Nowa tablica w Koszalinie upamiętni bohaterów

Powstanie Wielkopolskie

Powstanie Wielkopolskie

Zbrojne wystąpienie polskich mieszkańców Wielkopolski przeciwko państwu niemieckiemu. Polacy domagali się powrotu ziem zaboru pruskiego do Polski, która w tym czasie umacniała swą niepodległość. Wybuchło 27 grudnia 1918 roku, w reakcji na demonstracje Niemców sprzeciwiających się wizycie w Poznaniu polskiego pianisty i działacza niepodległościowego Ignacego Paderewskiego. Powstańcy w krótkim czasie opanowali całą Wielkopolskę z wyjątkiem północnych i południowo-wschodnich jej obrzeży. Walki zakończyły się 16 lutego 1919 roku rozejmem w Trewirze, który rozszerzał na front powstańczy zasady rozejmu kończącego I wojnę światową 11 listopada 1918 roku. Było to jedyne zwycięskie powstanie ze wszystkich zrywów niepodległościowych w dziejach Polski.

Tablica zamontowana zostanie na cmentarzu komunalnym, wśród innych tablic, które znajdują się w kompleksie epitafijnym przy pomniku Martyrologii Narodu Polskiego (zaraz za głównym wejściem na nekropolię).

- Termin montażu to 28 grudnia tego roku, dzień po kolejnej rocznicy wybuchu tego zrywu niepodległościowego - mówi Maciej Sprutta, szef Stowarzyszenia Przyjaciół Koszalina. To właśnie on w ciągu kilku ostatnich lat odnalazł i skatalogował groby 29 powstańców pochowanych w Koszalinie.

Dziś nikt z uczestników powstańczych walk już nie żyje. Ostatni wielkopolski powstaniec - w wieku 106 lat - zmarł w Poznaniu w 2004 roku. - Z kolei ostatni z powstańców, których odnalazłem na cmentarzu w Koszalinie, został tu pochowany w 1994 roku w wieku 94 lat - opowiada Maciej Sprutta. Inicjatywę stowarzyszenia wsparły władze miasta. Wspólnie udało się zebrać kilka tysięcy złotych (koszt postawienia tablicy).

Skąd pomysł, aby upamiętnić właśnie powstańców wielkopolskich? - Pomyślałem, że warto coś w tym kierunku zrobić, gdy zorientowałem się, że aż tylu powstańców żyło w Koszalinie i tylu z nich zostało pośród nas na zawsze - mówi Maciej Sprutta.

Dodaje, że powstańcy zjeżdżali do Koszalina w ramach pierwszych transportów polskich pionierów, które do miasta dotarły wiosną i latem 1945 roku. Wzięli udział w odbudowie i często byli liderami społecznej aktywności w ich najbliższym otoczeniu. Szybko też się skrzyknęli i utworzyli koszaliński oddział Związku Powstańców Wielkopolskich.

I to właśnie jego działalność doprowadziła do tego, że dawną ulicę Polną przemianowano na ulicę Powstańców Wielkopolskich. - Ówczesne komunistyczne władze, choć bez entuzjazmu, to jednak tolerowały ich działalność i zgodziły się na taką zmianę - podkreśla Sprutta.

Uroczyste odsłonięcie tablicy zaplanowano na godzinę 12.