Kanał Jamneński? O żegludze tutaj zapomnijmy. Obiekt wciąż czeka na przebudowę

Właśnie mija dziesiąta rocznica oddania do użytku wrót sztormowych i uregulowanego Kanału Jamneńskiego. Zarówno wrota jak i cały kanał miały być przebudowane. Bo wprawdzie chronią region przed powodzią, ale mają też zły wpływ na środowisko. I zablokowały możliwość żeglugi.

Kanał oraz wspomniane wrota zostały oddane do użytku po wakacjach 2013 roku. Mija więc 10. rocznica ich funkcjonowania. I 10. rocznica dyskusji o ich roli w regionie. Nie ma wątpliwości, że wrota chronią region przed okresowymi powodziami. Ale nie ma też niemal nikogo, kto podważyłby tezę, że wrota przyczyniły się do niepokojących zmian w ekosystemie jeziora Jamno, a wybetonowana rynna, którą teraz prowadzi kanał, przyczynia się do trudnego w kontrolowaniu przepływu wód z jeziora i Bałtyku.

Dyskusja o wrotach i kanale trwa niemal od początku. Na miejscu protestowali żeglarze i wędkarze, domagając się udrożnienia kanału (przez wrota nie mogą przepłynąć żadne jednostki), urzędnicy i politycy obiecywali warianty naprawcze i warianty totalnej przebudowy wrót i kanału. Wyznaczano kolejne terminy - 2019, 2020, 2021 - ale ostatecznie oprócz ustawienia tu kamer nic więcej nie zrobiono.

Czy ktoś jeszcze pamięta dziś o wrotach i kanale? - Jesteśmy już w posiadaniu prawomocnych decyzji administracyjnych, czyli decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz decyzji pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie przebudowy wrót sztormowych według tzw. wariantu naprawczego. Na obecnym etapie realizowana jest aktualizacja dokumentacji projektowej której termin upływa 24 czerwca 2023 roku - poinformowała nas Agnieszka Jędrych z Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Przypomnijmy jednak, że te decyzje zostały wydane już w lutym 2022 roku. I wtedy usłyszeliśmy, że do końca 2023 roku wszystko będzie wykonane.

A przebudowa wrót sztormowych według tzw. wariantu naprawczego polegać ma na wykonaniu w światłach wrót sztormowych nr 1 i 2 czterokomorowej przepławki dla ryb oraz w światłach wrót nr 3 i 4 montażu dwóch zasuw dwudzielnych oraz pomostu technologicznego do obsługi tych zasuw. Tyle. Żegluga nie będzie możliwa. Ewentualną możliwość pływania między Jamnem a morzem zapewnić będzie mógł tylko planowany już w 2013 roku bypass. Ale o nim dziś nikt konkretnie nie mówi.

- Po dokonaniu przez zamawiającego odbioru zamówionej, zaktualizowanej dokumentacji projektowej, w pierwszej połowie lipca 2023 roku zwrócimy się do wojewody zachodniopomorskiego z wnioskiem o wydanie decyzji na realizację przedsięwzięcia w ramach ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych. Planowany okres realizacji robót budowlano-montażowych to przełom 2023 i 2024 roku - poinformowała nas jeszcze Agnieszka Jędrych.

Przypomnijmy jeszcze zapisy z decyzji Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, dotyczącej kanału Jamneńskiego i wrót sztormowych: „Orzekam o uzgodnieniu warunków przeprowadzenia działań naprawczych”. Należy „przywrócić stały napływ do jeziora Jamno wód morskich, mający na celu regenerację siedliska przyrodniczego tego zbiornika do stanu siedliska o kodzie 1150 - zalewy i jeziora przymorskie (laguny)” oraz „przywrócić drożność Kanału Jamneńskiego (Jamieński Nurt) dla wędrówek ryb i minogów ze szczególnym uwzględnieniem gatunków dwuśrodowiskowych”. RDOŚ wylicza szczegółowo sposoby i zakres działań naprawczych, jakie muszą być podjęte na Kanale Jamneńskim.

Istniejące więc wrota sztormowe mają być przebudowane w taki sposób, by w świetle tych wrót powstała przepławka dla ryb (po stronie zachodniej) zaś z drugiej strony mają się pojawić specjalne zasuwy, które będą w odpowiednim czasie i przy odpowiedniej pogodzie podnoszone lub zamykane. To ma właśnie pozwolić na wpływ wody morskiej do Jamna. RDOŚ wydał też konkretną datę, do której wszelkie działania naprawcze, wypisane w decyzji, winny być wykonane. Jest to dzień 31 grudnia 2023 roku. A do 31 marca 2029 roku - to nie pomyłka, za sześć lat - Wody Polskie mają przeprowadzić badania i poinformować RDOŚ o efektach podjętych działań naprawczych.