykwin-

tne kompozycje zgodne ze światowymi trendami. Florystyka jest wszechobecna w naszym codziennym życiu. Dekorujemy domy, restauracje, hotele, banki, kościoły – mówi Dorota Jaworska. Blisko ludzi Praca florysty to bardzo bliski kontakt z klientem, który ma różne wymagania. Wtedy najbardziej widać kreatywność florysty - jak przy ograniczonym budżecie i ostrożnym podejściu klienta zaproponować coś oryginalnego i efektownego. Zdarza się, że klient wpływa na florystów swoim nastrojem: radości, euforii, czasem żalu czy smutku. - Klient jest bardzo różny – zaczyna Małgorzata Mrozowska-Lange. - Mamy klientów, którzy nie do końca wiedzą czego chcą, a naszym zadaniem jest im pomóc. Mamy też stałych klientów, często bardzo wymagających, przyzwyczajonych do wysokiego poziomu usług. Są też i tacy, którzy mają bardzo wyrobiony gust - a nasza długa współpraca rozwinęła się tak bardzo, że wystarczy nam, jak jak zadzwonią i powiedzą że chcą bukiet lub kompozycję. To, czego nie widać - Posiadanie własnej kwiaciarni ma swoje blaski i cienie, jak prowadzenie każdego innego biznesu. Z pozoru praca wygląda na łatwą i przyjemną. Jednak na tę niewątpliwie przyjemną część pracy jaką jest układanie kompozycji, kontakt z kwiatami czy klientami składa się również codzienna, ciężka praca fizyczna, niewidoczna dla klienta – stwierdza Dorota Jaworska. Nie jest to łatwa praca. Mało który klient kupujący kwiaty zastanawia się, skąd one przyjechały, jak wcześnie właściciel kwiaciarni musiał po nie wyjechać. Prowadzenie kwiaciarni to także zmaganie się z bardzo zmiennym rynkiem dostaw, codzienną pie-

Trzeba pamiętać, że florystyka też ma swoje trendy Rok 2017 to styl boho, czyli ogrom natury, naturalność, sielskość. Wśród bukietów królują zielenie i pastelowe kolory, formy w stylu boho - „nieuczesane” inspirowane powrotem do natury. Widać ostatnio dużo drewna, sznurków, piasku, konarów. Zdarzają się dekoracje niegrzeczne, nieujarzmione - mocno imitujące naturę, nieco pogłaskane przez florystę. Z kwiatów obecnie górują peonie, hortensje, protee, liście eukaliptusa, paproci, asparagusa, sukulenty i naturalne kompozycje.

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD LIPIEC/SIERPIEŃ 2016 2017

FOT.KWIACIARNIA MARGARETKA

Celina Wojda

FLORYSTA MUSI SPROSTAĆ OCZEKIWANIOM KLIENTA

lęgnacją roślin i walka z powstającym przy tym bałaganem, sprawy pracownicze, biurowe i wiele, wiele innych. - Niestety tak jest – mówi Małgorzata Mrozowska-Lange. - Poza zmartwieniami, które ma każdy prowadzący własny biznes, dochodzi wiele aspektów specyficznych dla florystyki. Pracujemy na bardzo krótkotrwałym materiale, który jest delikatny, wymaga ciągłej uwagi. Pracujemy z naszymi klientami, którzy przeżywają z nami kluczowe momenty swojego życia, nawiązujemy z nimi relacje w których najważniejsze jest zaufanie. To rodzi wiele stresów, ale też wiele zabawnych sytuacji i dlatego jest takie pasjonujące! E-kwiaciarnie Natalia Korżecka ze Szczecina postanowiła założyć własną internetową kwiaciarnię. Sklep internetowy miał być łatwiejszym i wygodniejszym rozwiązaniem. Zwłaszcza teraz, gdy rynek e-handlu znacznie się rozwija. - Myślę, że zgodnie z prognozami coraz więcej zakupów będzie odbywać się przez internet. Jest to wygodna i szybka forma zakupów, a dodatkowo pozwala na zweryfikowanie opinii innych kupujących. Zgadzam się, że to dobry pomysł na biznes. Warto przygotować biznesplan i wiedzieć jak wyróżnić się spośród innych podobnych firm – mówi Natalia Korżecka, właścicielka Marigold Flowers. Koszty prowadzenia takiej internetowej kwiaciarni śą podobne jak przy każdej stronie internetowej, a mianowicie koszt domeny oraz hostingu. Należy uwzględnić koszty stworzenia sklepu internetowego lub skorzystania z gotowej platformy sprzedażowej. Warto zadbać o profesjonalną identyfikację wizualną oraz zdjęcia produktowe. Poza tym pozostają wydatki na reklamę i marketing: newsletter, Facebook, Instagram, Youtube czy Google. - Wygoda, dostępność i jakość przemówią na korzyść tej branży. Coraz więcej osób będzie ceniło nowoczesne rozwiązania.

