Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

System xDrive BMW: Raz po szosie, raz po wertepach

Wojciech Frelichowski
Schemat układu xDrive w BMW X5
Schemat układu xDrive w BMW X5 BMW
Dziesięć lat temu BMW rozpoczęło produkcję rekreacyjno-terenowego modelu X5, w którym wprowadzono system stałego napędu xDrive. To jedno z ciekawszych rozwiązań tego typu.

System xDrive rozdziela siłę napędową w sposób płynny i całkowicie adaptacyjny między oś przednią i tylną. Mechanizm potrafi natychmiast rozpoznać potrzebę zmiany rozdziału siły napędowej i odpowiednioszybko zareagować. W trybie "on road" odbywa się to z reguły jeszcze przed ewentualną utratą przyczepności koła. Dzięki temu podczas dynamicznego pokonywania zakrętów xDrive przenosi na obie osie optymalną w danym momencie siłę napędową, redukując nadsterowność i podsterowność pojazdu.

Rozdział proaktywny

Na drogach utwardzonych układ xDrive oferuje znacznie lepszą zwinność auta i większe bezpieczeństwo jazdy. Ponadto ten system ułatwia poruszanie się na nieutwardzonych lub śliskich nawierzchniach, ponieważ w przypadku utraty przyczepności jednego z kół siła napędowa kierowana jest natychmiast na pozostałe koła.

Jak to działa? Otóż elektroniczne sterowane sprzęgło wielotarczowe przenosi siłę przez napędzany łańcuchem wałek przeniesienia napędu na przód. Wał łączący prawe przednie koło prowadzony jest przez miskę olejową, co pozwala na niski montaż silnika, a tym samym niski środek ciężkości przy zachowaniu dużego prześwitu. Takie rozwiązanie jest korzystne dla dynamiki jazdy i właściwości jezdnych na złych nawierzchniach. Zmniejsza to również przechył boczny przy pokonywaniu zakrętów.

Aby możliwe było zastosowanie półosi napędowych z przodu o tej samej długości, po prawej stronie miski olejowej zamocowano wspornik przegubowy. Dzięki temu układ kierowniczy jest wolny od wpływu układu napędowego, ponieważ kąt nachylenia jest taki sam. Konstrukcja ta umożliwia ponadto uzyskanie większego skrętu kół i mniejszego promienia skrętu niż w konwencjonalnych pojazdach terenowych.

Elektronicznie sterowane sprzęgło wielotarczowe w przekładni rozdzielczej w ciągu milisekund dostosowuje transmisję siły napędowej na oś przednią odpowiednio do aktualnej potrzeby. W niektórych przypadkach może nastąpić nawet całkowite rozłączenie lub sztywne połączenie osi przedniej i tylnej, co odpowiada wzdłużnej blokadzie osi w konwencjonalnych napędach na cztery koła. Blokadę poprzeczną, czyli wymuszone przenoszenie siły napędu na oba koła przednie lub tylne, zapewnia elektroniczny układ DSC za pomocą funkcji hamowania. Czyli w przypadku buksowania jednego z kół następuje jego wyhamowanie. Dzięki temu mechanizm różnicowy przenosi automatycznie większą siłę na drugie koło na osi.

Szybka reakcja

W przeciwieństwie do innych napędów na cztery koła reagujących dopiero wtedy, gdy koła zaczną buksować, proaktywny xDrive potrafi analizować polecenia kierowcy. Na przykład na podstawie położenia pedału gazu rozpoznaje sytuacje, w których napęd na wszystkie koła jest pożądany. W rezultacie działanie systemu napędu na cztery koła ma miejsce zanim powstanie poślizg.

System korzysta z informacji zbieranych przez układ DSC takich jak kąt skrętu pojazdu wokół osi pionowej mierzony przez czujnik prędkości kątowej, czy skręt kierownicy. Informacje te w połączeniu z danymi o prędkości pojazdu przekazywanymi przez czujniki kół, o przyspieszeniu bocznym i z danymi silnika, pozwalają xDrive z góry określać aktualną sytuację i optymalnie rozdzielać siłę napędu pomiędzy przednią i tylną oś. Efektem tego jest znacznie lepsza zwinność, która jest szczególnie przydatna podczas jazdy po krętych górskich drogach.

Układ DSC można wyłączyć, dając kierowcom preferującym sportowy styl jazdy możliwość pełnej i nieograniczonej przyjemności prowadzenia auta. Jednak samego systemu xDrive wyłączyć nie można.

Systemy kontroli

Układ DSC ma zaprogramowany tryb dynamicznej kontroli trakcji DTC, który w ekstremalnych warunkach lub przy wyjątkowo sportowym stylu jazdy zezwala na większy poślizg i "dryfowanie" pojazdu.

Z kolei funkcja kontroli zjazdu ze wzniesień (HDC) ułatwia trudne zjazdy ze stoków, szczególnie poza utwardzonymi drogami: bez jakiejkolwiek ingerencji kierowcy auto porusza się niczym pojazd wyposażony w przekładnię zwalniającą (tzw. stała prędkość marszowa). Ten automatyczny układ kontroli prędkości stanowiący element układu DSC indywidualnie wyhamowuje poszczególne koła. Układ HDC jest włączany i wyłączany za pomocą oddzielnego przycisku.

W identyczny układ XDrive otrzymał także BMW X3. W nieco zmodyfikowanej formie, bardziej nadającej się do jazdy po szosie, jest wyposażonych szereg innych modeli tej marki. W sumie xDrive jest stosowany w 20 autach BMW.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!