W ubeckich kazamatach o żołnierzach wyklętych nie tylko w Koszalinie

W podziemiach dawnej siedziby Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Koszalinie odbywała się w środę ta wyjątkowa lekcja historii. Te ubeckie kazamaty, bo tak w latach 40. i 50. ubiegłego wieku mówiono na piwnice PUB, mieszczą się w starej kamienicy przy ul. Jedności 5.

Z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, który przypada właśnie na 1 marca, lekcję historii, na której uczniowie z koszalińskich szkół mogli posłuchać niezwykle ciekawych opowieści o przede wszystkim oporze młodzieży wobec komunistycznych władz państwa, zorganizowali pracownicy IPN, Oddział w Szczecinie, Delegatura w Koszalinie.

- Przygotowaliśmy też wystawę, a głównym celem tych spotkań i tej wystawy jest właśnie przybliżenie młodym ludziom wydarzeń, których bohaterami byli przecież ich ówcześni rówieśnicy - mówił nam tuż przed wykładem Rafał Semołonik, pracownik IPN.

Przypomniał choćby historię Eugenii Kosmatki, 15-latki z Koszalina, która założyła w szkole podstawowej nr 3 w Koszalinie organizację Szajka Krajowa, skupiającą dziewczyny z miasta. Ich organizacja, na znak protestu m. in. przeciw próbom usuwania religii ze szkół i niezależności harcerstwa, również podejmowała akcje antykomunistyczne. Dziewczyny w nocy z 2 na 3 maja 1949 roku rozwiesiły na terenie Koszalina plakaty antykomunistyczne. Funkcjonariusze UB wpadli jednak szybko na ich trop i aresztowali. Miały być przykładnie ukarane. Dopiero we wrześniu 1950 roku dziewczyny zostały jednak uwolnione ze stawianych im zarzutów, dzięki m. in. biegłemu lekarzowi, który wystawił im przychylną opinię.

- Niesamowite są te historie, ale też byliśmy tu tak blisko, a nie wiedzieliśmy, że właśnie w tym budynku działało UB. Historia wciąż jest w Koszalinie żywa - komentowali wczoraj licealiści uczestniczący w spotkaniu.

Wystawa, przygotowana przez IPN, a zatytułowana „Bunt młodych - młodzieżowe organizacje niepodległościowe na Pomorzu Zachodnim 1945 - 1956” oraz prezentacja multimedialna sylwetek żołnierzy, są jeszcze dostępne dla wszystkich w kamienicy przy ul. Jedności 5.

- Dla uzupełnienia lekcji prezentujemy też umundurowanie i wyposażenie z okresu walki zbrojnej żołnierzy podziemia oraz milicji obywatelskiej z lat 1945 - 1956. Naszymi kolejnymi działaniami edukacyjnymi, już od 2 marca, będą lekcje o tematyce drugiej konspiracji, prowadzone w Tymieniu, Szczecinku, Koszalinie, Gwdzie Wielkiej oraz Wierzchowie, a także w Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Świeszynie - zaprasza Rafał Semołonik.