Nagrody rozdane - ekonomia społeczna oczami artystów Wystarczyło rozszyfrować graficznie hasło Ekonomia Społeczna, by stać się częścią dużego projektu regionalnego i zdobyć cenne nagrody! Jury po długich obradach wybrała zwycięzcę! To Piotr Depta-Kleśta, asystent w Pracowni Projektowania Plakatu i Ilustracji na Wydziale Sztuk Wizualnych Akademii Sztuki w Szczecinie. Uroczyste rozdanie nagród odbyło się w Starej Rzeźni 18 sierpnia 2017 r. Wśród zaproszonych gości byli przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego, redakcji Głosu Szczecińskiego, konkursowe jury i laureaci. Organizatorem konkursu jest Polska Press Grupa Szczecin przy współpracy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego. Celem konkursu było: upowszechnianie wiedzy o sposobach integracji społecznej i zawodowej w regionie, promowanie postaw działania zgodnie z zasadami etyki i z ideą odpowiedzialności społecznej, promowanie i upowszechnianie ekonomii społecznej w regionie i propagowanie narzędzi i rozwiązań przeciwdziałającym wykluczeniu społecznemu. Na konkurs wpłynęło 27 projektów, a komisja wybrała 3 najlepsze: 3. miejsce: Dawid Celek, 2. miejsce: Nina Olejniczak, 1. miejsce: Piotr Depta-Kleśta. Wszystkie zgłoszone prace można oglądać na ekspozycji w Starej Rzeźni do 25 sierpnia 2017 r. Zwycięskie logo i hasło Piotra Depta-Kleśty będą wykorzystywane do celów popularyzatorskich, reklamowych, korespondencyjnych i identyfikacyjnych. W szczególności będą wykorzystywane podczas wydarzeń i kampanii informacyjno-promocyjnych oraz na gadżetach reklamowo-promocyjnych, papierze firmowym, wydawnictwach, ulotkach, plakatach, nośnikach elektronicznych i w grafice internetowej. Piotr Depta-Kleśta ma na swoim koncie liczne nagrody i wyróżnienia związane ze sztuką plakatu. Niedawno zdobył nagrodę Lauri Tarasti za najlepszy plakat ekologiczny na 20. Lahti International Poster Triennial 2017. Prócz plakatu projektuje też znaki graficzne, ilustracje. Jak mówi - doświadczenie plakatowe pozwala na wykorzystanie umiejętności myślenia skrótem. Konkurs jak i cała kampania informacyjna o podmiotach ekonomii społecznej „Jest alternatywa!” są organizowane w ramach projektu Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej „Ekonomia społeczna kluczem do sukcesu”.

Lokalnie, społecznie, pewnie Mgr Piotr Depta-Kleśta, asystent w Pracowni Projektowania Plakatu i Ilustracji na Wydziale Sztuk Wizualnych Akademii Sztuki w Szczecinie laureatem konkursu na hasło i logo wspomagające kampanię informacyjną o ekonomii społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. To kolejne wyróżnienie, którym możesz się pochwalić. Kilka tygodni temu pisaliśmy o innym ważnym konkursie, w którym zdobyłeś nagrodę. Czy jest nagroda, z której jesteś szczególnie dumny? A może dopiero planujesz taką zdobyć? - Niedawno brałem udział w konkursie Lahti International Poster Triennial w Finlandii. Udało mi się zdobyć nagrodę za Najlepszy plakat ekologiczny. Do konkursu nadesłano ponad 2 tys. plakatów z 60 krajów. Dla mnie to zdecydowanie jedno z najważniejszych osiągnąć. Trudno mi powiedzieć jaki konkurs będzie następny, na razie mam tak dużo zleceń, że muszę je odrobinę nadrobić, później pomyślę nad kolejnymi konkursami. Gdzie szukasz informacji o konkursach? - Informację o konkursie na hasło i logo wspomagające kampanię informacyjną Urzędu znalazłem w mediach społecznościowych, na GS24 jak dobrze pamiętam. Internet co jakiś czas mi podpowiada linki z konkursami, jeśli mam wolną chwilę, to próbuję swoich sił.

W wielu konkursach Twoje prace walczyły z tysiącami innych prac, w tym konkursie zgłoszeń było kilkadziesiąt, czy oznacza to, że konkurs był prostszy? Jak poradziłeś sobie z zadaniem? - Konkurs polegał na zaprojektowaniu znaku, czyli części typograficznej i sygnetu, czyli części graficznej. To było o tyle trudne zadanie, że całość musiała przygotować jedna osoba. W agencjach reklamowych czy wizerunkowych takie działania są najczęściej prowadzone przez grupę osób – grafika, copywritera, producenta. Postanowiłem, że postawię sobie cel i małymi krokami go zrealizuję. Znak musiał być prosty. Na początek wymyśliłem trzy hasła – lokalnie, społecznie, pewnie, stały się one filarem pracy i jednocześnie są odzwierciedleniem mojego rozumienia pojęcia ekonomii społecznej. Hasła pokazują kierunek, a sygnet przedstawia je w sposób graficzny. Czyli jak powinniśmy rozumieć użyte przez Ciebie kolory i kształty? - Według konkursowych zaleceń, kolory miały nawiązywać do barw używanych w kampanii promującej Pomorze Zachodnie, więc w pierwszeństwie tym się sugerowałem. Choć z drugiej strony myślę, że nawet jeśli kolory mogłyby być dowolne, to i tak bym na nie postawił. Zielony i niebieski maja bardzo pozytywny odbiór. Jeśli chodzi o formę, to zawsze staram się komunikować moje przekazy w sposób prosty. Czytelność jest dla mnie najważniejsza. Tak abstrakcyjne formy geometryczne jak koło, kwadrat czy trójkąt są dla mnie ideałem dobrego komunikatu.

