Nowe stowarzyszenie w Szczecinku. Patron z gwiazd, czyli Adam Giedrys [zdjęcia]

Stowarzyszenie Astrosfera zawiązano na zebraniu w sobotę, 29 października. Utworzyło je 20 osób – byłych uczniów, wychowanków Adama Giedrysa, zmarłego przed ćwierćwieczem szczecineckiego astronoma-amatora, oraz sympatyków nauk związanych za astronomią. Członkiem-założycielem została także profesor Stefania Giedrys-Kalemba, córka pana Adama. Przewodniczącym Stowarzyszenia został dr Krzysztof Graczyk, jeden z gorących propagatorów spuścizny astronoma-krawca ze Szczecinka i oczywiście także jego uczeń. Ogromne zasługi dla powstania Astrosfery położył także Jarosław Brancewicz, miłośnik astronomii i posiadacz imponującej kolekcji zdjęć i autografów astronautów i kosmonautów. Również wychowanek Adama Giedrysa.

Przypomnijmy, że od śmierci Adama Giedrysa w 1997 roku, podejmowano wiele prób ocalenia jego spuścizny. W mieszkaniu była jakiś czas izba pamięci, do dziś działa Klub Miłośników Astronomii przy Samorządowej Agencji Promocji i Kultury, który prowadzi m.in. radiowe obserwacje Słońca.

Stowarzyszenie ma na celu promować dorobek Adama Giedrysa, organizować spotkania jego uczniów, a także prowadzić działalność edukacyjną, naukową i kulturalną oraz wydawniczą. W planach jest także skupienie pamiątek po panu Adamie i jego dokonaniach oraz urządzenie stałej wystawy. A także doprowadzenie do odrodzenia obserwatorium astronomicznego, które przez kilkadziesiąt lat na dachu kamienicy przy ulicy Kościuszki prowadził astronom. To byłyby przyczynek do wznowienia obserwacji i zachęcania młodych ludzi do sięgania po marzenia.

To będzie wielkie wyzwanie. Kopułę starego obserwatorium bowiem rozebrano, a w jej miejsce przy okazji remontu dachu – już kilkanaście lat temu – miasto zamontowało nową kopułę. Do dziś jednak stoi pusta, bez żadnego teleskopu, bo okazało się, że konieczna byłaby budowa zewnętrznych schodów. W dawnych czasach bowiem do obserwatorium na strychu wchodziło się klatką schodową, dziś to m.in. z uwagi na przepisy ppoż. i uzgodnienia ze wspólnotą mieszkaniową, co najmniej problematyczne. Upadł także – z racji na koszty – pomysł budowy nowego obserwatorium z planetarium w dawnej wieży wodociągowej.

Adam Giedrys urodził się 26 marca 1918 roku, zmarł 26 grudnia 1997 roku. Żołnierz Armii Krajowej, członek antykomunistycznego ruchu oporu, z zawodu krawiec, ale z zamiłowania astronom. Na dachu kamienicy, w której mieszkał wybudował obserwatorium astronomiczne. Współpracownik NASA, amerykańskiej agencji kosmicznej. W latach 70. agencja powierzyła mu na wystawę kawałek księżycowej skały przywiezionej na ziemię przez jedną z misji Apollo. Był to absolutny ewenement, aby Amerykanie wypożyczyli tak cenną rzecz do kraju za żelazną kurtyną.

Przez pracownię Adama Giedrysa przewinęło się kilka pokoleń młodych ludzi, pasjonatów kosmosu. Organizator dziesiątek spotkań popularno-naukowych dla młodzieży. Był także zapraszany na międzynarodowe sympozja. Jego los był kanwą filmu „Planeta Krawiec” z wielką rolą Kazimierza Kaczora.