Zaparcia problemem XXI wieku

Najczęściej w określeniach padają sformułowania: zwarty, zbity stolec, rzadsze odwiedzanie toalety, odczucie niepełnego wypróżnienia, zbyt długi czas przebywania w toalecie oraz zwiększony wysiłek podczas oddawania stolca.

Aby wszyscy rozumieli i mówili o tym samym, medycy podają definicję zaparć, które polegają na wypróżnieniach mających miejsce rzadziej niż trzy razy w tygodniu, stolce w jednej czwartej przypadków oddawane są z trudem, są one twarde i często towarzyszy temu uczucie niepełnego wypróżnienia.

Należy zawsze pamiętać, że zaparcia same w sobie nie są chorobą, ale wyrazem pewnego "rozregulowania" organizmu. Są sygnałem, że "coś jest nie tak" - trzeba zacząć szybko działać. Warto wspomnieć, że przyczyna nie musi leżeć w samym przewodzie pokarmowym.

Zaparcia dotykają w Polsce co druga kobietę i co czwartego mężczyznę. Częstość ich występowania zwiększa się z wiekiem. Dlaczego występują tak często? Przyczyn jest wiele. Pomijając te spowodowane konkretnymi chorobami (co wymaga wnikliwej diagnostyki i często specjalistycznego leczenia), pozostaje nam ogromna grupa zaparć, które sami sobie fundujemy.
Powszechnie wiadomo, że jedną z głównych przyczyn powstawania zaparć jest nieodpowiednia dieta. Głównymi winowajcami są tutaj mała ilość spożywanego błonnika i zbyt mało wypijanych płynów. Przesuwające się masy pokarmowe stanowią jeden z najsilniejszych bodźców stymulujących perystaltykę. Jeśli zmniejszymy jego nasilenie, mogą pojawić się zaparcia.

Drugi powód, to skutek rozwoju cywilizacyjnego - zmniejszenie aktywności fizycznej. Zbyt mało ruchu powoduje, że słabiej pracuje tzw. tłocznia brzuszna, odpowiadająca za prawidłowy i efektywny sposób wypróżnienia.

Kolejna przyczyna - brak czasu. Jesteśmy coraz bardziej zajęci. Kiedy przychodzi "ten moment" - zaczynamy odczuwać parcie na stolec, okazuje się, że nagle mamy coś pilnego i ważnego do zrobienia, jesteśmy na spotkaniu, w sklepie itd. Wizytę w toalecie odkładamy na później. Organizm bardzo szybko adaptuje się do takiej sytuacji i coraz rzadziej wysyła nam sygnały "ostrzegawcze". Stąd już bardzo blisko do rozregulowania motoryki a w efekcie powstania jednych z cięższych do wyleczenia zaparć.

Niektóre z przyjmowanych leków jako działanie niepożądane mogą również wywoływać zaparcia. Do takich leków zaliczamy niektóre przeciwdepresyjne, stosowane w nadciśnieniu tętniczym i chorobie niedokrwiennej serca, moczopędne, czy niektóre leki przeciwzapalne.

Jak zatem skutecznie przeciwdziałać zaparciom? Należy przede wszystkim usunąć ich przyczynę. Podstawa, to odpowiednia, bogata w błonnik dieta (świeże owoce i warzywa, otręby, muesli), odpowiednia ilość płynów, codzienna aktywność fizyczna i nie lekceważenie sygnałów, jakie daje nam organizm.
Co w sytuacji, gdy modyfikacja codziennego trybu życia nie wystarczy? Z pomocą przychodzi natura. Możemy stosować naturalne środki wspomagające usuwanie zaparć.

Pierwszą grupę stanowią środki działające osmotycznie. Polega to na "ściąganiu" wody z otoczenia jelita do jego wnętrza. To z kolei powoduje rozluźnienie zbitych mas kałowych. Ich objętość jest większa, a konsystencja się zmniejsza. Powstająca aktywność perystaltyczna umożliwia wypróżnienie. Taki mechanizm działania wykazują np. suszone śliwki.

Często zdarza się, że to nie wystarcza. Wtedy z pomocą przychodzą nam sprawdzone i skuteczne zioła: senes i kruszyna. Odpowiednie części tych roślin (liść senesu, kora kruszyny) zawierają grupę substancji aktywnych, zwanych antranoidami. Te substancje, poza aktywnością osmotyczną opisaną wyżej posiadają zdolność pobudzania zakończeń nerwowych w ścianie jelit. Skutkuje to dodatkowym pobudzeniem perystaltyki i wspomaga organizm w walce z zaparciami. Wysoka skuteczność przeczyszczająca i dobra tolerancja powodują, że środki przeczyszczające z senesem i kruszyną są najczęściej stosowane przy zaparciach.

Godne polecenia są gotowe mieszanki ziołowe w torebkach do zaparzania, zawierające w odpowiednio dobranych dawkach liść senesu - o nazwie Figura 1 i korę kruszyny - Figura 2. Produkty te zostały ostatnio docenione przez pacjentów, którzy wybrali je jako produkty najbardziej godne zaufania w kategorii produktów przeczyszczających, wydawanych w aptekach bez recepty.