Historia: Tu Koszalin witał podróżnych

Brama Wysoka, rok 1790. Znajdowała się w okolicy dzisiejszego placu Gwiaździstego, rozebrano ją w roku 1867.

(fot. Akwarela Zygfryda Barza )

Miejskie bramy powstały z chwilą, gdy wybudowano koszalińskie mury. Ich budowa ruszyła pod koniec XIII wieku, przy czym cegieł dostarczało aż siedem cegielni miejskich. Budowa murów przeciągała się bardzo długo, ich pierścień nie zamknął się jeszcze w 1310 roku. Ostatecznie, gdy udało się go zamknąć mury miejskie Koszalina liczyły półtora kilometra, a ich wysokość sięgała sześciu metrów (umocnione zostały też 46 czatowniami).

Budowniczy murów przewidzieli, że po ich wybudowaniu do Koszalina będzie można się dostać tylko w trzech miejscach, w których zlokalizowano trzy miejskie bramy. Pierwsza z nich, Brama Młyńska, umiejscowiona była jak sama nazwa wskazuje w pobliżu młyna. Stała w miejscu, gdzie dziś pomiędzy dwoma zachowanymi fragmentami murów biegnie ulica Myńska, tuż przy restauracji "Mamma mia" (dawniej "Zielony Myn").

Drugą brama, nazwaną Bramą Wysoką, można było wejść do miasta od strony południowej. Była równie okazała jak wybudowana po przeciwległej stronie Brama Młyńska i znajdowała się w okolicy dzisiejszego placu Gwiaździstego.
Brama trzecia, czyli Brama Nowa, witała podróżnych od strony zachodniej i stała na dzisiejszej ulicy Zwycięstwa, w pobliżu centrum handlowego "Hosso".

Taki układ urbanistyczny funkcjonował aż do 1718 roku, gdy podczas warzenia piwa wybuchł największy pożar w dziejach miasta. Żywioł strawił ponad 80 procent zabudowy. Ocalały wówczas: kościół Mariacki, bramy miejskie, niektóre domy przy murach miejskich oraz część zabudowy przed Bramami Wysoką i Nową. Pomimo straszliwych zniszczeń zapadła decyzja o odbudowie Koszalina, co miało wpływ na dalsze losy murów obronnych i miejskich bram. Bowiem do budowy nowych domów użyto cegły z częściowo obniżonych murów miejskich (lata 1722-1724) i bram miejskich (około roku 1730).

Jednak ostateczny kres funkcjonowania koszalińskich bram miejskich nadszedł w XIX wieku, gdy miasto zaczęło się rozrastać poza linę średniowiecznych murów miejskich. Wtedy też dalsze funkcjonowanie bram traciło rację bytu. Jako pierwszą rozebrano Bramę Nową (rok1819), za którą powstało przedmieście przemysłowo-usługowe. Kilkadziesiąt lat później dopełnił się los Bramy Wysokiej (rok 1867) oraz Bramy Młyńskiej (rok 1872). Do dzisiaj po trzech bramach miejskich nie pozostał żaden ślad.

Zygfryd Barz

Te piękne akwarele, które dziś publikujemy, są autorstwa niemieckiego artysty Zygfryda Barza, urodzonego w 1943 roku w Sianowie. Jest dziś uznanym twórcą grafik oraz obrazów olejnych i akwarel, których tematyka dotyczy historycznych już przedstawień, głównie miast niemieckich i Pomorza. Będący członkiem "Stowarzyszenia Malarzy Pomorza" w Niemczech i "Ars Pomerania" (Stowarzyszenia niemiecko-polskich malarzy) poświęcił się tworzeniu historycznych widoków miast pomorskich, które odtwarza ze starych fotografii, pocztówek, kronik, rycin, często przy tym dodając odrobinę własnej wizji historycznej architektury, a także porównując starsze widoki z dzisiejszymi. W swoim dorobku "pomorskim" ma już takie miasta jak: Gryfice, Kalisz Pomorski, Koszalin, Kołobrzeg, Sianów, Sławno, Słupsk, Szczecinek.