Zmiany w preferencjach edukacyjnych polskich maturzystów. Rośnie zainteresowanie uczelniami wyższymi i naukami ścisłymi

Z raportu GUS Kapitał ludzki w Polsce w latach 2018–2022 wynika, że Polska wciąż plasuje się w czołówce państw UE, jeśli chodzi o poziom wykształcenia obywateli. Dane firmy VULCAN pokazują, że coraz więcej maturzystów zamierza kontynuować naukę na uczelniach wyższych państwowych i prywatnych. Spadła liczba uczniów niezdecydowanych oraz tych, którzy nie zamierzają studiować.

W roku 2023/24 35,88 proc. uczniów ma zamiar studiować na uniwersytecie, co stanowi wzrost o 1,73 punktu procentowego w porównaniu z rokiem 2022/23 (34,15 proc.). Politechniki również zyskały na popularności, z 17,75 proc. w roku 2022/23 do 19,75 proc. w roku 2023/24. Wzrost zainteresowania zanotowały także inne uczelnie wyższe: uniwersytet ekonomiczny (wzrost z 5,53 proc. do 6 proc.), uniwersytet przyrodniczy (z 3,07 proc. do 3,38 proc.), wyższa szkoła rolnicza (z 1,41 proc. do 1,63 proc.) i akademia medyczna (z 9,58 proc. do 10,38 proc.). Akademia muzyczna i uczelnie prywatne utrzymały poziom zainteresowania, odpowiednio 2 proc. i 4 proc..

Wyraźnie zmniejszył się odsetek uczniów niezdecydowanych co do dalszej edukacji – z 27,15 proc. do 22,50 proc. oraz tych, którzy nie zamierzają kontynuować nauki – z 11,98 proc. do 9,13 proc.. Co ciekawe, uczelnie wyższe proponują kierunki nowe, przygotowujące do nowych zawodów, odpowiadające zmieniającej się rzeczywistości. Wiele mówi się o wpływie badań mózgu na różne dziedziny (powstają kierunki z „neuro-” w nazwie) oraz o sztucznej inteligencji, humanistyka łączy się z technologią.

Absolwenci szukają miejsca dla siebie. Czas pokaże, czy wyposażyliśmy naszych uczniów w odpowiednie umiejętności i niezbędną wiedzę.

Przeczytaj także: Jak się zmieniały wyniki egzaminu ósmoklasisty w latach 2019-2024? Zobacz wykresy z podziałem na przedmioty

Wyniki ankiety wskazują na rosnącą tendencję do wybierania wyższych poziomów egzaminów maturalnych. W roku 2023/24 24,13 proc. maturzystów zdawało język polski na poziomie rozszerzonym, co stanowi wzrost o 1,77 punktu procentowego w porównaniu z rokiem 2022/23 (22,36 proc.).

Podobny trend obserwujemy w przypadku matematyki – poziom rozszerzony wybrało 39,50 proc. uczniów (wzrost o 2,03 punktu procentowego). Jeden egzamin zdawany na poziomie rozszerzonym jest obowiązkowy, ale można wybrać kilka. Wówczas uzyskany wynik nie przesądza o otrzymaniu świadectwa dojrzałości, więc spora część uczniów testuje w ten sposób swoje możliwości. Potrzebne są tu jednak wiedza oraz umiejętność jej stosowania, operowania specjalistycznym słownictwem, rozwiązywania konkretnych problemów, krytycznego i logicznego myślenia. Absolwenci różnie sobie radzą, choć wydaje się, że w tym roku arkusze egzaminacyjne nie były wielkim zaskoczeniem.

Może cię zainteresować: Egzaminator podsumowuje matury ustne z polskiego. „W niektórych przypadkach nie było łatwo”

Angielski pozostaje najpopularniejszym językiem obcym na maturze. Rośnie zainteresowanie językiem hiszpańskim, natomiast spada zainteresowanie językami francuskim i niemieckim.

W roku szkolnym 2023/24 język angielski został wybrany przez 96,50 proc. maturzystów (wzrost o 1,23 punktu procentowego). Zwiększyła się także popularność języków:

• hiszpańskiego: z 6,70 proc. w roku 2022/23 do 8,76 proc. w roku 2023/24
• włoskiego: z 5,04 proc. do 5,88 proc.