Należy jednak powiedzieć, że przede wszystkim zajmujesz się plakatem. Czy rozpoczynając naukę w Akademii Sztuki od początku obrałeś taki kierunek czy pomysł narodził się dopiero na uczelni? - Nie miałem na początku założenia, że będę zajmował się plakatem. Na pierwszym roku studiów w ogóle nie mieliśmy zajęć z plakatu. Dopiero później nasiąknęliśmy tą formą Plakacistów docenia się za intelektualną grę z odbiorcą. - Intelekt jest ważny w sztuce plakatu. Lubię ten moment, kiedy wpadam na nowy pomysł. Poza plakatami na zlecenie, robię też plakaty reakcyjne, które są odpowiedzią na nurtujące mnie tematy. Projektowanie jest uzależniające. Gdy już się w to wejdzie, trudno wyjść. Czy chciałbyś promować w Szczecinie plakat? - Chciałbym pokazywać prace studentów poza Akademią i wykorzystywać do promocji plakatów różne przestrzenie. Cieszę, że Szczecin to miasto, które staje się coraz bardziej otwarte na tę formę sztuki. Coraz więcej wydarzeń promowanych jest dobrymi projektami. Odbywa się coraz więcej wystaw związanych z tą dziedziną, która jest na pograniczu sztuki i designu. Może w końcu powstanie szczecińska szkoła plakatu?

B Y L I Ś M Y TA M

Justyna Steczkowska na pokazie Lexusa Justyna Steczkowska dała przejmujący i ciekawy koncert.

SALA KONCERTOWA, UL. ENERGETYKÓW, SZCZECIN

FOT. ANDRZEJ SZKOCKI

Justyna Steczkowska na pokazie Lexusa Za nami przedpremierowy pokaz limuzyny Lexus LS w Szczecinie. Całość uświetnił występ Justyny Steczkowskiej i pyszne jedzenie od Exotic Restaurants Catering. Na zdjęciu: Bogumił Rogowski, prezes Business Club Szczecin, Waldemar Juszczak, adwokat, z żoną Donatą.

Justyna Steczkowska na pokazie Lexusa Mecenas Marek Mikołajczyk z żoną Anną.

Justyna Steczkowska na pokazie Lexusa Za nami przedpremierowy pokaz limuzyny Lexus LS w Szczecinie. Całość uświetnił występ Justyny Steczkowskiej i pyszne jedzenie od Exotic Restaurants Catering. Krzysztof Bobala, organizator turnieju Pekao Szczecin Open ze znajomą.

SALA KONCERTOWA, UL. ENERGETYKÓW, SZCZECIN

FOT. ANDRZEJ SZKOCKI

S T R E FA T O WA R Z Y S K A

STREFA STREFASTREFA BIZNESU BIZNESU 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD CZERWIEC/LIPIEC/SIERPIEŃ2017 2017

FOT. SEBASTIAN WOŁOSZ

DZIESIĄTA EDYCJA PLEBISCYTU „NASZE DOBRE” W poprzednich edycjach swoje oryginalne produkty i usługi zaprezentowały firmy z Pomorza Zachodniego i Środkowego. Lotar Rohde lotar.rohde@polskapress.pl

Konkurs oraz głosowanie cieszą się niebywałą popularnością. Tysiące oddanych głosów i zaangażowanie świadczy tylko o tym, jak bardzo cenimy i doceniamy lokalne przedsiębiorstwa oraz produkty. Dzięki plebiscytowi Nasze Dobre poznajemy firmy, które tworzą ciekawe, atrakcyjne produkty przy inspirującym działaniu zarządzania przedsiębiorstwem i pomysłem na zaistnienie na rynku produkcyjno-handlowym w Polsce. Zapraszamy Państwa do udziały w jubileuszowej, bo dziesiątej już edycji plebiscytu. Dzięki konkursowi chcemy promować produkty, które stworzono u nas, na

Pomorzu. Co roku zależy nam przede wszystkim na wyłuskaniu tych niepowtarzalnych, mogących stać się swoistą wizytówką regionu. Jak zawsze jest to jasno określone w regulaminie. Do udziału w konkursie swoje produkty mogą zgłaszać podmioty gospodarcze, które spełniają następujące wymogi: - są zarejestrowane lub mają swoje oddziały na terenie województwa zachodniopomorskiego lub pomorskiego - ich produkt jest wytwarzany na terenie województwa zachodniopomorskiego lub pomorskiego - prowadzą działalność gospodarczą od co najmniej roku - posiadają wszelkie upoważnienia, certyfikaty i zezwolenia, dopuszczające zgłaszane produkty do obrotu na rynku polskim - zgłaszane produkty stanowią ich własność i nie są produkowane na podstawie umowy licencyjnej. Do udziału w konkursie produkty mogą zgłaszać nie tylko sami producenci, ale także konsumenci - osoby fizyczne oraz kontrahenci - podmioty gospodarcze, organizacje, instytucje, stowarzyszenia. Ostateczna decyzja o udziale produktu w konkursie należy jednak do producenta. Dodajmy, że podobnie jak w latach ubiegłych obok ciekawych produktów czy usług, czekamy na zgłoszenia interesujących, oryginalnych imprez, festiwali, festynów, przeglądów. Nagrodzonym produktom i usługom zostanie przyznany tytuł: Nasze Dobre z

