Eufonie po raz piąty. Gwiazdy muzyki na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej

Festiwal Eufonie odbędzie się w tym roku po raz piąty, jednak już zapisał się na stałe w jesiennym kalendarzu muzycznym Warszawy. Co więcej, jest wydarzeniem muzycznym zauważanym w całym regionie Europy Środkowej i Wschodniej, na które przybywają wybitni artyści nie tylko z tej części Europy.

W tym roku festiwal rozpocznie się 17 listopada koncertem BBC Symphony Orchestra w warszawskiej Filharmonii Narodowej i potrwa do 25 listopada. Na scenach tegorocznych Eufonii spotkamy jak zawsze wiele znakomitych orkiestr, zespołów, dyrygentów i solistów, m. in. Thomasa Sanderlinga, Zsolta Nogy’a, Tomasa Netopila, Vadima Gluzmana, Łukasza Długosza, Tomasza Koniecznego, Leonorę Armellini, Michała Barańskiego czy Grażynę Auguścik.

Podczas inaugurującej konferencji prasowej wiceminister kultury Jarosław Sellin powiedział, że festiwal Eufonie jest jedną z imprez muzycznych, którą inicjował przed ponad pięciu laty. Idea festiwalu związana była ze 100 leciem odzyskania niepodległości. Pierwszy festiwal odbył się w 2018 roku, kiedy wiele z państw regionu Europy Środkowej i Wschodniej świętowało rocznice niepodległości. Stąd pomysł, by taki festiwal rozpocząć w Polsce, jako jednym z największych państw tej części Europy. -
- Myślę, że w muzyce tradycyjnej znajdziemy najwięcej cech wspólnych naszego regionu - mówił
Jarosław Sellin.

Minister Sellin podkreślił, że impreza już stałą się ważnym wydarzeniem muzycznym całego regionu. - Wyrazem uznania dla Narodowego Centrum Kultury za organizację tego festiwalu było odznaczenie w tym roku medalem dyrektora NCK dr Rafała Wiśniewskiego przez ministrów kultury Grupy Wyszehradzkiej - mówił Sellin.

Minister zwrócił uwagę na utwory, które tradycyjnie już specjalnie są komponowane na festiwal Eufonie. Każdego roku gośćmi festiwalu są wybitni kompozytorzy, podczas pierwszych edycji był nim m.in. Krzysztof Penderecki. Jego muzyka zawsze jest wykonywana podczas festiwali, zwłaszcza że w okresie festiwalu wypadają zazwyczaj urodziny kompozytora.

W tym roku w finale festiwalu 25 listopada w Kościele Wszystkich Świętych przy Placu Grzybowskim zabrzmi "Jutrznia" Pendereckiego. Będzie to pełne wykonanie utworu z udziałem ponad 230 artystów, w tym Chór Filharmonii Narodowej, Poznański Chór Chłopięcy, Sinfonia Varsovia). Po raz ostatni cały utwór został wykonany w Warszawie przed 52 laty.

- To jest zupełnie inny utwór od tych, które były pisane w latach 80. Niezwykle wymagający - mówi Rafał Bartmiński, który wystąpi podczas tego koncertu jako solista (tenor). Dodaje, że "Jutrznia" jest największym wyzwaniem w jego karierze artystycznej.

Rafał Wiśniewski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury, które jest organizatorem festiwalu zaznaczył, że podczas koncertów prezentowana jest przede wszystkim muzyka państw naszego regionu, ale organizatorzy starają się poszerzać repertuar, choćby o muzykę o Europy Północnej, Kaukazu.

- Udaje się nam zaprosić najwybitniejszych kompozytorów, którzy pokazują szkoły narodowe, to co w regionie jest istotne oraz specyfikę muzyczną poszczególnych krajów - mówił Rafał Wiśniewski.

I zachęcał słuchaczy do uczestnictwa. - Zaczynamy z dużego "B". BBC Symphony Orchestra zabrzmi na rozpoczęcie festiwalu (17 listopada w sali koncertowej Filharmonii Narodowej) wraz z solistą Vadimem Gluzmanem. Artyści wykonają Preludium Symfoniczne "Polonia" Edwarda Elgara, II Koncert skrzypcowy Karola Szymanowskiego - mówił Rafał Wiśniewski.

- Mam nadzieję, że festiwalowe koncerty będą zarówno dla publiczności, jak też dla artystów inspirującym przeżyciem oraz źródłem muzycznych odkryć – dodał dyrektor festiwalu.

W trakcie festiwalu będzie można również wysłuchać koncertu muzyki filmowej z popularnej obecnie malowanej ekranizacji powieści "Chłopi" Reymonta. Orkiestrą Narodową dyrygować będzie Anna Sułkowska-Migoń, a muzykę napisał Łukasz L.U.C. Rostkowski. Będzie to polska i światowa premiera wykonania tej muzyki. Muzyka do "Chłopów" będzie niejedyną filmową, jaka zostanie zaprezentowana podczas Eufonii.21 listopada w Teatrze Palladium będzie można wysłuchać muzyki Stanislava Palucha do filmu "Janosik" z 1921 roku.

Nie zabraknie akcentu ukraińskiego. Orkiestra NUSO z Charkowa zagra m.in. "Modlitwę za Ukrainę" Walentyna Sylwestrowa. - Zagrają również koncert Pendereckiego na flet i orkiestrę kameralną. Przyjeżdżają do nas, pomimo tego, jak trudna sytuacja panuje w ich kraju - mówił przewodniczący rady programowej festiwalu Eufonie dr Mieczysław Kominek.

Solistą podczas tego koncertu będzie prof. Łukasz Długosz (flet). - Cieszę się, że zostanie wykonany ten niezwykły utwór mistrza Pendereckiego, bowiem mistrz Penderecki po każdym wykonanym koncercie coś drobnego dodawał w tej muzyce - mówił Łukasz Długosz. - Czasami flet jako instrument solowy zamienia się w duet z różnymi instrumentami orkiestrowymi, którzy zamieniają swoje partie na partie solistyczne. Dochodzi do bardzo ciekawych współbrzmień - dodaje Długosz.

Mieczysław Kominek Dodał, że mottem przewodnim tegorocznego festiwalu Eufonie są wątki ludowe w muzyce, bowiem muzyka ludowa kształtowała kulturę tej części Europy. - XVIII-wieczna koncepcja folkloru służyła wielu twórcom jako drogowskaz w poszukiwaniu tożsamości etnicznej i narodowej. Wplatanie elementów folkloru do muzyki wcale nie ludowej może być efektem poszukiwania nowych inspiracji, wzbogacania języka kompozytorskiego, czy poszerzania środków wyrazu, a nawet demonstracją solidarności z uciśnioną warstwą społeczną. Zachęcam do uważnego wsłuchiwania się w przygotowane dla Państwa utwory i rozpoznawania ludowych wątków – skomentował dr Mieczysław Kominek, Przewodniczący Rady Programowej Festiwalu Eufonie.

Kilka koncertów będzie transmitowana online. To ukłon w stronę osób, którym nie uda się zakupić biletów.

Jak impreza towarzysząca w Filharmonii Narodowej z okazji festiwalu Eufonie zorganizowana zostanie wystawa "Penderecki. Ideografie".

Pełen program festiwalu można znaleźć na stronie https://www.eufonie.pl/