Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Co CIA wiedziało o Szczecinku w PRL

Rajmund Wełnic
Zdjęcie ze zbiorów Józefa Sakrajdy, zawody łączności z udziałem jednostki Ludowego Wojska Polskiego ze Szczecinka
Zdjęcie ze zbiorów Józefa Sakrajdy, zawody łączności z udziałem jednostki Ludowego Wojska Polskiego ze Szczecinka Archiwum Państwowe Szczecinek
CIA, czyli amerykański wywiad, odtajnił masę informacji – nie tylko wojskowych – o sytuacji w komunistycznej Polsce. Sporo miejsca poświęcono w nich Szczecinkowi.

Na internetowej stronie biblioteki CIA (Central Intelligence Agency) to potężna agenda rządu USA, która zajmuje się zbieraniem wszelkiego rodzaju informacji wywiadowczych, ich analizą i przygotowaniem raportów, które oceniają różnego rodzaju zagrożenia dla bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych. Oczywiście pod baczną uwagą CIA przez cały czas trwania zimnej wojny były kraje Układu Warszawskiego, w tym Polska Rzeczpospolita Ludowa.

Na internetowej stronie biblioteki CIA (www.cia.gov/library) odtajniono właśnie tysiące raportów i analiz, z czasów, gdy światu groziła konfrontacja dwóch bloków polityczno-militarnych. Wystarczy w wyszukiwarce dostępnej na stronie wpisać interesująca nas nazwę, a wyświetli się obszerny spis dokumentów dotyczących np. Szczecinka.

Dokumenty wywiadowcze odtajniono zapewne z uwagi na upływ czasu (dotyczą sytuacji od lat 50 do 80. XX wieku), ich dezaktualizację, a przede wszystkim zmianę sytuacji geopolitycznej. Usunięto też np. zapewne równie ciekawe fotografie z niektórych raportów komórki zajmującej się interpretacją zdjęć lotniczych i satelitarnych. Tym niemniej jednak już pobieżna analiza akt może być frapująca. Trzeba przyznać, że nasz obecny sojusznik uruchomił potężną machinę wywiadowczą i szpiegowską, aby prześwietlić potencjalne zagrożenie. I prześwietlił nas dokładnie.

Co Amerykanie wiedzieli o Szczecinku? Dużo. Z wspomnianej interpretacji zdjęć lotniczych znali rozlokowanie instalacji wojskowych w mieście, wiedzieli, gdzie mieszczą się koszary, magazyny, składy wojskowej i jakiej są wielkości. Z innych dokumentów wiadomo, że wiedzieli też gdzie stacjonują oddziały polskie i sowieckie. Dyslokacja jednostek i ich wyposażenie, a nawet relacje między żołnierzami polskimi i radzieckimi, były w zakresie zainteresowań Amerykanów. Wiadomo, że Szczecinek był ważnym ośrodkiem wojskowym – przez cały okres istnienia PRL stały tu pododdziały dywizji pancernej lub zmechanizowanej, był jej sztab. W koszarach przy ulicy Słowiańskiej stacjonował radziecki pułk rakietowy, a w Bornem Sulinowie cała sowiecka dywizja. O instalacjach atomowych w pobliskiej Brzeźnicy nie wspominając.

Oprócz tego CIA monitorowała sytuację gospodarczą Polski. Wiedziano jakie inwestycje przemysłowe (w Szczecinku np. budowa fabryki płyt wiórowych i zakładów elektrotechnicznych) są realizowane, jaki jest stan sieci telekomunikacyjnej, dróg i szlaków kolejowych. Te wszystkie dane były potem analizowane, oceniane pod kątem wykorzystania militarnego i były pomocne przy szacowaniu potencjału wojskowego nie tylko naszej armii.
W PRL informacje te otaczała kompletna tajemnica: - W ówczesnej prasie nie mogła się ukazać żadna informacja o wojsku w Szczecinku, o jego rodzaju itp. – wspomina były żołnierz zawodowy.

Nie czarujmy się, informacje na pewno były też użyteczne przy ustalaniu celów w razie ewentualnego ataku nuklearnego. Nie jest tajemnicą, że sztabowcy obu sojuszy wojskowych szykowali scenariusze takiej konfrontacji, III – i zapewne ostatniej – wojny światowej. Rosjanie byli w latach 80. gotowi do zmasowanego ataku konwencjonalnego na Europę Zachodnią siłami całego Układu Warszawskiego, Amerykanie w odpowiedzi planowali uderzenie atomowe na Polskę, które miało ją zamienić w pustynię odcinając atakujących od zaplecza. Ofiary byłyby liczone w dziesiątkach milionów istnień, zapewne oznaczałyby koniec naszej cywilizacji.
Na szczęście wszyscy o tym wiedzieli, wzajemne szpiegowanie i szachowanie oraz wiedza o sile wroga powstrzymywała jedną i drugą stronę od szaleńczych kroków. Choć kilka razy w minionym wieku staliśmy na krawędzi wojny.

ZOBACZ TEŻ FILM z obchodów 11 Listopada w Szczecinku

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!