STREFA 08.2017 BIZNESU WRZESIEŃ/PAŹDZIERNIK/LISTOPAD 2017

Pomorza - znak jakości „Głosu Dziennika Pomorza”. Tytuł ten przyzna Kapituła powołana przez redakcję „Głosu”. W ramach plebiscytu (głosowanie Czytelników) zostanie przyznany tytuł: Najpopularniejszy Produkt i Usługa z Pomorza. Otrzyma je produkt lub usługa, która zdobędzie największe wsparcie konsumentów jakim są głosy. Na zgłoszenia produktów i usług czekamy do piątku 29 września 2017 roku. Czekamy na zgłoszenia W pierwszym etapie naszego plebiscytu czekamy na zgłoszenia. Zainteresowanych udziałem w konkursie zachęcamy do kontaktu pod adresem mailowym: ewa.zelazko@polskapress.pl Wszelkie informacje o plebiscycie, jego przebiegu, zasadach można uzyskać pod nr telefonu 500-324 -240. Kolejnym etapem konkursu będzie prezentacja wszystkich zgłoszonych produktów i usług w wydaniach „Głosu Dziennika Pomorza”, a także na naszych portalach internetowych. Równocześnie będzie trwało głosowanie Czytelników, którzy wybiorą najpopularniejszy produkt i usługę na Pomorzu. Na koniec Kapituła powołana przez „Głos” przyzna tytuł i znak jakości Nasze Dobre z Pomorza. Przypomnijmy, że do Kapituły zapraszamy zawsze przedstawicieli świata biznesu. Głosowanie potrwa od 30 września do 6 listopada 2017r. Wręczenie nagród nastąpi podczas uroczystej gali.

dostępna w salonach prasowych Empik oraz centrach biznesu Biuro Nieruchomości i Deweloperzy

Hotele/Spa

Osiedle Bursztynowe Kołobrzeg, Bałtycka 16 C/10 Ilecki Nieruchomości (Milenium środek) Koszalin, 1 Maja 20/5 Urbanowicz Centrum Nieruchomości Koszalin, Andersa 2 Pol-Eden Koszalin, Zwycięstwa 196/5 Kiljan Nieruchomości Koszalin, Zwycięstwa 40/48 Gadomska Nieruchomości Koszalin, Zwycięstwa 46/u14 Interhouse Nieruchomości Koszalin, Zwycięstwa 77/4 Artbud Szczecin, 5 lipca 19c TLS Developer Szczecin, Bohaterów Warszawy 24/3 MAK-DOM Szczecin, Golisza 27 Calbud Szczecin, Kapitańska 2 Horyzont Szczecin, Krzywoustego 15 Neptun Developer Szczecin, Ogińskiego 15 Baszta Nieruchomości Szczecin, Panieńska 47 SCN Szczecin, Piłsudskiego 1A SGI (budynek Nautica) Szczecin, Raginisa 19 (wjazd od E. Plater) Prestigo - Biuro Nieruchomści Szczecin, Rayskiego 18 Best Deweloper Szczecin, Sosnowa 6f Modehpolmo Szczecin, Wojska Polskiego 184c/2 Extra Invest Szczecin, Wojska Polskiego 45 Graz Developer (Piotr Otto) Szczecin, Zgody 1

Hotel Lidia Darłowo, Dorszowa 3 Havet Hotel Dźwirzyno, Wyzwolenia 29 Senator Dźwirzyno, Wyzwolenia 35 Hotel Senator Dźwirzyno, Wyzwolenia 35 Hotel Leda Kołobrzeg, Kasprowicza 23 Sand Hotel Kołobrzeg, Zdrojowa Hotel Skanpol Kołobrzeg, Dworcowa 10 Leda Kołobrzeg, Kasprowicza 23 Aquarius Kołobrzeg, Kasprowicza 24 Diva Kołobrzeg, Kościuszki 16 Hotel Diva Kołobrzeg, Kościuszki 16 Hotel Olymp II Kołobrzeg, Kościuszki 2 Baltic Plaza Kołobrzeg, Plażowa 1 Jantar Kołobrzeg, Rafińskiego 10 Arka Medical Spa Kołobrzeg, Sułkowskiego 11 Hotel Arka Mega Kołobrzeg, Sułkowskiego 11 Marine Kołobrzeg, Sułkowskiego 9 Ikar Plaza Kołobrzeg, Wschodnia 35 Sand Kołobrzeg, Zdrojowa 3 Willa Alexander Mielno, BOWID 7 Pensjonat Marina Mielno, Chrobrego 26a Hotel Unitral Mielno, Piastów 6 Royal Park Spa Mielno, Wakacyjna 6 Imperiall Sianożęty Sianożęty, Północna 6 Hotel Zamkowy Słupsk, Dominikańska 4 Hotel Piast Słupsk, Jedności Narodowej 3 Hotel Et Cetera Słupsk, Kaszubska 18 Hotel Jasminum Słupsk, Portowa 22 Hotel Słupski Słupsk, Poznańska 11 Villa Red Słupsk, Żeromskiego 1 Dolina Charlotty Hotel / Spa Strzelinko 14 Emocja Hotel Spa Unieście, 6 Marca 16 Hotel Lubicz Ustka, Grunwaldzka 16 Hotel Morze Ustka, Marynarki Polskiej 22 Fisherman’s House Ustka, Marynarki Polskiej 10 Rejs Ustka, Marynarki Polskiej 51 Aparton Ustka Ustka, Poświatowskiej 34 Hotel Resident Rene Ustka, Przewłoka 1 Hotel Jantar Ustka, Wczasowa 14 Ośrodek Rehabilitacyjno-wypoczynkowy Włókniarz Ustka, Wczasowa 15 Hotel Royal Baltic Ustka, Wczasowa 26 Grand Lubicz Ustka, Wczasowa 4 Hotel Lambert Ustronie Morskie, Kościuszki 14

