Bankructwo biura podróży. Kto sprawdza, nie płacze

W ostatnich dniach poważne problemy dotknęły polskich turystów, których zaskoczyła informacja o bankructwie wielkiego biura podróży Sky Club. Co zrobić żeby uniknąć takich kłopotów? Przede wszystkim nim podpiszemy umowę, zanim wpłacimy zaliczkę powinniśmy wziąć pod lupę biuro podróży, któremu zamierzamy powierzyć zorganizowanie naszych wakacji. Zapraszamy do lektury naszego krótkiego poradnika.

Krok pierwszy: rejestr

Turyści pod ochroną

Zgodnie z ustawą o usługach turystycznych, biuro ogłaszające bankructwo ma obowiązek sprowadzić swoich klientów do kraju i wypłacić im odszkodowanie za niezrealizowaną część wakacji. Zwrot wpłaconych pieniędzy należy się i tym, którym na wakacje nie udało się wyjechać.

Przed wyborem oferty konkretnego biura warto sprawdzić, czy firma działa legalnie, czyli jest wpisana do Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych prowadzonej przez Ministerstwo Sportu i Turystyki oraz urzędy marszałkowskie. Wpis ten potwierdza, że dane biuro podróży ma gwarancję bankową lub ubezpieczeniową albo umowę ubezpieczenia, które w przypadku bankructwa przedsiębiorcy umożliwiają pokrycie kosztów powrotu uczestników wycieczki do miejsca jej rozpoczęcia. Każdy organizator wyjazdów ma obowiązek przedstawić marszałkowi województwa oryginał gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo umowy ubezpieczenia.

Wykazy biur podróży, które spełniły te warunki, znajdują się na stronach Ministerstwa Sportu i Turystyki (http://www.turystyka.gov.pl /). Zwróćmy uwagę szczególnie na dział IV formularza, czyli informację o zakazie prowadzenia działalności objętej wpisem do rejestru oraz o wykreśleniu z niego biura turystycznego. Informacji o tym, czy biuro jest wpisane do centralnej ewidencji, szukać możecie też w Urzędzie Marszałkowskim - tu znajdziecie informacje o biurach, które zostały zarejestrowane na terenie województwa zachodniopomorskiego (Biuro Turystyki - tel. 91/ 44 19 127). Damian Greś, dyrektor Wydziału Turystyki, Gospodarki i Promocji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, wyjaśnia: - Urząd nie ma informacji o bieżącej sytuacji finansowej biur podróży, dlatego też nie potrafimy zapewnić, że dane biuro jest w dobrej kondycji. Ale możemy sprawdzić, czy ma gwarancje bankowe i ubezpieczenia. A to z punktu widzenia klienta takiego biura najważniejsza informacja.

Sprawdź długi

W maju tego roku 439 biur podróży znalazło się w Krajowym Rejestrze Długów.

Dlatego dla własnego spokoju możemy sprawdzić organizatora naszych wakacji w Biurach Informacji Gospodarczej. W Polsce działa: Krajowy Rejestr Długów (www.krd.pl), Europejski Rejestr Informacji Finansowej (www.erif.pl) i InfoMonitor (www.infomonitor.pl). Tu zdobędziemy informacje czy biuro jest zadłużone, a jeśli tak, to na ile i z jakimi płatnościami zalega. Biuro podróży czy agencję turystyczną w Biurach Informacji Gospodarczej może sprawdzić każdy. Potrzebna jest tylko kserokopia dowodu osobistego lub paszportu, bo biura mają obowiązek weryfikacji danych osób korzystających z ich bazy. Po zalogowaniu się do systemu wystarczy podać numer identyfikacji podatkowej (NIP) biura czy agencji, która nas interesuje. Można też szukać np. po numerze REGON. Taka usługa jest płatna. Koszt to 25-40 zł w zależności od BIG.

Zapytaj o opinie

Informacji na temat biura można też zasięgnąć w Polskiej Izbie Turystyki lub w izbach regionalnych. Warto zajrzeć na stronę internetową Zachodniopomorskiej Izby Turystyki - www. zit. szczecin.pl. Ważne: izby posiadają informacje na temat swoich członków. Nieocenionym źródłem informacji są opinie innych klientów - warto na forach internetowych poszukać informacji o danym biurze podróży.

Zawsze czytaj umowę

- Dziś oczywiście skupiamy się na bankructwie biura podróży, ale przy tej okazji chciałbym przypomnieć o czymś niezwykle istotnym - mówi Damian Greś. - Zawsze uważnie czytajmy umowy, sprawdzajmy za co tak naprawdę płacimy. Jeśli w trakcie wyjazdu okaże się, że to co dostaliśmy nie jest tym za co zapłaciliśmy - pamiętajmy o naszym prawie do reklamacji oraz o tym, że zawsze możemy złożyć na biuro skargę. W obu tych przypadkach Urząd Marszałkowski służy pomocą.

Lepiej za wczasy płacić kartą

Zapłaciłeś kartą za wczasy, które się nie odbędą z powodu upadłości biura podróży? Jesteś w uprzywilejowanej pozycji. Zgłoś się do banku, który wydał kartę, a odzyskasz pieniądze w ramach tzw. obciążenia zwrotnego (ang. chargeback). Pozwala ono odzyskać pieniądze z powodu niedostarczenia towaru lub usługi.

- Dochodzenie swoich praw w trybie obciążenia zwrotnego możliwe jest w przypadku płatności wszystkimi rodzajami kart (debetowe, kredytowe, charge) - wyjaśnia Michał Sadrak z Open Finance. - Co więcej, do przyjęcia reklamacji w trybie chargeback zobowiązany jest każdy bank, który wydaje karty działających na polskim rynku organizacji płatniczych (dwie największe z nich to Visa i MasterCard). W praktyce może się jednak zdarzyć, że pracownik instytucji finansowej będzie chciał odprawić klienta z kwitkiem - wówczas nie należy ulegać.

W procedurę obciążenia zwrotnego zaangażowane są wszystkie podmioty biorące udział w transakcji - klient, wydawca karty (bank), organizacja płatnicza, agent rozliczeniowy oraz akceptant karty (np. sklep lub biuro podróży). Bank, po zgłoszeniu problemu przez klienta, kontaktuje się z organizacją płatniczą. Ta po weryfikacji kieruje sprawę do instytucji rozliczającej transakcje, która jest zobligowana do wyjaśnienia problemu ze sprzedawcą.

Choć akurat w przypadku złożenia wniosku o upadłość przez biuro podróży wyjaśnienie to nie powinno przysporzyć problemów. W przypadku typowej procedury obciążenia zwrotnego, to na sprzedawcy leży obowiązek udowodnienia, iż transakcja przebiegła pomyślenie, a klient otrzymał towar lub usługę zgodnie z umową. Upadłość biura podróży jest natomiast sytuacją nietypową, bowiem jasne jest, że usługa nie zostanie wykonana.

Klient zgłaszający rozpoczęcie procedury chargeback powinien być przygotowanym na zastrzeżenia ze strony banku. Co prawda jest to usługa bezpłatna dla konsumentów, lecz konieczność zaangażowania wielu instytucji jednocześnie powoduje, że jej upowszechnienie nie leży w interesie banków, organizacji płatniczych, a już na pewno agentów rozliczeniowych.

Niemniej, klient wykazujący się odpowiednią stanowczością wobec banku może sobie zagwarantować zwrot środków wpłaconych za wczasy, które się nie odbędą - warto więc podjąć trudy rozmów z bankiem, bo prawdopodobnie jest to najskuteczniejsza metoda odzyskania pieniędzy.