Alkohol: Naukowym okiem o zbyt częstej przypadłości

Kac (z niemieckiego Katzenjammer) złe samopoczucie występujące kilka godzin po spożyciu nadmiernej ilości napojów alkoholowych. Etanol zawarty w napojach alkoholowych odpowiada za stan upojenia alkoholowego. Jego picie zmienia jednak tak zwany metabolizm organizmu, gdyż jest on wydalany praktycznie w całości w postaci zmienionej.
Najczęstszymi dolegliwościami towarzyszącymi kacowi są: ból głowy i odwodnienie organizmu.
* * *
Wskazania jednoznacznego winowajcy objawów "kaca" nie jest proste. Ta kwestia nie została ostatecznie rozstrzygnięta przez lekarzy i naukowców.

Jedną z koncepcji jest tak zwana reaktywność aldehydu octowego, może ona być jednak kwestionowana ze względu na brak objawów kaca u osób spożywających napoje energetyzujące (zawierające aldehyd).

Z drugiej strony, blokada enzymu usuwającego aldehyd gwałtownie zwiększa objawy kaca.
Inna teoria mówi, że objawy spowodowane są odwodnieniem mózgu (mózg jest jednym z narządów, które zawierają procentowo najwięcej wody).

Możliwe, że za kac odpowiadają również minimalne ilości metanolu w alkoholu, czego dowodem może być zmniejszenie się objawów po wypiciu drobnej ilości etanolu wiele godzin "po".
Kac może być spowodowany też zmniejszeniem tak zwanego potencjału antyoksadacyjnego. Dowodem może być zmniejszenie objawów po podaniu na przykład białek kurzych.
* * *
Alkohol etylowy należy do związków chemicznych, które szybko wchłaniają się z przewodu pokarmowego. Jego absorpcja rozpoczyna się już w obrębie jamy ustnej. W 15 minut po wypiciu, wchłonięciu ulega 50 procent spożytej dawki, natomiast już w ciągu 5 - 10 minut po spożyciu można go wykryć we krwi.
Po pewnym czasie stabilizacji stężenia alkoholu etylowego w tkankach, rozpoczyna się proces jego eliminacji.
* * *
Stan upojenia alkoholowego (stan nietrzeźwości) zachodzi (według prawa polskiego) wówczas, gdy badanie wykaże stężenie ponad 0,5 promila alkoholu we krwi bądź jego obecność w wydychanym powietrzu w ilości przekraczającej 0,25 mg w 1 decymetrze sześciennym.
* * *
Wypicie napojów energetyzujących podczas picia alkoholu pozwala znacząco polepszyć wydajność metabolizmu etanolu. Ale picie napojów energetyzujących wraz z alkoholem czasami jest odradzane.
Przyczyna tkwi w jednym z pozostałych składników - kofeinie, która podobnie jak etanol, wywołuje przyspieszenie częstości skurczów serca. Obawiano się, że może to wywołać niebezpieczne zaburzenia rytmu serca.

Z tego względu, obecne na rynku leki przeciwko kacowi nie zawierają kofeiny.
Testy dowodzą również, że wypicie alkoholu z napojem energetyzującym osłabia subiektywne odczucie upojenia alkoholowego, chociaż obiektywnie (testy koordynacji i czasu reakcji) nie było to prawdą.