Gabinety Lekarskie i Medycyny Estetycznej Enklawa Urody Kołobrzeg, Katedralna 44 Cosmedical Kołobrzeg, Mazowiecka 24A Klinika Sorea Kołobrzeg, plac 18 Marca 4 Adent, (przed Atrium) Koszalin, 4 Marca 23g PBO Piotr Flens Koszalin, Gnieźnieńska 74 Medical Beta Koszalin, Modrzejewskiej 15 Visage Koszalin, Połtawska Stan-Med Koszalin, Staszica 8a Remedica Koszalin, Śniadeckich 4 Klinika Medycyny Estetycznej i Dermatologii dermaArt Koszalin Koszalin, św. Wojciecha 16 Dermalogica Koszalin, Zwycięstwa 40 Dom Lekarski Szczecin, Bohaterów Warszawy 42 Dom Lekarski Szczecin, Rydla 37 Dom Lekarski Szczecin, Gombrowicza 23/Bagienna 6 Dom Lekarski Szczecin, Piastów 30 NZOZ MEDENTES Szczecin, Bandurskiego 98 New 4 You, Dorota Szwarc Szczecin, Boh. Getta Warszawskiego 19/2 MEDICO Specjalistyczne Gabinety Stomatologiczne i Lekarskie Szczecin, Bohaterów Warszawy 93/1 (vis a vis CH Turzyn) Lecznica Dentystyczna KULTYS Szczecin, Bolesława Śmiałego 17/2 Hahs Szczecin, Czwartaków 3 Hahs Klinika Szczecin, Felczaka 10 Dentus Szczecin, Felczaka 18a Laser Studio Szczecin, Jagiellońska 85/1 Estetic Szczecin, Kopernika 6 Ra-dent. Gabinet Stomatologiczny Szczecin, Krzywoustego 19/5 Hipokrates, Szczecin, Ku Słońcu 2/1 ART MEDICAL CENTER Szczecin, Langiewicza 28/U1 Image Instytut kosmetologii Szczecin, Maciejkowa 37/U2 Dentus Szczecin, Mickiewicza 116/1 Venus, Centrum Urody Szczecin, Mickiewicza 12 Intermedica centrum okulistyki Szczecin, Mickiewicza 140 Medi Clinique, Szczecin, Mickiewicza 55 AestheticMed Szczecin, Niedziałkowskiego 47 Medimel Szczecin, Nowowiejska 1E (Bezrzecze) Fabryka Zdrowego Uśmiechu Szczecin, Ostrawicka 18 Dental Implant Aesthetic Clinic Szczecin, Panieńska 18 Medycyna Estetyczna Osadowska, Szczecin, Piastów Office EuroMedis Szczecin, Powstańców Wielkopolskich 33a Perładent - Gabinet Stomatologiczny Szczecin, Powstańców Wielkopolskich 4c NZOZ MEDENTES Szczecin, Przecław 93e Centrum narodzin MAMMA Szczecin, Sowia 38 Nowy Impladent Stomatologia Estetyczna i Rekonstrukcyjna Szczecin, Stoisława 3/2 Maestria Klinika Urody Szczecin, Więckowskiego 2/1 Art. PLASTICA Szczecin, Wojciechowskiego 7 VitroLive Szczecin, Wojska Polskiego 103 Klinika Stomatologii i Kosmetologii EXCELLENCE Szczecin, Wyszyńskiego 14 Gabinet „Orto-Magic” Szczecin, Zaciszna 22 (od ul.Topolowej) Stomatologia Mikroskopowa Szczecin, Żołnierska 13a/1

Inne Gmina Kobylnica Kobylnica, Główna 20 Kołobrzeska Izba Gospodarcza Kołobrzeg, Narutowicza 18B Pro-Bud S.A. Kołobrzeg, Św. Wojciecha 4 Marcus Sat (Milenium) Koszalin, Domina 11 Itaka,(Millenium) środek Koszalin, Domina 7/9 Polskie Biuro Podróży M. Wolski Koszalin, Dworcowa 15 Adria Squash Koszalin, Grunwaldzka 8-10 ABC Świat Podróży, (Emka) Koszalin, Jana Pawła II 20 Evatrans Koszalin, Jana z Kolna 38 Atelier-Mara Salon Sukni Ślubnych Koszalin, Kaszubska 29 Exodos Koszalin, Kaszubska 6a MEC Koszalin, Łużycka 25a Salon Łazienek BLU Koszalin, Morska 33a Klub PURE Fitness(Kosmos) Koszalin, Okrzei 3 Bajeczna Chatka Kubusia Puchatka,(Atrium) Koszalin, Paderewskiego 1 TUI Centrum Podróży,(Atrium) Koszalin, Paderewskiego 1 Salon Firmowy Rainbow Tours(Atrium) Koszalin, Paderewskiego 1 Masz Wakacje s.c. Koszalin, Połczyńska 1 URZĄD MIASTA Koszalin, Rynek Staromiejski 1 Północna Izba Gospodarcza Koszalin Koszalin, ul. Racławicka 15-17 Livia Corsetti Fashion Koszalin, Wenedów 1a Morze Wina Koszalin, Zwycięstwa 121 Protektorzy.PL Koszalin, Zwycięstwa 126 Instytut Dobrych Praktyk Biznesowych Koszalin, Zwycięstwa 126 Alior Bank, Maciej Jasiak Koszalin, Zwycięstwa 37 Centrum Biznesu Koszalin, Zwycięstwa 42 Szkoła Językowa OXFORD Słupsk, Al. 3 Maja 5 Słupska Izba Przemysłowo- Handlowa Słupsk, aleja Henryka Sienkiewicza 19 Gabriel Salon Fryzjerski Słupsk, Jana Kilińskiego 2/3 Atelier Salon Fryzjerski Słupsk, Kossaka 23 Cech Rzemiosł Różnych Słupsk, Kowalska 1 Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego Słupsk, Mierosławskiego 10 PARR Słupsk, Obrońców Wybrzeża 2 Medicus Słupsk, Piłsudskiego 16B Urząd Miasta Słupsk Słupsk, Plac Zwycięstwa 3 Słupski Inkubator Technologiczny Słupsk, Portowa 13B Starostwo Powiatowe w Słupsku Słupsk,

