"Odsiadka" w domu? Skazani chcą z niej skorzystać

Ustawa z dnia 7 września 2007r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego (Dz. U. 2012.692), to swego rodzaju rewolucja w polskim systemie penitencjarnym. Daje ona możliwość osobom skazanym na karę pozbawienia wolności nie przekraczającą roku uniknięcia "zapachu" więziennej celi i wykonanie orzeczonej przez sąd kary w warunkach wolnościowych. Zachowanie skazanego przebywającego w miejscu zamieszkania kontrolowane jest przy użyciu aparatury monitorującej.

- O zastosowaniu tej formy odbywania kary orzeka sąd penitencjarny. Sąd ten nakłada na skazanego obowiązek pozostawania w miejscu stałego pobytu lub w innym miejscu w wyznaczonym czasie. W sposób szczegółowy sąd określa dobowy i tygodniowy rozkład przemieszczania się skazanego tak, by umożliwić mu świadczenie pracy, wykonywanie praktyk religijnych, kształcenie, korzystanie z opieki medycznej, dokonywanie niezbędnych zakupów itp - wyjaśnia mecenas Michał Płocica. - Sąd penitencjarny może orzec o odbywaniu przez skazanego w systemie dozoru elektronicznego kary pozbawienia wolności nie przekraczającej roku. To nie jedyny warunek decyzji sądu. Sąd przede wszystkim bada, czy wykonanie kary w tej formie jest wystarczające dla osiągnięcia celów kary. Nadto skazany musi posiadać miejsce stałego pobytu, a osoby pełnoletnie z nim zamieszkujące muszą wyrazić zgodę.

Obowiązkiem skazanego jest ścisłe przestrzeganie postanowień sądu co do miejsca pobytu w określonym czasie, noszenie nadajnika, odbieranie połączeń telefonicznych przychodzących do urządzenia elektronicznego i poddanie się czynnościom kontrolnym. Lekceważący stosunek do nałożonych obowiązków może spowodować uchylenie tej formy odbywania kary i umieszczenie skazanego w zakładzie karnym. Obligatoryjnie ma to miejsce w przypadku popełnienia w tym czasie kolejnego przestępstwa. Uprawnienia kontrolne przysługują podmiotowi monitorującemu a także zawodowym kuratorom sądowym.

Wniosek o odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego do sądu może złożyć sam skazany lub jego obrońca. W stosunku do skazanych, którzy już rozpoczęli wykonywanie kary 1 roku pozbawienia wolności z reguły wniosek taki składa zakład karny. W skali kraju w przez pierwszych sześć miesięcy tego roku 5 tysięcy skazanych skorzystało z tej formy. Najwięcej z nich to skazani za przestępstwa przeciwko mieniu (ok. 30%) i przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji (ok. 30%).

- Z wielkim uznaniem należy odnotować pozytywny stosunek Wydziału Penitencjarnego Sądu Okręgowego w Koszalinie do możliwości ustawowej wykonywania kary pozbawienia wolności w nowej formie, a także inicjatywną rolę Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Koszalinie w sporządzaniu stosownych wniosków do Sądu przez zakłady karne - mówi Michał Płocica. - Dzięki temu w skali kraju nasz region w tej mierze zajmuje pozycję dominującą. Podkreślam znaczną skuteczność systemu dozoru elektronicznego i jego właściwości resocjalizacyjne. W procesie odbywania kary przez skazanego uczestniczy bowiem cała rodzina i jej wychowawczy wpływ na skazanego jest olbrzymi. Skazany kontynuuje działalność zawodową i ma kontakt ze środowiskiem, w którym funkcjonuje.
- Nie bez znaczenia są względy ekonomiczne jeśli zważyć, że miesięczny koszt utrzymania więźnia w zakładzie karnym wynosi ok. 2.500 zł, zaś odbywającego karę z "obrączką" - 500 zł - komentuje mecenas Płocica. - Wyrażam nadzieję, że za kilka lat dojdzie do możliwości orzekania o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego wobec osób skazanych na kary nie przekraczające 2 lat pozbawienia wolności - bez uszczerbku dla prawidłowego funkcjonowania systemu penitencjarnego w naszym kraju.