Jak odebrać spadek po ojcu lub matce? Takie są formalności oraz zasady dziedziczenia bez testamentu. trzeba płacić podatek?

W sprawach spadkowych największą rolę odgrywa testament, czyli ostatnia wola zmarłego. Spadkodawca może w nim przekazać swój majątek dowolnie wybranej osobie, nawet jeśli ta nie jest z nim spokrewniona.

Testament można spisać u notariusza lub samodzielnie, co jest dość proste i może zająć tylko kilka minut. Robiąc to, należy jednak pamiętać, że dokument musi być napisany samodzielnie i w całości pismem ręcznym. Warto też pamiętać o dacie i podpisie.

Testament nie będzie ważny, jeśli spadkodawca spisał go:

• w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji,
• pod wpływem groźby,
• pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści.

Warto zatem podkreślić, że spadek po rodzicach w przypadku dziedziczenia testamentowego nie zawsze będzie przysługiwał. Wszystko zależy bowiem od woli spadkobierców.

W Polsce od lat prowadzone są akcje promujące sporządzanie testamentu. Nadal jednak społeczeństwo niechętnie korzysta z tego rozwiązania. Według danych na spisanie ostatniej woli decyduje się jedynie 8 na 100 Polaków, którzy ukończyli 45. rok życia.

Jeśli testament nie został spisany lub okazał się nieważny, majątek spadkodawcy przydzielany jest na podstawie dziedziczenia ustawowego. Zasady tego procesu regulowane są przez Kodeks cywilny.

Zgodnie z polskim prawem możemy wyróżnić pięć grup spadkowych, uprawnionych do przejęcia majątku. Kolejność dziedziczenia wygląda zatem następująco:

• I grupa (małżonek i dzieci) - osoby te dziedziczą w równych częściach, ale małżonek nie może otrzymać mniej niż jednej czwartej wartości spadku,
• II grupa (małżonek i rodzice) - jeśli spadkodawca nie miał dzieci, majątek przypada jego małżonkowi oraz rodzicom,
• III grupa (małżonek i rodzeństwo) - w przypadku, gdy rodzice spadkodawcy nie dożyli momentu otwarcia spadku, ich udział trafia do rodzeństwa,
• IV grupa (dziadkowie) - jeśli w powyższych grupach nie ma spadkobierców, majątek trafi do dziadków, którzy go dziedziczą w równych częściach,
• V grupa (pasierbowie) - czasem zdarza się, że spadkodawca nie miał bliskich, wtedy spadek trafia do pasierbów.

W niektórych przypadkach nie udaje się ustalić osób uprawnionych do spadku. Wtedy majątek trafia do gminy, w której mieszkał, a jeśli miejsce zamieszkania jest nieznane, spadek zostaje przekazany Skarbowi Państwa.

Przeprowadzanie postępowania spadkowego to proces, który wymaga odpowiedniego przygotowania. W pierwszej kolejności ustalani są spadkobiercy i skład spadku. Następnie dokonywany jest podział majątku, choć nie zawsze będzie to proste.

W skład spadku mogą wchodzić między innymi:

• własność rzeczy,
• udział we współwłasności,
• prawo pierwokupu,
• prawo odkupu,
• użytkowanie wieczyste,
• prawo do odszkodowania,
• spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego,
• długi spadkowe.

Chcesz wiedzieć, jaki spadek przysługuje dzieciom i czy jest opodatkowany oraz kiedy można przejąć mieszkanie po rodzicach? Zobacz naszą galerię!