Szarych Szeregów 14 Salus Słupsk, Zielona 8 Urząd miejski sekretariat Szczecin, Armii Krajowej 1 Urząd Miejski - promocja/rzecznik Szczecin, Armii Krajowej 1 Dudziak i Partnerzy ( Pani Patrycja Białomazur - zgoda) Szczecin, Jagiellońska 85/14 Szczecińskie Centrum Przedsiębiorczości Szczecin, Kolumba 86 Urząd marszałkowski Szczecin, Korsarzy 34 Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej (Kamil Robak) Szczecin, Korsarzy 34 (od 10:- 18:00) Radio ESKA Szczecin Szczecin, Matki Teresy z Kalkuty 6 Polska Fundacja Przedśiębiorczości (sekretariat) Szczecin, Monte Cassino 32 „TVP S.A. Szczecin, Niedziałkowskiego 24a „PŻM: POLSTEAM (w sekretariacie na nazwisko Magdalena Bednarek) Szczecin, Plac Rodła 8 Urzad wojewodzki - sekretariat Szczecin, Wały Chrobrego 4 Urzad wojewodzki - promocja/rzecznik Szczecin, Wały Chrobrego 4 Półncna Izba Gospodarcza Szczecin, Wojska Polskiego 86 Nord Salon Butów Włynkówko 55

Kancelarie Adwokackie i Notarialne Kancelaria Radców Prawnych Kraszewski Koszalin, 1 Maja 12/3 Kancelaria Adwokacka Bogusław Szpinda Koszalin, Piłsudskiego 28 Kancelarie Adwokackie Stefania Płocica Koszalin, Piłsudskiego 5 Kanc.Rad.Praw.Joanna KalinowskaDomaracka Koszalin, Zwycięstwa 125 Notowski, Konratowski i Wspólnicy Koszalin, Zwycięstwa 126 Kancelaria Adwokacka Marek Cichy Koszalin, Zwycięstwa 137 Kancelaria Adwokacka Ryszard Bochnia Koszalin, Zwycięstwa 138 Kancelaria Radcy Prawnego E. Wicher Koszalin, Zwycięstwa 202b/3 Witaszek, Wroński i Wspólnicy Koszalin, Zwycięstwa 28/3 Kancelaria adw Lizak, Stankiewicz, Królikowski Szczecin, Boh Getta Warszawskiego 1/4 Kancelaria Adwokacka Tumielewicz Szczecin, Bohaterów Warszawy 93/5 (vis a vis CH Turzyn) Kancelaria adw. Babski Dariusz Jan Szczecin, Deptak Bogusława 5/3 „Kancelaria Radców Prawnych Biel, Judek, Poczobut-Odlanicki Szczecin, Energetyków 3/4” Kancelaria Notarialna Deleszyńscy Szczecin, Jana Pawła II 17 Kancelaria adw Mazurkiewicz, Wesołowski, Szczecin, Klonowica 30/1 Kancelaria adw Łyczywek Szczecin, Krzywoustego 3 Kancelaria adw Andrzej Zajda, Monika ZajdaPawlik Szczecin, Monte Cassino 7/1 Kancelaria adw i Radców Prawnych adw. Waldemar Juszczak Szczecin, Niepodległości 17 Kancelaria adw Mariusz Chmielewski Szczecin, Odzieżowa 5 Kancelaria adw Gozdek,Kowalski, Łysakowski adwokaci i radcowie prawni s.p. Szczecin, Panieńska 16 Kancelaria adw Wódkiewicz Sosnowski Szczecin, Stoisława 2 Kancelaria adw. Mikołaj Marecki sekretariat Szczecin, Św Ducha 5a Kancelaria Notarialna Zuzanna Wilk Szczecin, Tarczyńskiego 4/1 Kancelaria adw Licht Przeworska Szczecin, Tuwima 27/1 Kancelaria adw. Adamek-Donhöffner Marta Szczecin, Wojska Polskiego 197/1 Kancelaria adw Aleksandruk-Dutkiewicz Agnieszka Szczecin, Wyszyńskiego 14 Kancelaria adw. Gruca Jakub Szczecin, Wyzwolenia 5 Kancelaria adw. Gruca Marcin Szczecin, Wyzwolenia 5/1

Kultura Bałtycki Teatr Dramatyczny Koszalin, Modrzejewskiej Teatr Variete Muza Koszalin, Morska 9 Koszalińska Biblioteka Publiczna

