Ważna profilaktyka

W naszym kraju profilaktyka wciąż jest zaniedbywana, choć jest już dużo lepiej, niż parę lat temu. - Z roku na rok Narodowy Fundusz Zdrowia coraz więcej pieniędzy przeznacza na profilaktykę. I pocieszające jest też, że coraz więcej ludzi z badań profilaktycznych korzysta. Powoli uświadamiamy sobie, że lepiej jest zapobiegać niż leczyć - mówi Mariusz Szymański, rzecznik prasowy NFZ w Gdańsku.
A oto podstawowe badania profilaktyczne, które w trosce o własne zdrowie powinniśmy robić regularnie.

Badanie stomatologiczne

Należy je przeprowadzać co 6 miesięcy. Kontrola uzębienia pozwala na wykrycie ubytków próchniczych, chorób przyzębia, chorób miazgi zęba oraz stanów zapalnych jamy ustnej.

Pamiętajmy, że zdrowe zęby to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim oznaka zdrowia. Zły stan zębów może mieć wpływ na rozwój wielu chorób ogólnoustrojowych. Takie badanie możemy wykonać w każdym gabinecie stomatologicznym, który ma kontrakt z NFZ.

Rentgen klatki piersiowej

W przypadku osób palących po 40. roku życia niezbędne jest kontrolowanie stanu płuc co rok. Wykonuje się je, aby stwierdzić, czy nie ma zmian nowotworowych. Najważniejszym działaniem profilaktycznym jest tu oczywiście rzucenie palenia.

Ciśnienie

Należy je mierzyć u osób dorosłych od 21. roku życia. Częstość pomiarów nie jest ustalona. Powinno się je mierzyć częściej niż raz w roku. Nadciśnienie tętnicze jest jedną z chorób cywilizacyjnych. Może być ono przyczyną wielu poważnych schorzeń, takich jak choroba wieńcowa, zawał, czy udar mózgu. Nadciśnienie jest jednym z czynników ryzyka chorób układu krążenia. Uszkadza zarówno serce, jak i nerki. Specjaliści uważają, że udział w jego powstaniu mają czynniki genetyczne. Można to badanie przeprowadzać samodzielnie - za pomocą ciśnieniomierza do tzw. użytku domowego. Za najbardziej wiarygodne uznaje się jednak badanie wykonane w gabinecie lekarskim - przez lekarza lub pielęgniarkę.

Poziom cholesterolu

Powinni je wykonywać corocznie mężczyźni w wieku od 30 lat. W przypadku kobiet takie badania są potrzebne od 45. roku życia. Poziom cholesterolu mierzy się podczas badania biochemicznego krwi. Ogólnie wiadomo, że zbyt wysoki poziom cholesterolu jest niebezpieczny dla zdrowia. Podwyższony poziom cholesterolu całkowitego i LDL (beta-lipoproteiny) świadczy o rozwoju miażdżycy i zwiększa ryzyko choroby wieńcowej. Badanie cholesterolu ma duże znaczenie w profilaktyce zawałów serca i udarów mózgu.

Męskie sprawy:

Badanie prostaty

Mężczyźni po 50. roku życia powinni je wykonywać co roku.

Schorzenia gruczołu krokowego (prostaty, czyli stercza) występują głównie u mężczyzn w wieku dojrzałym. Badania profilaktyczne umożliwiają wczesne wykrycie stanów nowotworowych stercza. Podstawowym badaniem jest per rectum (przezodbytnicze), choć trzeba wspomnieć, że nie wszyscy specjaliści potwierdzają jego korzyści profilaktyczne.

Tylko dla pań:

Cytodiagnostyka

Zaleca się jej wykonywanie wszystkim kobietom od momentu rozpoczęcia życia płciowego. Na początku 2-3 badania co roku, następnie do 35. roku życia co 3 lata, a jeszcze później do 65. roku życia co 5 lat.

Jest stosowana w profilaktyce nowotworowej, przede wszystkim raka szyjki macicy. Umożliwia wykrycie stanów przedrakowych, obrazuje też funkcjonowanie hormonów. Może być wykonana podczas wizyty kontrolnej u ginekologa.

Badanie ginekologiczne ogólne

Trzeba je wykonywać co najmniej raz w roku - od momentu rozpoczęcia życia płciowego (a w każdym razie przeprowadzić przed 18. rokiem życia).
Kontrolna wizyta u ginekologa pozwala na ocenę stanu narządów rodnych, wykrycie ewentualnych schorzeń, np. stanów zapalnych, czy nieprawidłowości budowy. W czasie rozmowy lekarz może zebrać informacje na temat cyklu miesiączkowego, drobnych dolegliwości, rodzajów stosowanych środków antykoncepcyjnych, wypisać skierowanie na cytodiagnostykę. Powinien też przeprowadzić badanie palpacyjne piersi kobiety.

Mammografia

Kobietom po 50. roku życia zaleca się co rok.

Mammografia jest najważniejszym badaniem w profilaktyce nowotworowej. Warto oczywiście dodać, że metoda ta nie różnicuje w sposób ostateczny zmian łagodnych i nowotworowych. W przypadku ich wykrycia lekarz kieruje pacjentkę na dodatkowe badanie - biopsję (pobranie wycinka tkanki).