Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Z historii Silnowa. Obrazki sielskiej wsi sprzed wojny i czasów PRL [zdjęcia archiwalne]

Rajmund Wełnic
Rajmund Wełnic
1975 - oddanie do użytku lecznicy dla zwierząt w Silnowie
1975 - oddanie do użytku lecznicy dla zwierząt w Silnowie archiwum Arkadiusz Malarski/Stowarzyszenie Silnowo 2020
Silnowo dziś to spora, ale jednak trochę zapomniana, wieś w gminie Borne Sulinowo. Złote lata przeżywała przed wojną i – paradoksalnie – gdy była siedzibą gminy w latach 70. i 80. XX wieku.

Unikatowe zdjęcia z czasów przedwojennych Silnowa – wówczas Eulenburga – otrzymał Arkadiusz Malarski, mieszkaniec wsi i szef Stowarzyszenia Silnowo 2020. – Nawiązałem kontakt z prawnukiem dawnego właściciela mleczarni w Eulenburgu, który mi je przekazał – pan Arkadiusz mówi, że pradziadek nazywał się Julius Weihs i przyjechał tu z Berlina.

Zdjęcia – prawdziwe unikaty – przedstawiają sielankowe życie w ówczesnym Silnowie, dużej wsi leżącej przy ważnej drodze (dziś droga krajowa nr 20). Dzieci na sankach, babcia karmiąca z wnuczką kury, kąpiel w jeziorze, rodzinny piknik. – To także moja rodzinna miejscowość – mówi pasjonat lokalnej historii Dariusz Tederko, który przekazał nam wspomnienia z czasów powojennych, gdy on sam bawił się dokładnie tak samo, jak bohaterowie zdjęć sprzed stu bez mała lat.

Na tropach przeszłości

- Około półtora roku temu odezwał się do mnie Guntram Fiese, którego pradziadek, pochodzący z Berlina Julius Weihs kierował mleczarnią w Silnowie, ówczesnym Eulenburg – mówi Arkadiusz Malarski. - Mleczarnia mieściła się w budynku, który dzisiaj jest w przeważającej części budynkiem mieszkalnym a kiedyś mieścił sklep z artykułami przemysłowymi oraz sklep spożywczy „tzw. sklep na górce”. Imgard, córka mleczarza i Paul, syn Augusta Buchholza rolnika z Silnowa Dolnego to babcia i dziadek Pana Friese, którzy mieszkali i dorastali w Silnowie. W 1928 urodziła się im córka Gisela, matka Pana Fiese. Na zdjęciu, które otrzymałem od Pana Friese widać jego matkę w dniu jej pierwszych urodzin czyli jest to 1929 rok. Ciekawostką na tym zdjęciu jest budowla lub instalacja widoczna przy drodze, naprzeciw dzisiejszego ośrodka zdrowia.

Po wojnie Silnowo znalazło się w specyficznej sytuacji. Tuż za miedzą znajdowała się baza wojsk sowieckich w Bornem Sulinowie wraz z wielkim poligonem. Formalnie to było terytorium Polski, praktycznie wyłączone spod jego jurysdykcji. Ponieważ największa miejscowość gminy była we władaniu Rosjan, gdy w roku 1973 zlikwidowano tzw. gromady (istniały w latach 1954-73) i zastąpiono je mniejszą ilością gmin, Silnowo zostało siedzibą władz gminy. W 1965 podczas kopania fundamentów pod nowy budynek szkolny natrafiono na skarb z epoki brązu, w jego skład wchodziło 80 bransolet, wisiorków i ozdobnych szpil.

Silnowo gminą
Zdecydowało centralne położenie (choć większość terenu gminy zajmował poligon będący na mapach białą plamą) Silnowa, bo większą miejscowością było Łubowo. Tak czy inaczej szczególnie lata 70. to czas prosperity dla Silnowa z uwagi na jego nowe funkcje administracyjne i gospodarcze. W tzw. Dolnym Silnowie powstała szkoła, zbudowano piekarnię oraz lecznicę dla zwierząt. Rozwijał się miejscowy tartak i Spółdzielnia Kółek Rolniczych. Zbudowano ośrodek zdrowia, była oczywiście siedziba Urzędu Gminy. Powstała stacja paliw. Wydawało się, że wieś położona przy ważnej drodze i szlaku kolejowym (Runowo Pomorskie – Szczecinek) ma szansę na dalszy rozwój.

Ale przyszedł czas przemian, które boleśnie uderzyły głównie w uspołecznione rolnictwo, które dominowało na tych terenach. Gdy w roku 1992 Rosjanie opuścili Borne Sulinowo było jasne, że to tam wkrótce przeniesie się centrum życia i siedziba gminy. I tak się stało – w roku 1994 gminę Silnowo przemianowano na gminę Borne Sulinowo – a ówczesną wójt Silnowa Teresę Knopik zastąpił pierwszy burmistrz Bornego Jacek Chrzanowski.

A samo Silnowo? No cóż, wyszło na tym jak Zabłocki na mydle. Dziś zamieszkuje tam niespełna 300 osób. Po reformie szkolnictwa zamknięto miejscowe gimnazjum, piekarnia już dawno nie piecze chleba, a władza przeniosła się do borneńskiego ratusza. Szansą na rozwój jest turystyka, bo tuż obok są piękne jeziora i atrakcje w postaci umocnień Wału Pomorskiego. Miejscowych do działania mobilizuje i integruje także wspomniane Stowarzyszenie Silnowo 2020.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Dziennik Zachodni / Wielki Piątek

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na szczecinek.naszemiasto.pl Nasze Miasto