Koszalin, Polonii 1 Centrum Kultury 105 Koszalin, Zwycięstwa 105 Filharmonia Koszalińska Koszalin, Zwycięstwa 105 Filharmonia Słupska Słupsk, Jana Pawła II 3 Galeria Kierat Szczecin, Koński Kierat 14 Open Gallery Monika Krupowicz Szczecin, Koński Kierat 17/1 (1-pietro) Filharmonia Szczecin, Małopolska 48 Galeria Kierat 2 Szczecin, Małopolska 5 Muzeum Historii Szczecina Szczecin, Mściwoja II 8 Hotel Zamek Centrum Szczecin, Panieńska 15 Teatr Pleciuga Szczecin, Plac Teatralny 1 13 Muz Szczecin, Plac Żołnierza Polskiego 2 Muzeum Sztuki Współczesnej Szczecin, Staromłyńska 1 Galeria Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego Szczecin, Staromłyńska 27 Teatr Polski Szczecin, Swarożyca 5 Trafostacja Szczecin, Św. Ducha 4 Teatr Współczesny Szczecin, Wały Chrobrego 3 Gmach Główny Muzeum Narodowego w Szczecinie Szczecin, Wały Chrobrego 3 Kino Pionier Szczecin, Wojska Polskiego 2 Szczeciński Inkubator Kultury Szczecin, Wojska Polskiego 90

Motoryzacja/Serwisy Opaliński - Renault Bolesławice, Słupska 5 BMG Goworowski - Mercedes, Mazda Bolesławice, Słupska 6 Krajnik i Syn Słupsk, Kopernika 27a Ankris Kurzak - Peugeot Słupsk, Lutosławskiego 22 Wulkanizacja Delon Serwis Słupsk, Piłsudskiego 42 IgmarAD Honda Słupsk, Poznańska 71C Auto Diug - Fiat, Alfa Romeo Słupsk, Poznańska 74 VW / Skoda - Krotoski Cichy Słupsk, Sezamkowa 7 Auto Myjnia AZ Orion Słupsk, Słoneczna 16l Wulkanizacja Oponex Słupsk, Szczecińska 17 Continental Auto - Kia Słupsk, Szczecińska 40 AMS Staniuk - Toyota Słupsk, Szczecińska 42 Auto Toruń Słupsk - Opel Słupsk, Szczecińska 58 Continental Geobel - Citroen Słupsk, Szczecińska 40

Restauracja Gałązka Oliwna Kołobrzeg, Mariacka 12 Nakamal Kołobrzeg, Spacerowa 41 Przystanek Drzewiańska Koszalin, 1 Maja 42 Park Cafe Koszalin, Asnyka 11 Coffe House Koszalin, Dzieci Wrzesińskich 9/2 Studnia Koszalin, Mickiewicza 6 Club 2CV Koszalin, Piastowska 1 Fregata Koszalin, Podgrodzie 1A Columbus Coffee Koszalin, Rynek Staromiejski 13 Viva Italia Koszalin, Skłodowskiej-Curie 1-3 Maredo Koszalin, Zwycięstwa 45 Restauracja Złoty Smok Słupsk, Anny Łajming 3 Restauracja Anna De Croy Słupsk, Dominikańska 5 Restauracja Franciszkańska Słupsk, Jedności Narodowej 3 Restauracja Staromiejska Słupsk, Jedności Narodowej 4/5 Restauracja Etcetera Słupsk, Kaszubska 18 Restauracja Pod Kluką Słupsk, Kaszubska 22 Restauracja La Venda Słupsk, Kilińskiego 2 Restauracja Atena Słupsk, Kilińskiego 7 Restauracja Intryga Słupsk, Kozietulskiego 2 Restauracja Atmosphere Słupsk, Norwida 20 Restauracja Lotos Słupsk, Szczecińska 58 Restauracja 7 Street Słupsk, Szczecińska 58 Stockholm Kitchen & Bar Szczecin, Bulwar Piastowski 1 The Greek Ouzeri Szczecin, Bulwar Piastowski 2 Takumi Sushi Bar Szczecin, CH Galaxy - 2 piętro Tokyo Sushi’n’Grill Szczecin, Rynek Sienny 3 Bollywood Street Food Szczecin, Panieńska 20 Colorado Steakhouse Szczecin,Wały Chrobrego 1a Restauracja Ładoga Szczecin, Jana z Kolna vis a vis Wałów Chrobrego Porto Grande Szczecin, Jana z Kolna 7 El Tapatio Szczecin, Kaszubska 3 Bombay Szczecin, Partyzantów 1 Sake Sushi Szczecin, Piastów 1 Z Drugiej Strony Lustra Szczecin, Piłsudskiego 18 Spiżarnia Szczecińska (Łukasz Parol) Szczecin, Plac Hołdu Pruskiego 8 Karczma Polska Pod Kogutem Szczecin, Plac Lotników 3 Restauracja Dzika Gęś Szczecin, Plac Orła Białego 1 Trattoria Toscana Szczecin, Plac Orła Białego 10

Caffe Venezia Szczecin, Plac Orła Białego 10 Chief Szczecin, Rayskiego 16 , pl. Grunwaldzki Plenty Szczecin, Rynek Sienny 1 Buddha Thai Szczecin, Rynek Sienny 2 Bachus Szczecin, Sienna 6 La Passion du Vin Szczecin, Sienna 8 Columbus Szczecin, Wały Chrobrego 1 Colorado Steakhouse Szczecin, Wały Chrobrego 1a Willa Ogrody Szczecin, Wielkopolska 19 Willa West Ende Szczecin, Wojska Polskiego 65 Restauracja/Hotel Atrium Szczecin, Wojska Polskiego 75 Restauracja bursztynowa Hotel Lubicz Ustka, Grunwaldzka 14 Restauracja Tiffany’s Ustka, Marynarki Polskiej 10 Restauracja 7 Niebo Ustka, Marynarki Polskiej 51 Restauracja Pod Strzechą Ustka, Marynarki Polskiej 51 Restauracja Royal Baltic Ustka, Wczasowa 26 Restauracja Dym na Wodzie Ustka, Żeromsiego 1