Język rosyjski utrzymał poziom zainteresowania (6,76 proc.).

Spadki odnotowano w przypadku języków francuskiego (z 7,19 proc. do 6,63 proc.) oraz niemieckiego (z 14,81 proc. do 13,88 proc.).

Wzrasta popularność nauk ścisłych i przyrodniczych, takich jak biologia, chemia i fizyka. Zwiększa się również zainteresowanie historią i informatyką, natomiast spada – geografią i historią sztuki. Taki trend może wynikać z rosnącej świadomości uczniów w kwestii zapotrzebowania na specjalistów w dziedzinach STEM (nauka, technologia, inżynieria, matematyka), na co wskazują ostatnie badania amerykańskiego Departamentu Edukacji. Według danych roczny wzrost zapotrzebowania na pracowników z podobnymi umiejętnościami i wykształceniem wynosi 14 proc.

Analiza wyboru przedmiotów dodatkowych wskazuje na popularność nauk ścisłych i przyrodniczych. W roku 2023/24 25,63 proc. uczniów decydowało się na biologię (wzrost o 1,31 punktu procentowego), 19 proc. na chemię (wzrost o 1,43 punktu procentowego), a 14,88 proc. na fizykę (wzrost o 2,17 punktu procentowego).

Wzrosło również zainteresowanie historią (z 10,63 proc. do 13,50 proc.), a na podobnym poziomie co w zeszłym roku kształtuje się zainteresowanie informatyką (z 10 proc. do 10,63 proc.) oraz geografią (z 21,93 proc. do 20,38 proc.). Spadła natomiast popularność historii sztuki (z 3,01 proc. do 2,13 proc.).

Wyniki ankiet przeprowadzonych przez firmę VULCAN ukazują wyraźne zmiany w preferencjach edukacyjnych polskich maturzystów. Wzrost zainteresowania kontynuowaniem nauki na uczelniach wyższych, wybieranie trudniejszych egzaminów maturalnych oraz zmieniające się preferencje w kwestii języków obcych i przedmiotów dodatkowych świadczą o rosnących ambicjach młodzieży i ich dążeniu do zdobywania wyższych kwalifikacji zawodowych.

Z przeprowadzonych badań wynika, że polscy maturzyści coraz świadomiej planują swoją przyszłość edukacyjną i zawodową. Zdają sobie też sprawę, że zmiany w życiu są konieczne, trzeba być gotowym na mobilność i kształcenie ustawiczne, elastycznym i otwartym na dynamicznie rozwijające się dziedziny wiedzy. Zainteresowanie studiami wyższymi, zwłaszcza na kierunkach technicznych i przyrodniczych, odzwierciedla zmieniające się potrzeby rynku pracy i rosnące ambicje młodzieży.

– Czekamy na wyniki egzaminów, zobaczymy, jak wybory i decyzje egzaminacyjne przełożą się na realne przygotowanie do matury. Obserwujemy w szkołach, że uczniowie opanowują przewidziany podstawą programową materiał, ale mają trudności z wykorzystaniem wiedzy w sytuacjach problemowych, nietypowych, wymagających logicznego i krytycznego myślenia oraz pomysłu, a nie tylko odtwórczego przekazania wiedzy. Mimo starań szkół, wielu realizowanych projektów i przedsięwzięć uczniowie nadal mają problemy z pewnością siebie i odwagą w prezentowaniu własnych pomysłów, zadawaniu pytań. Wiele mówi się o przyszłości – jest ona pewną niewiadomą, boimy się jej i wciąż nie jesteśmy przygotowani ani otwarci na otaczającą nas rzeczywistość. Jakie zawody istnieją dziś, poza powszechnie znanymi, jakie umiejętności są potrzebne, jaką wiedzę zdobywać ustawicznie i gdzie? Odpowiedzi na te pytania młodzi ludzie często odnajdują dopiero na uczelniach, a przede wszystkim wtedy, gdy podejmują pracę. Mamy jeszcze dużo do zrobienia w szkołach i mamy młodzież wciąż ciekawą świata, zmian, przyszłości – i dla niej i z nią pracujemy – komentuje pani Bogumiła Mandat, dyrektorka Liceum Ogólnokształcącego nr XV im. mjr. Piotra Wysockiego we Wrocławiu.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie. Obserwuj StrefaEdukacji.pl!

Źródło: firma Vulcan