Salony Samochodowe Renault - Jerzy Kasprzyk Autoryzowany dealer Renault Kołobrzeg, Turkusowa 8 KROTOSKI-CICHY - Dealer Volkswagen Koszalin, Gnieźnieńska 24B Skodex Krotoski-Cichy Koszalin, Gnieźnieńska 43 a Renault F. Dubnicki Koszalin, Gnieźnieńska 81 Opel Dowbusz Koszalin, Lniana 3 Toyota TMPL W. Jankowski Koszalin, Okrężna 4-6 Citroen A. Drewnikowski Koszalin, Piastowska 1 Mercedes Mojsiuk Koszalin, Stare Bielice 128 Honda Auto Mojsiuk Koszalin, Stare Bielice 128 Peugeot Koszalin, Stare Bielice 128 MAX-CAR Koszalin, Stare Bielice 2 Nissan Polmotor Koszalin, Stare Bielice 8b/1 CITROEN A.DREWNIKOWSKI Szczecin, Andre Citroena 1 Peugeot DREWNIKOWSKI Szczecin, Bagienna 36D CITROEN A.DREWNIKOWSKI Szczecin, Bohaterów Warszawy 19 Camp & Trailer Świat Przyczep Szczecin, Bohaterów Warszawy 37F (za Statoil) Holda / Chysler Dodge i Jeep Szczecin, Gdańska 7 Kołacz – Łopiński VW Szczecin, Madalińskiego 7 Lexus Szczecin, Mieszka I 25 DDB Auto Bogacka Mercedes Szczecin, Mieszka I 30 POLMOZBYT Peugeot Szczecin, Pla c Orła Białego 10 Ford - Bemo Motors - Szczecin, Pomorska 115B AUTO BRUNO Volvo Szczecin, Pomorska 115b Volvo Maszyny Budowlane Polska Szczecin, Pomorska 138-141 Mercedes Mojsiuk Szczecin, Pomorska 88 Peugeot DREWNIKOWSKI Szczecin, Rayskiego 2 KOZŁOWSKI Toyota Szczecin, Struga 17 Krotoski-Cichy VW Szczecin, Struga 1A KOZŁOWSKI Opel Szczecin, Struga 31 B POLMOTOR Nissan, Renault, Dacia Szczecin, Struga 71 Subaru Szczecin, Struga 78a Polmotor Szczecin Szczecin, Ustowo 52 (rondo Hakena) Dealer BMW i MINI Bońkowscy Szczecin, Ustowo 55 (rondo Hakena) POLMOTOR KIA Szczecin, Wisławy Szymborskiej 8 Pehamot Skoda Szczecin, Zielonogórska 32 Grupa Gezet Alfa Romeo&Lancia Szczecin, Białowieska 2 Seat Krotoski-Cichy Szczecin, Białowieska 2 Grupa Gezet Honda Głuchy Szczecin, Białowieska 2

Sklepy Salony Modowe Salon Terpiłowscy Szczecin, CH Auchan Salon Terpiłowscy Szczecin, CH Galaxy Salon Jubilerski YES Szczecin, CH Galaxy Salon Terpiłowscy Szczecin, CH Kaskada Salon Terpiłowscy Szczecin, CH Ster Salon Terpiłowscy Szczecin, CH Turzyn Salon Terpiłowscy Szczecin, Jagiellońska 16 Salon Mody Brancewicz Szczecin, Jana Pawła II 48

Sport/Rekreacja Centrum Rakietowe Bolesławice, Wspólna 1 Aquapark Siłownia Koszalin, Rolna 14 Shogun Słupsk, Szczecińska 81A My Gym Słupsk, Tuwima 32 Aktywna Fabryka Słupsk, Wrocławska 44C Golf Zajączkowo Zajączkowo 18

DOWBUSZ sp. z o.o.

Koszalin ul. Lniana 3, 94-341-51-20

www.opel.koszalin.pl

APARTAMENTY „DOTYK LUKSUSU” w Sanatorium Uzdrowiskowym Bałtyk Jedyne takie miejsce na polskim wybrzeżu

 10 luksusowych apartamentów położonych na najwyższym – VII piętrze budynku  Apartamenty z niezapomnianym i jedynym w swoim rodzaju widokiem na molo i Morze Bałtyckie

 Innowacyjne wyposażenie – m.in. bezszmerowa klimatyzacja, sejf, leżaki balkonowe, konsola do gier XBOX, TV LCD, bezprzewodowy Internet

 Apartamenty z widokiem na nadmorski Park Zdrojowy okalający kompleks sanatoryjny oraz panoramę kurortu  Nowoczesny i oryginalny design – salon z mini barem, sypialnia, pokój kąpielowy z kabiną prysznicową i wanną, taras. Dodatkowo w dwóch apartamentach sucha sauna

Sprawdź: ul. Rodziewiczówny 1, 78-100 Kołobrzeg Rezerwacja: tel. +48 94 355 34 34 - recepcja tel. +48 94 355 34 44 - marketing

Ponadto w ofercie S.U. Bałtyk Wypoczynek reakcyjny i zdrowotny, organizacja konferencji, pobyty szkoleniowe i wiele innych

subaltyk.marketing@subaltyk.pl